Hoe goed beschermt jouw vaccin tegen de varianten van het coronavirus? Ontdek het hier

Ondertussen is 43 procent van de Belgische bevolking volledig gevaccineerd tegen het coronavirus. Maar hoe goed beschermen de vier vaccins nu tegen de verschillende dominante varianten? En ben je ook al goed beschermd als je nog maar één prik kreeg? Ontdek het hier.

Klik hieronder op  je vaccin en ontdek zo de beschermingsgraad die het je biedt. Onderaan vind je nog de antwoorden op enkele veelgestelde vragen.

Welk vaccin kreeg je?

Hoeveel keer ben je al gevaccineerd?

Hoe zijn we te werk gegaan? Voor dit artikel hebben we ons gebaseerd op gesprekken met experten zoals viroloog Johan Neyts en vaccinoloog Pierre Van Damme. Daarnaast baseren we ons op verschillende betrouwbare studies die al verschenen zijn over de coronavaccins en de varianten. De percentages in dit artikel geven de gemiddelde bescherming weer. Het individuele risico op ziektesymptomen en hospitalisatie na vaccinatie hangt daarentegen af van je leeftijd, je algemene gezondheid en de immuunrespons van je lichaam.

In dit artikel zijn voorlopig geen data over de Zuid-Afrikaanse (bèta) en Braziliaanse (gamma) variant opgenomen. Over deze varianten zijn er weinig studies terug te vinden. Bovendien domineren in ons land momenteel de Britse (alfa) en Indiase (delta) variant. Van alle nieuwe besmettingen wordt 63 procent momenteel veroorzaakt door de deltavariant, aldus viroloog Steven Van Gucht. Verder is 28 procent nu alfa, 6,3 procent gamma en 0,5 procent nog bètavariant. 

banner Pfizer 1 dosis

Belangrijk: Deze beschermingscijfers zijn pas van toepassing als je al zeker twee weken gevaccineerd bent. Vaccinoloog Pierre Van Damme merkt ook op dat we voorzichtig moeten zijn met uitspraken over de beschermingsgraad van slechts één dosis: "Net zoals bij andere vaccins als die tegen polio en hepatitis A of hepatitis B, kijken we pas naar de effectiviteit als je volledig gevaccineerd bent. Je geniet dus pas echte bescherming vanaf 2 dosissen."

Bescherming tegen symptomatische COVID-19-infectie: Twee weken na de eerste dosis is het vaccin voor 66 procent doeltreffend tegen ziektesymptomen na een besmetting, volgens een studie van Canadese wetenschappers.

Bescherming tegen ziekenhuisopnamePublic Health England (PHE), het Britse Ministerie van Gezondheid, heeft berekend dat de doeltreffendheid tegen ziekenhuisopname na infectie met de alfa­variant ongeveer 83 procent is. Dat komt overeen met de Canadese studie (80 procent).

Hoe moet je dit interpreteren? Stel dat in een groep van 1.000 niet-gevaccineerde mensen er 10 in het ziekenhuis belanden na infectie. Dat is 1 procent. Daarnaast heb je 1.000 mensen die wel met een eerste dosis gevaccineerd zijn, die eerste prik is voor 83 procent werkzaam. Het risico om dan in het ziekenhuis te belanden zal voor gevaccineerden met 83 procent afnemen, van 1 procent naar 0,17 procent. Dus in de gevaccineerde groep zullen van de 1.000 mensen, net geen 2 meer in het ziekenhuis belanden tegen de 10 mensen in de niet-gevaccineerde groep.

Bescherming tegen symptomatische COVID-19-infectie: Twee weken na de eerste dosis ben je volgens de studie van Canadese wetenschappers voor 56 procent beschermd. 

Bescherming tegen ziekenhuisopnamePHE heeft berekend dat je voor 94 procent bent beschermd tegen ziekenhuisopname na infectie met de deltavariant. De studie uit Canada schat de beschermingsgraad een pak lager in: 78 procent

afbeelding vaccin pfizer volledig

Belangrijk: Deze beschermingscijfers zijn pas van toepassing als je al zeker twee weken volledig gevaccineerd bent. 

Bescherming tegen symptomatische COVID-19-infectie: Public Health England (PHE), het Britse Ministerie van Gezondheid, heeft in mei dit jaar berekend dat het vaccin voor ongeveer 93 procent effectief werkt tegen symptomen na besmetting. Dat percentage ligt in lijn met een Canadese studie (89 procent) en een meer recente en grotere studie uit Schotland (92 procent).

Bescherming tegen ziekenhuisopnameRecent stelt PHE dat de bescherming tegen ziekenhuisopname na infectie met de alfavariant ongeveer 95 procent is. Dat percentage is bevestigd door de Canadese studie.

Hoe moet je dit interpreteren? Stel in een groep van 1.000 niet-gevaccineerde mensen komen er 10 in het ziekenhuis te liggen na infectie. Dat is 1 procent. Daarnaast heb je 1.000 mensen die volledig gevaccineerd zijn met het vaccin dat 95 procent werkzaam is tegen hospitalisatie. Het risico om dan in het ziekenhuis te belanden zal voor gevaccineerden met 95 procent afnemen, van 1 procent naar 0,05 procent. Dus in de gevaccineerde groep zal van de 1.000 mensen, net geen 1 persoon meer in het ziekenhuis belanden tegen de 10 mensen in de niet-gevaccineerde groep.

Bescherming tegen de symptomatische COVID-19-infectie: In mei heeft PHE berekend dat twee dosissen van het Pfizervaccin de kans op symptomen doet dalen met 88 procent. Dat ligt in lijn met de Canadese studie (87 procent). Een meer recente en grotere studie uit Schotland heeft dat percentage gecorrigeerd naar 79 procent

Bescherming tegen ziekenhuisopnamePublic Health England heeft berekend dat de doeltreffendheid tegen ziekenhuisopname na infectie met de delta­variant 96 procent is. Dat betekent dat wie niet-gevaccineerd is, 25 keer meer kans heeft om in het ziekenhuis te belanden.

afbeelding vaccin moderna 1 dosis

Van het Pfizer- en AstraZenecavaccin zijn naast klinische studies met proefpersonen ook al heel wat studies uitgevoerd over de effectiviteit tegen de varianten in de "echte" wereld. Dat is voor het vaccin van Moderna nog niet uitgebreid het geval. Momenteel zijn er voornamelijk klinische studies gebeurd. We baseren ons voorlopig op de informatie die al beschikbaar is. 

Belangrijk: Deze beschermingscijfers zijn pas van toepassing als je al zeker twee weken gevaccineerd bent. Vaccinoloog Pierre Van Damme merkt ook op dat we voorzichtig moeten zijn met uitspraken over de beschermingsgraad van slechts één dosis: "Net zoals bij andere vaccins als die tegen polio en hepatitis A of hepatitis B, kijken we pas naar de effectiviteit als je volledig gevaccineerd bent. Je geniet dus pas echte bescherming vanaf 2 dosissen."

Bescherming tegen de symptomatische COVID-19-infectie: Twee weken na de eerste dosis is de kans op besmetting met symptomen 83 procent lager dan bij niet-gevaccineerde mensen, volgens een Canadese studie.

Bescherming tegen ziekenhuisopname: Twee weken na eerste dosis ben je voor 79 procent beschermd volgens de Canadese studie. 

Hoe moet je dit interpreteren? Stel in een groep van 1.000 niet-gevaccineerde mensen komen er 10 in het ziekenhuis te liggen na infectie. Dat is 1 procent. Daarnaast heb je 1.000 mensen die wel met een eerste dosis gevaccineerd zijn, die eerste prik is voor 79 procent werkzaam tegen hospitalisatie. Het risico om dan in het ziekenhuis te belanden zal voor gevaccineerden met 79 procent afnemen, van 1 procent naar 0,21 procent. Dus in de gevaccineerde groep, zullen van de 1.000 mensen, ongeveer 2 in het ziekenhuis belanden tegen de 10 mensen in de niet-gevaccineerde groep.

Bescherming tegen de symptomatische COVID-19-infectie: Je bent voor 72 procent beschermd volgens dezelfde Canadese studie.

Bescherming tegen ziekenhuisopname: Na twee weken zou de eerste dosis ook een beschermingsgraad tegen ziekenhuisopname van 96 procent hebben volgens dezelfde studie. 

afbeelding vaccin moderna volledig

Van het Pfizer- en AstraZeneca-vaccin zijn naast klinische studies met proefpersonen ook al heel wat studies uitgevoerd over effectiviteit tegen de varianten in de "echte" wereld. Dat is voor het vaccin van Moderna nog niet uitgebreid het geval. Momenteel zijn er voornamelijk klinische studies gebeurd. We baseren ons voorlopig op de informatie die al beschikbaar is.

Belangrijk: Deze beschermingscijfers zijn pas van toepassing als je al zeker twee weken volledig gevaccineerd bent.

In november 2020 maakte het farmabedrijf bekend dat hun vaccin voor 94,1 procent effectief is na volledige vaccinatie.

Bescherming tegen de symptomatische COVID-19-infectieVolgens een studie van Canadese wetenschappers telt de beschermingsgraad 92 procent

Bescherming tegen ziekenhuisopname: Volgens diezelfde studie telt de beschermingsgraad tegen ziekenhuisopname 94 procent.

Hoe moet je dit interpreteren? Stel in een groep van 1.000 niet-gevaccineerde mensen komen er 10 in het ziekenhuis te liggen na infectie. Dat is 1 procent. Daarnaast heb je 1.000 mensen die volledig gevaccineerd zijn met het vaccin dat 94 procent werkzaam is tegen hospitalisatie. Het risico om dan in het ziekenhuis te belanden zal voor gevaccineerden met 94 procent afnemen, van 1 procent naar 0,06 procent. Dus in de gevaccineerde groep mensen, zal van de 1.000 mensen, net geen 1 persoon meer in het ziekenhuis belanden tegen de 10 mensen in de niet-gevaccineerde groep.

Uit een zeer beperkte klinische test concludeert Moderna dat zijn vaccin iets minder antilichamen aanmaakt tegen de deltavariant dan tegen de andere varianten. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) bevestigde op 1 juli dat het net zoals alle andere vaccins voor meer dan 90 procent beschermt tegen ernstig ziek worden of hospitalisatie door besmetting met de deltavariant.

afbeelding vaccin astrazeneca 1 dosis

Belangrijk: Deze beschermingscijfers zijn pas van toepassing als je al zeker twee weken gevaccineerd bent. Vaccinoloog Pierre Van Damme merkt ook op dat we voorzichtig moeten zijn met uitspraken over de beschermingsgraad van slechts één dosis: "Net zoals bij andere vaccins als die tegen polio en hepatitis A of hepatitis B, kijken we pas naar de effectiviteit als je volledig gevaccineerd bent. Je geniet dus pas echte bescherming vanaf 2 dosissen."

Bescherming tegen de symptomatische COVID-19-infectie: Drie weken na de eerste dosis ben je volgens Public Health England (PHE), het Britse Ministerie van Gezondheid, voor 50 procent beschermd. Een iets recentere Canadese studie trok dat cijfer op tot 64 procent.

Bescherming tegen ziekenhuisopname: In juni analyseerde PHE dat je voor 76 procent beschermd bent tegen ziekenhuisopname na besmetting met deze variant. Volgens de Canadese studie zou dit percentage stijgen tot 85 procent.

Hoe moet je dit interpreteren? Stel in een groep van 1.000 niet-gevaccineerde mensen komen er 10 in het ziekenhuis te liggen na infectie. Dat is 1 procent. Daarnaast heb je 1.000 mensen die wel met een eerste dosis gevaccineerd zijn, die eerste prik is voor 76 procent werkzaam tegen hospitalisatie. Het risico om dan in het ziekenhuis te belanden zal voor gevaccineerden met 76 procent afnemen, van 1 procent naar 0,24 procent. Dus in de gevaccineerde groep mensen zullen van de 1.000 mensen, ongeveer 2 in het ziekenhuis belanden tegen de 10 mensen in de niet-gevaccineerde groep.

Bescherming tegen de symptomatische COVID-19-infectie: Drie weken na de eerste dosis ben je volgens PHE voor 33 procent beschermd er tegen. Opvallend is dat de iets recentere Canadese studie over 67 procent spreekt na twee weken met een eerste dosis te zijn gevaccineerd. 

Bescherming tegen ziekenhuisopname: Een studie van PHE van 25 juni heeft de beschermingsgraad berekend op 71 procent. De Canadese studie spreekt over een hoger percentage: 88 procent

afbeelding vaccin astrazeneca volledig

Belangrijk: Deze beschermingscijfers zijn pas van toepassing als je al zeker twee weken volledig gevaccineerd bent. 

Bescherming tegen de symptomatische COVID-19-infectie: Volgens een studie van Public Health England (PHE), het Britse Ministerie van Gezondheid, ben je voor 66 procent beschermd. Een meer recente en grotere studie uit Schotland spreekt over 73 procent.

Bescherming tegen ziekenhuisopname: Volgens een studie van PHE van midden juni ben je voor 86 procent beschermd tegen ziekenhuisopname.

Hoe moet je dit interpreteren? Stel in een groep van 1.000 niet-gevaccineerde mensen komen er 10 in het ziekenhuis te liggen na infectie. Dat is 1 procent. Daarnaast heb je 1.000 mensen die volledig gevaccineerd zijn met het vaccin dat 86 procent werkzaam is tegen hospitalisatie. Het risico om dan in het ziekenhuis te belanden zal voor gevaccineerden met 86 procent afnemen, van 1 procent naar 0,14 procent. Dus in de gevaccineerde groep zal van de 1.000 mensen, ongeveer 1 persoon in het ziekenhuis belanden tegen de 10 mensen in de niet-gevaccineerde groep.

Bescherming tegen de symptomatische COVID-19-infectie: Zowel een studie van PHE als de Universiteit van Edinburgh hebben recent berekend dat het vaccin 60 procent bescherming biedt hiervoor. 

Bescherming tegen ziekenhuisopname: De studie van juni van PHE komt op een beschermingsgraad van 92 procent.

afbeelding vaccin johnson johnson

Van Pfizer- en AstraZenecavaccin zijn naast klinische studies met proefpersonen ook al heel wat studies uitgevoerd over bescherming tegen de varianten in de "echte" wereld. Dat is voor het vaccin van Johnson&Johnson nog niet uitgebreid het geval. Momenteel zijn er voornamelijk klinische studies terug te vinden. We baseren ons voorlopig op de informatie die al beschikbaar is. 

Belangrijk: Deze beschermingscijfers zijn pas van toepassing als je al zeker twee weken volledig gevaccineerd bent.

In januari maakte de Amerikaanse farmareus Johnson & Johnson bekend dat het vaccin gemiddeld 66 procent effectief is. Dat bleek uit resultaten van de derde fase van de klinische studies. 

Tegen alle varianten, dus ook de Britse, biedt het vaccin van Johnson & Johnson een duurzame bescherming tegen ziekenhuisopname of ernstige ziektesymptomen. Dat bevestigde het bedrijf nog begin juli. Voorlopig is er geen aparte studie die zich baseert op "real world data" en zo de effectiviteit in percentages berekent tegen deze variant.

Begin juli communiceerde het bedrijf ook dat het vaccin een hoger aantal antilichamen aanmaakt tegen de deltavariant dan tegen de bètavariant. Dat bleek uit klinische testen. Het zal je dus beschermen tegen een ernstige infectie met COVID-19. Er werden geen concrete percentages meegegeven. De WHO bevestigde op 1 juli dat het net zoals alle andere vaccins voor meer dan 90 procent beschermt tegen ernstig ziek worden of hospitalisatie door besmetting met de deltavariant. Voorlopig is er geen aparte studie die zich baseert op "real world data" en zo de effectiviteit in percentages berekent tegen deze variant.

Hoe moet je dit interpreteren? Stel in een groep van 1.000 niet-gevaccineerde mensen komen er 10 in het ziekenhuis te liggen na infectie. Dat is 1 procent. Daarnaast heb je 1.000 mensen die volledig gevaccineerd zijn met het vaccin dat 90 procent werkzaam is tegen hospitalisatie. Het risico om dan in het ziekenhuis te belanden zal voor gevaccineerden met 90 procent afnemen, van 1 procent naar 0,1 procent. Dus in de gevaccineerde groep zal van de 1.000 mensen, 1 persoon in het ziekenhuis belanden tegen de 10 mensen in de niet-gevaccineerde groep.

afbeelding vragen

Hoe komt het dat sommige gevaccineerden toch ziek worden of in het ziekenhuis belanden?

"Geen enkel vaccin is perfect of werkt voor 100 procent", benadrukt vaccinoloog Pierre Van Damme. "Zeker wanneer we nog niet voldoende groepsimmuniteit hebben, kan het virus nog in grote of minder grote mate circuleren en ook gevaccineerde mensen besmetten en potentieel ziek maken. Een voorbeeld is het rusthuis in Nijvel waar 12 mensen zijn overleden na een corona-uitbraak, hoewel bijna alle bewoners gevaccineerd waren. Het blijven kwetsbare mensen. Ze zijn waarschijnlijk in contact gekomen met besmette bezoekers of personeel."

Zullen we uiteindelijk nog een extra prik nodig hebben?

Momenteel is nog niet afgeklopt of we in ons land een extra coronaprik zullen krijgen. "Israël is nu al begonnen met een derde boostershot van Pfizer", vertelt Van Damme. "Bij ons ligt de discussie voor een extra prik van de vaccins op tafel, maar er is momenteel nog te weinig wetenschappelijk onderzoek beschikbaar. Als we het zouden doen, zouden eerst de kwetsbare mensen een extra dosis ontvangen. De vraag is dan wie we als kwetsbaar beschouwen, bijvoorbeeld ouderen, kankerpatiënten of mensen die een nierdialyse nodig hebben. Daarna zouden we bekijken of en wanneer de bredere bevolking een extra shot moet krijgen."

"De vraag is ook of we elk vaccin gelijk moeten behandelen als we praten over zo’n boosterprik", vult viroloog Johan Neyts aan. "Na zes maanden zouden Pfizer en Moderna ervoor zorgen dat je nog altijd hetzelfde aantal antilichamen aanmaakt, maar het is nog wachten op meer onderzoeksresultaten."

Hoe goed beschermen de vaccins tegen een besmetting met meerdere varianten?

In maart is een 90-jarige vrouw overleden die besmet bleek met twee verschillende varianten van het coronavirus. Toch is zo'n dubbele besmetting niet per se gevaarlijker, aldus Pierre Van Damme: "We verwachten dat de coronavaccins dezelfde effectiviteit hebben tegen dergelijke dubbele besmetting. Het is niet zo dat een besmetting met meerdere varianten je ernstiger ziek maakt dan besmetting met slechts één variant."

Na terechte opmerkingen hebben we enkele formuleringen aangepast en informatie toegevoegd aan dit artikel. 

Meest gelezen