Professor Nicolas Van Larebeke, toxicoloog aan UGent en VUB, opende zijn betoog met de stelling dat het quasi onmogelijk is om zwart op wit te bewijzen dat een bepaalde stof kanker veroorzaakt bij de mens. Dat is ook onmogelijk voor bijvoorbeeld tabak. De ontkenning van de causaliteit door 3M is dus irrelevant, oordeelde hij. “Om het kankerrisico bij de mens vast te stellen moeten we een beroep doen op dierenproeven”, zei Van Larebeke. “Tal van industriële belangengroepen proberen ons wijs te maken dat er weinig verband is tussen kanker bij dieren en bij mensen. Dat is niet zo. De mechanismen zijn dezelfde.” Op die manier, en via epidemiologisch onderzoek bij de mens, werd bewezen dat blootstelling aan PFAS het risico vergroot op onder meer borstkanker, ovariumkanker, teelbalkanker en nierkanker. De enige reden om dat te ontkennen zijn economische belangen, aldus Van Larebeke.

Professor Jamie C DeWitt, toxicoloog aan de East Carolina University, voegde daar nog aan toe dat PFOA en PFOS ook een grote immuundreiging vormen voor de mens. “Ze grijpen in op onze respons op vaccins”, zei DeWitt. “We zitten midden in een epidemie waar die respons cruciaal is. Dit is dus erg zorgwekkend, zeker voor mensen die op dit moment aan PFOS worden blootgesteld. Uit studies blijkt bovendien dat mensen met een hoge waarde aan PFBA (een verwante stof, red.) in hun bloed aan ergere Covid-infecties lijden en langer in het ziekenhuis moeten blijven.”

Bronnen aanpakken

Toch is er geen reden om te panikeren, vonden de experts. “Het zijn stoffen waar we vanaf moeten raken”, zei professor Greet Schoeters van VITO en de UAntwerpen. “We moeten de bronnen aanpakken. Maar acuut gevaar is er niet. Er moeten wel dringend metingen gebeuren. We hebben bijvoorbeeld geen duidelijk zicht op de werkelijke gehaltes in de eieren.”

Ook Van Larebeke waarschuwde voor paniek. “Daar is geen reden voor. De zwaarste contaminatie, althans met de oude PFAS, ligt achter ons en onze blootstelling is vandaag aan het dalen. De effecten zijn meestal niet erg uitgesproken, dus we worden volgens mij niet geconfronteerd met een ramp. PFAS is veel minder krachtig dan dioxines of asbest. Maar er is wel voorzichtigheid geboden met de nieuwe PFAS-derivaten, waarvan de toxiciteit nog niet bekend is”, besloot hij.