Brusselse hongerstaking naar top van politieke agenda: Vivaldi-regering onder hoogspanning

Met meer dan 450 zijn ze, de mensen zonder papieren die met hun hongerstaking in Brussel verblijfspapieren hopen te verkrijgen. Al 38 dagen hebben ze geen vast voedsel meer gehad. Hun vetreserves zijn op, de fysieke en de psychische klachten nemen toe. In een vlaag van wanhoop hebben vier onder hen sinds zondag ook de eigen mond dichtgenaaid. Ze kunnen enkel nog vloeistof binnenzuigen via een rietje. Hulpverleners zijn erg bezorgd.

De actievoerders hopen op een herhaling van het scenario in 2009, toen de bezetting van de Begijnhofkerk en andere locaties tot een collectieve regularisatie leidde. In 2000 mondde een reeks kerkbezettingen ook al uit in zo’n regularisatie. Deze hoop wordt mee aangewakkerd door een collectief van uiterst linkse organisaties die zich bij de actievoerders hebben geschaard en hopen om het lot van sans-papiers hoger op de politieke agenda te zetten.

In principe kan staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) ingrijpen op basis van zijn discretionaire bevoegdheid, zoals hij bijvoorbeeld deed voor de ouders van Mawda. Maar hij blijft erbij dat er geen sprake kan zijn van een collectieve regularisatie. De meeste actievoerders hebben jaren geleden al een bevel gekregen om het grondgebied te verlaten. Nu plooien zou gelijkaardige acties aanmoedigen, klinkt het. Hij noemt de houding van de organisaties “degoutant”.

De christendemocraat wordt voluit gesteund door coalitiepartners MR en Open Vld. De liberalen zijn als de dood voor een collectieve regularisatie, omdat het de rechtse oppositiepartijen N-VA en Vlaams Belang in de kaart zou spelen. Bovendien hebben Mahdi’s voorgangers Maggie De Block (Open Vld) en Theo Francken (N-VA) bewezen dat een strikt asielbeleid in Vlaanderen wordt beloond. Ook de Vlaamse socialisten schoten Mahdi gisteren te hulp.

Eisen op tafel

Maar langs Franstalige kant liggen de kaarten anders. De druk op de linkse regeringspartijen PS en Ecolo om in te grijpen wordt met de dag groter. Ze leggen dan ook een paar eisen op tafel. Volgens hen moeten er duidelijke criteria worden vastgelegd voor regularisatie, terwijl dat nu een uitzonderlijke gunst is. Ook moet er een onafhankelijke commissie worden opgericht om aanvragen te bekijken, terwijl dat nu door de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) gebeurt. Tot slot zouden sans-papiers moeten kunnen werken. 

Deze voorstellen botsen op een njet bij het kabinet-Mahdi. Op een ander voorstel van Groen, om de administratiekosten van 360 euro voor regularisatieaanvragen op te schorten, kwam nog geen antwoord.

Mahdi hoopt de situatie te ontmijnen door een ‘neutrale zone’ op te richten, waar de 450 papierlozen hun individueel dossier kunnen bespreken met iemand van DVZ. Hierover lopen onder andere gesprekken met de VUB, waar een aantal sans-papiers verblijven. Maar de angst om hieraan deel te nemen is groot. Bij afwijzing wacht immers een terugkeer naar het land van herkomst. 

Ook politiek blijft de situatie etteren. “Wij zijn sceptisch dat dit een oplossing zal bieden”, zegt het kabinet van vicepremier Pierre-Yves Dermagne (PS) over het voorstel van Mahdi. “Het standpunt van PS blijft ongewijzigd.”