Bart Somers over PFOS-vervuiling in Vlaanderen: “Allure van tweede asbestdossier”

Op dit moment is er sprake van vier sites waar er te hoge concentraties PFOS in de grond zitten. Het gaat om Zwijndrecht, Mechelen, het militair domein Kleine Brogel waar er blusoefeningen worden gehouden en ook om een oude papierfabriek in Willebroek, omdat daar PFOS werd gebruikt in het productieproces. Op de twee laatste sites worden geen maatregelen genomen, omdat er nog te weinig stalen zijn en omdat die sites ook niet in woongebied liggen. In Mechelen zijn intussen wel maatregelen genomen.

Het wordt dus steeds duidelijker dat de PFOS-zaak zich over heel Vlaanderen verspreidt. De Vlaamse regering vraagt daarom aan OVAM om stalen te nemen op alle brandweeroefenterreinen in Vlaanderen, fabrieksterreinen, bedrijfsactiviteiten waar PFOS werd gebruikt, en op sites waar zware branden zijn geweest, omdat daar mogelijk met PFOS zou geblust zijn. Mogelijk gaat het om tientallen, zelfs honderden sites waar er maatregelen tegen te hoge PFOS-concentraties moeten worden genomen. 

Hoe kan het dat het PFOS-dossier nu pas naar boven komt? Die vraag verontrust ook Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open Vld): “Wij hebben sinds het dossier naar boven is gekomen erg aangedrongen dat er nu voor alle burgers duidelijkheid wordt gecreëerd, en ook voor alle lokale besturen”. “Men moet weten waar de vervuilde sites zijn, en als ze vervuild zijn, wat moeten we dan doen? Er is nu afgesproken dat men op al die sites gaat meten en waar er al metingen zijn, dat men daar dan ook wel de consequenties aan verbindt.”

Een concreet antwoord op de vraag waarom het tot deze week heeft geduurd voor er actie wordt ondernomen, heeft Somers niet: “Dat is iets dat ik ook heel confronterend vind, omdat pas deze week dat probleem van PFOS blijkt boven te komen. Ik vind dat wij nu, als regering, ook absoluut de volksgezondheid ernstig moeten nemen en zorgen dat die informatie ook naar lokale besturen zo snel en zo helder mogelijk is”. 

Op sommige sites had men wel al kennis over verhoogde PFOS-concentraties. Een schuldige voor het achterhouden van die informatie wil Somers echter niet aanduiden. “Ik ga dat proces niet maken. Er komt een onderzoekscommissie. Onze taak als regering is ervoor zorgen dat daar waar er problemen zijn, dat we die aanpakken en goed in beeld brengen”. 

Somers nuanceert ook: “Tot nu toe zijn er nooit signalen geweest dat wat er in die sites aanwezig was een potentieel probleem was voor de volksgezondheid”. “Men wist wel dat er vervuiling in de grond zat en dat, wanneer men daar bepaalde handelingen stelt, men dat ook moet saneren, maar niet dat dat een probleem was voor de volksgezondheid. Dat inzicht is ook internationaal en wetenschappelijk pas de voorbije jaren sterk gegroeid”, aldus de burgemeester van Mechelen. 

De ongerustheid stijgt intussen over heel Vlaanderen, nu blijkt dat er al op verschillende sites te hoge PFOS-concentraties zijn waargenomen. Volgens Somers heeft de PFOS-zaak daarom ook “potentieel de allure van een tweede asbestdossier”. Toch wil de minister geen paniek zaaien: “Ik vind dat we goed moeten luisteren naar toxicologen, wetenschappers, en dat we, waar nodig, de voorzorgsmaatregelen moeten nemen, die we moeten nemen, zonder paniek te willen zaaien”, aldus Somers.

“Ik maak me evident altijd wat ongerust over volksgezondheid, maar met ons ongerust maken bereiken we niets. We moeten vooral nu goed handelen, en daarom is het goed dat we de volgende weken overal goed gaan meten rond die sites, dat we dat goed in beeld brengen, en als er hier en daar maatregelen nodig zijn, dan moeten we die maatregelen ook gewoon nemen”

De volgende weken zal duidelijk worden waar in Vlaanderen sprake is van ernstige vervuiling. “Er gaan de de volgende weken zeker op tientallen plaatsen stalen genomen worden, om te kijken of er een vervuiling is, hoe groot die is, en wat de consequentie daarvan is”.

Somers’ boodschap naar andere lokale besturen en burgemeesters is duidelijk: “Ik dring aan op een schrijven om ervoor te zorgen dat er vanuit de bevoegde administraties een duidelijk signaal komt naar de burgemeesters, dat zij weten waar ze aan toe zijn, wat ze moeten doen.” “We moeten die burgemeesters ondersteunen, want zij krijgen de eerste vragen”, aldus Somers. 

Lees ook:

Wat is het verschil tussen PFAS en PFOS?

Carl Devos: “Beter nodeloos waarschuwen en ondertussen alles doen om informatie te krijgen, dan het bericht begraven achter oude cijfers” (+)

ONZE OPINIE. Dat niemand het eenvoudige advies van professor Tytgat uiteindelijk tot bij de bewoners bracht, daar is geen excuus voor (+)

RECONSTRUCTIE. Vier jaar geleden is beslist om niet te communiceren over vervuilende PFOS-affaire: persbericht lag klaar, maar werd niet verzonden (+)