Op twintig jaar tijd is de koolstofafdruk van de productie van één liter Vlaamse melk met dertig procent gedaald. Dat blijkt uit een onderzoek van de KU Leuven, waarvan de resultaten dinsdag zijn voorgesteld. Omdat tegelijkertijd ook de productie van melk echter gestegen is, is de globale uitstoot van de sector wel ongeveer gelijk gebleven.

De berekeningen werden gemaakt op basis van gegevens van 138 gespecialiseerde Vlaamse melkveebedrijven uit 2019. Alle mogelijke factoren die een invloed hebben op de uitstoot van broeikasgassen, werden meegenomen. Het gaat bijvoorbeeld om de melkproductie per koe, het veevoeder en zijn ingrediënten, de bemesting voor het telen van die ingrediënten, de mestverwerking, het elektriciteits- en ander energieverbruik enzovoort. 

“De resultaten tonen een erg positieve evolutie”, vindt Renaat Debergh, afgevaardigd bestuurder van de Belgische Confederatie van de Zuivelindustrie. “In het jaar 2000 leidde elke geproduceerde liter melk tot 1,32 kilo CO2-equivalent. In 2019 ging het nog om 0,93 kilo. Het is duidelijk dat de inspanningen van de melkveehouders om de efficiëntie en duurzaamheid op hun bedrijf te verbeteren hun vruchten afwerpen.” 

“Ter vergelijking: de gemiddelde koolstofvoetafdruk van een liter melk wereldwijd is 3,2 kilo CO2-equivalent”, verduidelijkt professor Annemie Geeraerd (KU Leuven), die het onderzoek uitgevoerd heeft. “De daling van 30 procent is bovendien gemiddeld dubbel zo groot als in andere sectoren.”

De daling is vooral te wijten aan het feit dat er meer liters melk per koe worden geproduceerd. Door genetische selectie blijven meer koeien over die uit zichzelf meer melk maken. Daarnaast krijgen koeien meer voeding op maat geserveerd en wordt het veevoeder zelf ook meer duurzaam gefabriceerd.

“We zien in de meest recente cijfers wel dat de snelheid van de daling afneemt”, zegt Debergh. “Het laaghangend fruit lijkt geplukt te zijn. Het wordt dus erg belangrijk om de evolutie de komende jaren systematisch te blijven opvolgen. Zo gaan we kijken bij elke afzonderlijke boer wat hij of zij nodig heeft om nog meer vooruitgang te boeken.”

Sinds 2015 is de quota op de melkproductie afgeschaft, en is de Belgische productie sterk gestegen. Over de periode van de laatste twintig jaar gaat het om een stijging van 33 procent. Globaal gezien is de uitstoot van broeikasgassen voor melkproductie dus gelijk gebleven. “Maar ik verwacht dat de groeiende productie zal afnemen”, voorspelt Debergh. “En het is uiteraard beter om meer te produceren aan een verminderde uitstoot, dan meer te produceren terwijl de uitstoot hetzelfde blijft.”