Wapenstilstand in ‘slag om de worst’: Britten krijgen extra tijd om aan EU-regels te voldoen
De eerste ‘Grote Worstoorlog’ tussen de EU en het VK is voorlopig opgeschort. Europa geeft Londen drie maanden extra om te zorgen dat de regels voor de export van Brits bevroren vlees voldoen aan de Europese standaarden.
Met het uitstel, dat woensdag door de Europese Commissie bekend wordt gemaakt, wil de EU de gemoederen tot bedaren brengen. De Britse premier Johnson en de Britse tabloids hadden het gesteggel over de exportregels afgelopen weken verheven tot een heuse ‘Slag om de Sausage’.
Het conflict over de worstexport vloeit voort uit de speciale brexitregels voor Noord-Ierland, dat vorig jaar met Groot-Brittannië uit de EU stapte. Normaliter zou de brexit hebben geleid tot grenscontroles voor goederen tussen Noord-Ierland en Ierland. Om de vrede (verankerd in het Goede Vrijdag-akkoord) in Noord-Ierland te bewaren, besloten Londen en de EU af te zien van controles op het Ierse eiland. In plaats daarvan moeten die plaatsvinden tussen Groot-Brittannië en Noord-Ierland. Dat is vastgelegd in het door beide partijen ondertekende Ierse Protocol.
Om Engelse en Noord-Ierse bedrijven tijd te geven zich aan te passen, kregen ze een overgangsfase (alles nog bij het oude) tot 1 juli. Londen liet afgelopen maanden echter weten dat het Protocol – ook goedgekeurd door het Britse parlement – onwerkbaar was. Het dreigde de regels eenzijdig terzijde te schuiven, waarbij de EU-eisen voor gekoeld vlees (worstjes) tot symbool werden verheven. Omdat Londen weigert de EU-regels te volgen, stevende het af op een exportverbod van alle Britse worst naar Noord-Ierland.
De Commissie op haar beurt verweet Londen het Protocol op te blazen en eiste dat de afspraken werden nagekomen. Na overleg achter de schermen afgelopen weken vroeg Londen de overgangsfase voor gekoeld vlees met drie maanden te verlengen. Brussel stemt daarmee in. “Omdat we de spanning niet verder willen laten oplopen”, aldus een EU-ambtenaar.
In die drie maanden moet een definitieve regeling gevonden worden, in lijn met het Protocol. Een oplossing zou zijn dat Noord-Ierland voortaan zijn eigen worsten produceert. Of Londen moet alsnog de EU-regels accepteren voor vers voedsel.
Ook op drie andere punten geeft de EU toe aan Londen. Zo hoeven blindengeleidehonden die van Groot-Brittannië naar Ierland gaan, niet de normaal vereiste testen op ziekten te ondergaan. Ook vergemakkelijkt Brussel de export van geneesmiddelen naar Noord-Ierland. Bovendien ziet de EU af van de eis dat Noord-Ierse motorrijders die naar Ierland gaan over een groene kaart (EU-verzekeringsbewijs) beschikken.
Waar de EU toegeeflijk is bij zaken rond Noord-Ierland, trekt ze een streep bij geschillen met Londen. De EU zet binnenkort de volgende stap in een dreigende rechtszaak over het niet nakomen door het Verenigd Koninkrijk van de afspraken rond de export van goederen naar de EU. Als Londen die beloofde exportcontrole niet snel regelt, gaat de Commissie naar het Europees Hof van Justitie.