Direct naar artikelinhoud
GetuigenissenHomofobie

‘Ze insinueren dat ik ‘gevaarlijk’ ben’: LGBTQ+-personen over omstreden antiholebiwet in Hongarije

Jory, Klara en Emiel.Beeld rv / foto Emiel: Elisa Maenhout

Deze week veroorzaakte een nieuwe anti-LGBTQ+-wet in Hongarije veel ophef. Die bepaalt dat LGBTQ+-personen even strafbaar zijn als pedofielen. Daarnaast is het volgens de wet verboden om over holebi- en transpersonen te praten in het bijzijn van minderjarigen. ‘Dit is een echte aanval op de mensenrechten’, reageert jongerenorganisatie Wel Jong Niet Hetero. Wat vinden personen uit de LGBTQ+-gemeenschap zelf?

De telefoon stond deze week roodgloeiend bij Wel Jong Niet Hetero, de organisatie voor en door LGBT+-jongeren. De aanleiding? De nieuwe anti-LGBTQ+-wet in Hongarije die werd goedgekeurd na een voorstel van Premier Viktor Orbán en zijn rechtse Fidesz-partij. Volgens die wet is het strafbaar om over gelijke rechten voor LGBTQ+-personen te praten waar minderjarigen bij zijn. In realiteit betekent dat dus zo goed als overal.

 “We krijgen sinds het nieuws enorm veel berichten binnen van jongeren die ongerust zijn en met bezorgdheden zitten”, zegt content creator en communicatiemedewerker Joppe De Campeneere van Wel Jong Niet Hetero. “Ze vragen zich af wat dit voor hen betekent en vrezen dat ook België een soortgelijke wet zal invoeren. Ze zijn bang en hebben nood aan een gevoel van veiligheid. Die mentale impact mogen we dus niet onderschatten.” 

Jory Maeyaert (25), homoseksuele man (hij/hem): ‘Ik voel droefheid en wanhoop. Maar we moeten terugvechten’

Jory Maeyaert.Beeld rv

Toen Maeyaert net het nieuws over de anti-LGBTQ+-wet vernam, had hij gemengde gevoelens. “In eerste instantie voelde ik woede, droefheid en wanhoop. We hebben als queer community al een moeilijk jaar achter de rug met veel negatieve berichtgevingen over LGBTQ+-personen. Denk bijvoorbeeld aan de moord op David P. in Beveren, of het voorval van gaybashing in Oudenaarde en andere vormen van haat tegen de community. Tegelijkertijd vind ik dat we moeten terugvechten.”

“Hoe we dat kunnen doen? Door onze stem te laten horen”, zegt hij . “Ik heb nog de energie om online en offline te roepen. Dat doe ik onder andere op sociale media zoals Instagram. Maar ik denk dat veel mensen moe en bang zijn, dus ik wil zeker niet in naam van de hele community spreken. Iedereen ervaart dit nieuws op een andere manier. We gaan sterk activisme nodig hebben om dergelijke haatbewegingen tegen te gaan, maar een beleid zoals dat van Hongarije is vaak moeilijk te beïnvloeden.”

De impact van de wet zal enorm zijn, niet alleen in Hongarije maar ook ver daarbuiten. “Het is schrijnend dat kinderen in Hongarije geen correcte of complete voorlichting gaan krijgen op school over queer issues. Als je zo'n beleid goedkeurt, creëer je onverdraagzaamheid. Je voelt dat dit kan aanzetten tot publiek geweld. Daarom is het ook zo belangrijk dat we elkaar blijven ondersteunen om Europa vrij te houden van zulke destructieve denkwijzes. Reacties online én offline kunnen die boodschap sterker maken.”

Maeyaert durft nog steeds naar Hongarije te reizen, maar kiest er bewust voor om dat niet te doen. “Ik zou erheen kunnen gaan, mede omdat ik cisgender ben (zijn genderidentiteit en geboortegeslacht komen overeen, red.). Door mijn kleding kan ik er mannelijk en hetero uitzien, dus ik loop sowieso minder gevaar dan vele anderen die zichzelf op een andere manier identificeren, zoals trans personen of non-binaire mensen. Die worden vandaag nog onrechtvaardiger behandeld. Dit is niet enkel mijn strijd. We zijn met zovelen die zich nu enorm benadeeld voelen. En dat moet veranderen, voor iedereen in de queer community.”

Emiel Lenaert (22), trans non-binaire persoon (die/hun): ‘In openbare ruimtes voel ik mij nooit echt veilig of welkom’

Emiel Lenaert.Beeld rv

Ook Lenaert is enorm aangedaan van het slechte nieuws, maar schrikt niet van de nieuwe anti-LGBTQ+-wet. “Ik had het zien aankomen”, vertelt die. “Ik leef al lang niet meer in de naïviteit dat alles de goede kant op gaat of dat alles vanzelf progressief gaat worden. Daar geloof ik echt al heel lang niet meer in. Het nieuws komt voor mij dus helemaal niet als een verrassing. Het kadert binnen een internationale trend. Denk maar aan de anti-trans legislatuur van bepaalde deelstaten van de VS. De Hongaarse wet is gebaseerd op het idee dat kinderen beschermd moeten worden. Dus dat insinueert dat ik ‘gevaarlijk’ ben.”

De anti-LGBTQ-wet van Hongarije kwam niet zomaar uit de lucht gevallen. “Sommige mensen denken dat misschien”, zegt die. “Maar eigenlijk ging er heel wat aan vooraf.” Vorig jaar nog diende de Hongaarse premier een voorstel in die het onmogelijk maakte voor trans personen om hun geslacht aan te passen op officiële documenten. “De haat zat dus al diep geworteld. De Hongaren kondigen al langer aan dat dit zou gebeuren. En ook wij, queer mensen, roepen al lang dat we achteruit gaan. Maar niemand leek ons te geloven.”

Op dinsdag, de dag waarop Hongarije de omstreden wet goedkeurde, gaf Emiel de zoekterm ‘Hongarije' in op Google. Het resultaat? De EK-voetbalwedstrijd van Hongarije tegen Portugal. “Dat vond ik echt totaal gestoord”, vertelt Lenaert. “De prioriteiten liggen nog altijd niet juist. Het publiek debat gaat meer over het EK dan over mensen die niet meer over holebi en trans personen mogen praten in publieke ruimtes. Dat is te gek voor woorden.”

Lenaert vindt dat we de Europese parlementsleden verantwoordelijk moeten stellen. “Ze hebben een gebrek aan creativiteit om actie te ondernemen en spreken over sancties tegen Hongarije, maar in werkelijkheid verandert er niets. Ondertussen voel ik mij nog steeds onveilig. Niet alleen in Hongarije, maar ook in hier in België. Mensen die zichtbaar queer zijn voelen zich vaak van nature niet welkom en onveilig. Je voelt dat het elk moment kan escaleren. Dat is griezelig, maar wel de harde realiteit.”

Klara Lievens (25), lesbisch persoon (zij/haar, die/hun): ‘In Hongarije zou ik mijn job als leerkracht niet meer mogen uitoefenen’

Klara Lievens.Beeld @ju_kodak

Als leerkracht Nederlands en vrijwilliger bij de Londense LGBTQ+-organisatie ‘The Mosaic Trust’ is Klara Lievens normaal gezien niet op haar mondje gevallen. Meestal kruipt die in hun pen, en al zeker als het over holebi-thema’s gaat. “Maar de anti-LGBTQ-wet van Hongarije was er echt te veel aan”, zegt ze. “Dit is de zoveelste keer dat we slecht nieuws moeten slikken over onze community. Daarom heb ik de tijd genomen om het nieuws voor mezelf te verwerken en er niets over te schrijven. Ik voelde me te leeg en vond niet de juiste woorden om mijn gevoelens te beschrijven.”

“Toch vind ik het enorm belangrijk om hierover te blijven praten. Dat doe ik op verschillende manieren. Onderwerpen zoals de LGBTQ+-gemeenschap en diversiteit komen aan bod in mijn lessen, zelfs toen ik nog het vak Informatica gaf. Ik steek mijn geaardheid niet weg of ga er niet over liegen tegen mijn leerlingen. In Hongarije zou ik mijn job niet meer mogen uitoefenen, of toch al zeker de inhoud over holebi en trans personen moeten schrappen, terwijl die voor mij heel belangrijk is. Ik heb een Pride-pin op mijn boekentas, ook dàt zou in Hongarije niet meer mogen. Want dan ‘promoot’ je zogezegd de LGBTQ+-gemeenschap.”

Klara Lievens woont in Gent, en daar voelt ze zich momenteel nog relatief veilig. “Ik werd soms nageroepen of bekeken als ik met een partner op straat loop, maar in Gent voel ik me tenminste veilig genoeg om dat nog te doen. Daarom ben ik naar die stad verhuisd. Het is een vrije stad waar iedereen zichzelf kan zijn. Maar nu naar Hongarije trekken? No way. Gelukkig heb ik zo'n drie jaar geleden Boedapest al van mijn bucketlist geschrapt.”

“Ik zit met een dubbel gevoel momenteel”, zegt Lievens. “Zelf leef ik in een veilige bubbel. Veel van mijn vrienden zijn openlijk queer en gelukkig dat ze zichzelf kunnen zijn. Maar door de wet in Hongarije besef je dat dat niet voor iedereen de realiteit is. En dat is heel confronterend. Toch heb ik nog hoop, want er gebeuren ook zo veel mooie en goede dingen voor de community, zoals de tegenbeweging die nu opkomt of de regenbloogvlagjes in het straatbeeld. Dat is misschien een kleiner gebaar, maar zeker niet minder belangrijk.”

De Hongaren of de LGBTQ+-gemeenschap steunen? Dat kan door te doneren bij Háttér Society, de grootste LGBTQ+-organisatie in Hongarije. Ook de jongerenorganisatie Wel Jong Niet Hetero kan jouw steun gebruiken.