Iets na 23 uur stemden 115 Parlementsleden voor de oprichting van een onderzoekscommissie naar de PFOS-vervuiling in Zwijndrecht en omstreken. Die moet nog voor de zomer uit de startblokken schieten en nagaan wat er is misgelopen, wie daarvoor verantwoordelijk is en welke lessen er voor de toekomst moeten worden getrokken. Dat de onderzoekscommissie er komt, was voor de start van het debat al een uitgemaakte zaak en ook uit het actualiteitsdebat bleek duidelijk dat zowel de meerderheidspartijen als de oppositie voorstander was.

‘Gezondheid is het allerbelangrijkste goed, de overheid moet alles doen voor de gezondheid van de burgers’, zei Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) bij de opening van het actualiteitsdebat in het Vlaams Parlement. ‘Wat in het verleden eventueel misgelopen zou kunnen zijn, daarover moeten we ons buigen in de onderzoekscommissie waarover jullie vandaag als parlement zullen beslissen. Daar ga ik toch van uit. Wij zullen daar als regering loyaal aan meewerken’, aldus Jambon.

• ‘Alle bevoegde instanties waren op de hoogte van PFOS-vervuiling en dading’

‘Volledige transparantie’

‘We willen volledige transparantie, wie wist wat en waarom?’, zei fractieleider van CD&V voor het Vlaams Parlement Peter Van Rompuy tijdens het debat. ‘Een onderzoekscommissie ligt dan voor de hand.’ Van Rompuy laat weten het voorstel van de oppositie te steunen, en aanvaardt zelfs een lid van de oppositie als voorzitter van de onderzoekscommissie.

Fractieleider voor Vlaams Belang Chris Janssens heeft het over de onenigheid in de Vlaamse regering over dit dossier. Zijn partij staat achter het voorstel om een onderzoekscommissie op te richten.

Wilfried Vandaele, fractieleider voor N-VA in het Vlaams Parlement, laat ook weten dat zijn fractie achter de oprichting van de commissie staat. Ook Open VLD pleit voor ‘maximale transparantie’ en geeft de steun voor de oprichting van de onderzoekscommissie. ‘Maar die commissie zal de vervuiling niet betalen, wel in kaart brengen welke instanties welke informatie hadden en op welk moment’, zegt fractieleider Willem-Frederik Schiltz.

Vlaams Parlementslid voor Groen Mieke Schauvliege vraagt om de werken aan de Oosterweelverbinding stil te leggen tot er meer duidelijkheid is over vervuiling van de grond.

Hannes Anaf, Vlaams Parlementslid voor Vooruit, heeft het over de bewoners van Zwijndrecht die niets wisten over de vervuiling. ‘Mensen hebben gebouwd, groenten gekweekt, eieren gegeten van hun kippen’, zei Anaf. ‘Grond waar auto’s op zullen rijden zal beter beschermd worden dan de grond waar kinderen op zullen spelen.’ Voor Anaf is het niet alleen een gezondheids- en milieucrisis, maar ook een verantwoordelijkheidscrisis. ‘Dit is een situatie waarbij slachtoffers tweemaal betalen, een keer met de gezondheid, en ook via de belastingen.’

Jos D’haese, fractieleider voor PVDA, heeft het over de verantwoordelijkheid van de regerende partijen van de afgelopen twintig jaar.

‘De vervuiler betaalt’

Minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) herhaalde dat 3M aansprakelijk is en dat de saneringsplicht blijft. ‘Daar verandert de dading niets aan’, zegt ze. ‘De vervuiler betaalt, de sanering loopt nog, op kosten van 3M.’

De volksgezondheid primeert ook voor minister van Openbare Werken Lydia Peeters (Open VLD). ‘De werken worden gecontroleerd en opgevolgd’, laat ze weten. Er werd een ad-hoccommissie opgericht waarbij experten in alle objectiviteit moeten bepalen hoe de werken moeten worden aangepakt. ‘Ik wil van toxicologen horen of het grondverzet verder kan of niet.’

Bart Somers, minister van Binnenlands Bestuur voor Open VLD, voegt toe dat hij vanuit de Vlaamse regering transparant wil zijn naar de burgemeesters toe. ‘Burgemeesters moeten snel weten welke voorzorgsmaatregelen ze moeten nemen in afwachting van verdere metingen’, vindt hij. ‘Zo kunnen we het maximale doen om de volksgezondheid op andere plaatsen veilig te stellen.’