Demir wil dat 3M opdraait voor eventuele saneringskosten PFOS: “De vervuiler betaalt”

Het Uitgebreid Bureau van het Vlaams Parlement heeft de krijtlijnen vastgelegd voor de onderzoekscommissie die het dossier van de PFOS-vervuiling op en rond de 3M-site in Zwijndrecht moet uitspitten. De commissie krijgt de naam 'parlementaire onderzoekscommissie PFAS-PFOS'. Ze zal 15 leden tellen, die volgens de grootte van de fracties zijn ingedeeld: 5 voor N-VA, 3 voor Vlaams Belang, 2 voor CD&V, 2 voor Open Vld, 2 voor Groen en 1 voor Vooruit. PVDA zal niet in de commissie zetelen, omdat de oppositiepartij volgens het reglement te klein is. De installatievergadering vindt op vrijdag 25 juni plaats. De zittingen zijn openbaar tenzij de commissie zelf beslist om achter gesloten deuren te vergaderen. Ten laatste tegen eind januari 2022 moet de commissie haar eindverslag indienen.

De onderzoekscommissie zal zelf een voorzitter aanduiden. De meerderheid liet eerder weten dat het voorzitterschap naar iemand van de oppositie zou gaan, om partijdigheid uit te sluiten. Dat zegt De Morgen. De kans is groot dat het voorzitterschap naar oppositiepartij Vooruit gaat en tijdelijk fractieleider Hannes Anaf (die Hannelore Goeman vervangt tijdens haar bevallingsverlof) de commissie zal mogen voorzitten. Voor de eerste vergadering wordt het voorzitterschap nog waargenomen door parlementsvoorzitter Liesbeth Homans. 

PVDA is niet opgenomen in de onderzoekscommissie, dat betekent dat de partij geen vragen zal kunnen stellen en ook niet zal kunnen meestemmen. Volgens fractieleider Jos D'Haese is zijn partij bewust uit de commissie geweerd. Hij spreekt van een "doorgestoken kaart". "Exact dezelfde partijen die al minstens sinds 2017 hun politieke verantwoordelijkheid ontlopen, beslissen nu om een oppositiepartij die niets met het schandaal te maken heeft uit te sluiten", aldus D'Haese.

D'Haese hoopt het tij nog te kunnen keren bij de stemming in de plenaire vergadering woensdag. Hij wil de andere partijen aansporen zijn partij alsnog een zitje te geven in de commissie. Tegelijk stelt PVDA een wijziging aan het reglement voor. 

Mocht uit het onderzoek blijken dat er saneringswerken nodig zijn, dan wil Minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) dat 3M de kosten daarvoor op zich neemt. Indien de resultaten van de metingen die momenteel plaatsvinden niet goed zijn, “dan zullen we doortastend moeten optreden. We zullen de inwoners van Zwijndrecht niet in de steek laten”, verklaarde minister Demir vanavond in Terzake op Canvas. 

Ze herinnerde aan de sanering die Nyrstar indertijd in Limburg heeft uitgevoerd. Daar konden mensen in een straal van 9 kilometer rond het bedrijf vervuilde grond laten afgraven, grotendeels op kosten van Nyrstar, legde Demir uit. “Dat duurt wel even, maar de boel wordt wel opgekuist. Waarom zouden we dat principe niet in Zwijndrecht toepassen?”

“Het principe is dat de vervuiler betaalt. Dat staat zo ook in het Bodemdecreet. Het is 3M die een verplichting heeft ten aanzien van de gemeenschap”, klinkt het verder. Demir merkt daarbij op dat 3M in de Verenigde Staten “miljardenclaims aan het been heeft”, net omwille van PFOS-vervuiling.

Of dat haalbaar is, zal volgens Vooruit-parlementslid Hannes Anaf nog moeten blijken. Volgens Anaf, die met bijna zekerheid de onderzoekscommissie in het Vlaams parlement zal voorzitten, is tot nu toe in het dossier gebleken dat de vervuiler absoluut niet betaalt. “Ik hoop dat de minister dat kan hardmaken. Ze wil de mensen van Zwijndrecht niet in de steek laten? Dat is exact wat tot nu toe gebeurd is”, zei hij in het Canvas-programma. 

De afgelopen maand kreeg het PFOS-dossier veel aandacht. Minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) bracht de bal aan het rollen, zij stelde op juni voor om een onderzoekscommissie op te richten. De oppositie, Groen en Voorruit, sprong meteen aan boord, de meerderheidspartijen waren er initieel minder voor te vinden en wouden via andere wegen het probleem adresseren. Vorige woensdag stemde het Vlaams Parlement unaniem voor een onderzoekscommissie.