Lokale troepen in Tigray nemen nu ook tweede stad Shire in en rukken verder op

Het is een verrassende ommekeer in de oorlog in Tigray die nu al sinds november woedt. Leek het gebied grotendeels in handen van het Ethiopische leger, van ermee verbonden milities uit de deelstaat Amhara en van troepen uit Eritrea, dan is de machtsbalans aan het kantelen.

Eergisteren namen de verdreven strijders van Tigray People's Liberation Front (TPLF) verrassend hun hoofdstad Mekele in het oosten van de provincie in nadat het Ethiopische leger daar was weggetrokken. Nu is ook Shire, in het noordwesten van Tigray, bevrijd. De Britse omroep BBC heeft beelden verspreid waarin te zien is dat de bevolking feest viert. Dat was eerder al het geval in Mekele. De troepen uit Eritrea zouden volgens hun bondgenoot Ethiopië zijn teruggetrokken uit andere steden zoals de historische stad Axum en Adwa en zouden terug naar hun eigen land vertrokken zijn. 

Het TPLF is niet van plan om zich aan het humanitair bestand dat de Ethiopische premier Abiy Ahmed had afgekondigd, te houden. Volgens het front gaat de strijd door tot alle "binnengevallen vijanden" verdreven zijn. (Lees verder onder de kaart).

Na de val van Mekele had de Ethiopische regering een "humanitaire bestand" afgekondigd. Dat zou volgens Addis Abeba moeten toelaten dat de boeren de oogsten kunnen binnenhalen, zodat de dreigende hongersramp in het noorden van het land kan worden afgewend. Er dreigt massaal voedseltekort, niet enkel in Tigray, maar ook in de omliggende provincies Amhara en Afar. 

Volgens veel waarnemers is het bestand echter vooral bedoeld om de imagoschade te beperken voor het Ethiopische en Eritrese leger die plots teruggejaagd worden door het TPLF. Een dergelijke ommekeer in de oorlog is niet minder dan een totale blamage voor de Ethiopische premier Abiy Ahmed die de oorlog tegen Tigray is begonnen en die enkele jaren geleden nog de Nobelprijs voor de Vrede kreeg wegens een verdrag met Eritrea. 

Een Ethiopische woordvoerder maakt zich echter sterk dat zijn leger de verloren steden in Tigray opnieuw kan innemen. Hij zegt echter ook dat "Ethiopië blootgesteld is aan een aanval van buitenaf". Het is niet duidelijk op wie dat slaat, want voor zover bekend zijn er geen buitenlandse strijders die het TPLF steunen. Wel is het zo dat het ook elders in Ethiopië tot etnische en religieuze spanningen en geweld is gekomen die niets te maken hebben met Tigray.

De voorbije maanden is de humanitaire situatie in Tigray dramatisch geworden. Van de ongeveer zeven miljoen inwoners zijn er twee miljoen intern op de vlucht. Tienduizenden andere Tigrese burgers zijn over de grens met Soedan gevlucht. Anderhalf miljoen mensen zouden afgesloten zijn van elke hulp van buitenaf en 350.000 zouden zijn bedreigd door hongersnood. 

Er wordt gevreesd voor een herhaling van de grote hongersnood van midden de jaren 80 toen in Ethiopië -en vooral in Tigray- tot een miljoen mensen zijn omgekomen. Ook die was toen deels het gevolg van droogte, maar ook van een politiek van het toenmalige regime om rebellen uit te hongeren. (Lees verder onder de foto).

Daarnaast is er sprake van totale wetteloosheid en wreedheden uitgevoerd door alle partijen. Toch zouden vooral het Ethiopische leger en dan zeker de bondgenoten zoals Amhaarse milities en het Eritrese leger -die een hekel hebben aan Tigray- zich schuldig hebben gemaakt aan grootscheepse plunderingen, moordpartijen, foltering en verkrachting. Dat verklaart wellicht mee waarom een groot deel van de bevolking het TPLF blijft steunen. De Eritrese troepen viseerden ook mensen in kampen die jaren geleden voor de dictatuur in Eritrea naar Tigray zijn gevlucht.