De tweede coronagolf in Europa was vooral te wijten aan de verspreiding van de verschillende varianten van het virus. Dat blijkt uit onderzoek van KU Leuven en ULB, dat woensdag voorgesteld werd. Meer dan de helft van de Covid-19-stammen die in de late zomer van 2020 in Europa circuleerden, werd pas geïntroduceerd na 15 juni. Dat wijst erop dat versoepelingen en internationale reizen een belangrijke rol hebben gespeeld bij het ontstaan van de tweede golf. Waakzaamheid blijft geboden, zeggen de onderzoekers.

Het team van onderzoekers reconstrueerde de geografische verspreiding van nieuw geïntroduceerde virusstammen. Daarvoor gebruikten ze gegevens over de epidemie, mobiliteit en virusgenomen van tien landen: België, Frankrijk, Duitsland, Italië, Nederland, Noorwegen, Portugal, Spanje, het Verenigd Koninkrijk en Zwitserland. In de meeste van die landen bleek meer dan de helft van de COVID-19-stammen die circuleerden aan het eind van de zomer nieuw geïntroduceerd te zijn sinds 15 juni 2020.

Bosbrand

De impact van nieuw geïntroduceerde stammen bleek bovendien groter naarmate de coronacijfers in een bepaalde regio lager waren. Zelf vergelijken de onderzoekers dit fenomeen met een bosbrand. Als er in een bos al heel wat kleine brandjes zijn, maken een paar extra brandhaarden weinig verschil: de brand zal zich hoe dan ook verspreiden. Maar als er slechts hier en daar enkele brandhaarden zijn, dan hebben nieuwe brandjes een veel grotere impact op het eindresultaat.  

Zo leidde de introductie van nieuwe stammen verhoudingsgewijs tot minder besmettingsketens in landen die al relatief hoge besmettingscijfers hadden in de zomer, zoals België, Spanje, Portugal en Frankrijk. In het Verenigd Koninkrijk kregen varianten dan weer wel snel voet aan de grond. Daar was een aanzienlijk deel van de introducties terug te brengen tot Spanje. 

Deze zomer liggen de kaarten anders, omdat in de onderzochte landen de vaccinatiecampagne op volle toeren draait. Toch benadrukken de onderzoekers dat waarkzaamheid geboden blijft, omdat nog niet iedereen voldoende immuniteit heeft kunnen opbouwen.