Bijna-energieneutraal-bouwen vanaf nu verplicht: aan deze eisen moet je voldoen

Om aan de BEN-eis te voldoen, mogen nieuwe woningen vanaf 2021 maximum een E-peil van E30 halen. In 2020 volstond E35 nog. Voor de bouwschil blijft de S-peileis gelden op S31 en ook de maximale U-waarden voor bouwdelen (muren, daken, vloeren, ramen…) zijn sinds 2018 niet meer veranderd. Om een E-peil van E30 te halen, raadt het Vlaams Energieagentschap (VEA) aan om een hogere isolatiegraad na te streven. Wat het binnenklimaat betreft, moet je oververhitting vermijden en ventilatie voorzien. Een voorkeur voor een bepaald systeem is er weliswaar niet. Ook andere technische installaties zijn vrij te kiezen, al heeft die keuze wel een aanzienlijke impact op het E-peil.

Tot slot ben je sinds 2014 verplicht te voorzien in een aandeel hernieuwbare energie. Concreet moet elke nieuwbouwwoning nu minimum 15 kWh/m2/jaar uit hernieuwbare bronnen halen. Is dat niet het geval, dan telt een verstrengde E-peileis. Doe je geen of onvoldoende beroep op hernieuwbare energie? Dan moet je woning in 2021 minstens E27 halen.

Wat er specifiek onder bijna-energieneutraal bouwen wordt verstaan, is niet Europees bepaald. Net als voor de concrete invulling van de EPB-regels, staan de lidstaten daarvoor in. In ons land zorgen de gewesten voor die invulling. In Vlaanderen, Brussel en Wallonië gelden dan ook andere parameters, procedures en prestatieniveaus. Lees hier waar EPB voor staat.

Vlaanderen maakt sinds 2015 een onderscheid tussen gewone en ‘ingrijpende energetische renovaties’ (IER). We spreken over een IER wanneer minimum 75% van de schil geïsoleerd wordt én de warmte-opwekker vervangen wordt. Die projecten moeten voldoen aan E70, de ventilatieverplichting en het aandeel hernieuwbare energie. Voor alle nieuwe delen gelden de maximale U-waarden. Bij alle andere renovatieprojecten zijn enkel de vervangen of nieuwe (bij een uitbreiding bijvoorbeeld) delen onderhevig aan regels, waaronder U-waarden, ventilatie of minimale efficiëntie- eisen voor installaties.

Als bouwheer ben je verplicht om aan de eisen te voldoen en de procedures correct te doorlopen. Dat betekent dat je een EPB- en ventilatieverslaggever moet aanstellen en dat er voor de werken een startverklaring met voorafberekening, en na de werken een EPB-aangifte ingediend moet worden. Gebeurt dat niet of voldoet de woning niet aan de eisen? Dan riskeer je een boete. Bij fouten in de berekening wordt de EPB-verslaggever verantwoordelijk gesteld. 

Wie het daarentegen beter doet dan de geldende eisen, wordt beloond met een tijdelijke korting op de onroerende voorheffing. Vanaf 2021 komt enkel nog wie E20 of beter haalt daarvoor in aanmerking. Voor renovaties zijn er, los van EPB, tal van financiële stimuli.

Tip: Ga je een woning bouwen of grondig renoveren? Vraag dan gratis een exemplaar aan van het boek Verstandig Bouwen en Renoveren. 

De Vlaming bouwt al sinds 2016 gemiddeld beter dan E30 (E28). Die trend moet zich de komende jaren bevestigen; nieuwe verstrengingen voor nieuwbouw voorziet het VEA voorlopig niet. Volgend jaar wachten enkel nog een aanscherping van de S-peileis naar S28 en vereenvoudigingen in de berekening van het EPB. Voor IER’s volgt er in 2022 een verstrenging tot E60. Daarmee zullen ook die projecten een EPC- label A halen en zo voldoen aan de langetermijndoelstellingen voor 2050.

Heb je (ver-)bouwwerken gepland? Bekijk hieronder op welke premies je kans maakt!