"Journalisten en activisten wereldwijd gehackt met Israëlische spionagesoftware"

NSO verkoopt spyware, Pegasus genaamd, aan landen en overheidsdiensten. Daarmee kunnen ze vanop afstand gsm's hacken en er vervolgens alle informatie uit halen, zoals wachtwoorden, sms'jes, foto's, contactenlijsten en locatiedata. De software kan ook de microfoon en camera op afstand inschakelen of ongezien screenshots maken. 

De spyware is in principe bedoeld om '"terreurorganisaties, drugkartels, mensenhandelaars, pedofiliekringen en andere criminele syndicaten" in kaart te brengen, aldus het bedrijf zelf.

Maar het "Pegasus Project" toont dat de technologie ook misbruikt wordt door tal van landen die klant zijn van NSO Group, zo schrijft Knack. De onderzoeksjournalisten die deelnamen aan het project, kwamen tot die conclusie nadat er een lijst gelekt was met meer dan 50.000 telefoonnummers die als potentieel doelwit voor cyberspionage geselecteerd waren door klanten van NSO Group.

De ruim 80 journalisten die aan het onderzoek meewerkten, konden van meer dan 1.000 telefoonnummers uit 50 landen achterhalen aan wie ze toebehoorden: academici, advocaten, artsen, vakbondsleiders, diplomaten, meer dan 180 journalisten, minstens 85 mensenrechtenactivisten en meer dan 600 politici en regeringsfunctionarissen - met inbegrip van minstens 10 staatshoofden en regeringsleiders. Op de gelekte lijst staan ook een dozijn Belgische gsm-nummers.

Een aantal geïdentificeerde telefoons werden verder onderzocht met de hulp van Amnesty International Security Lab. Daaruit bleek dat 37 telefoons sporen vertoonden van de spyware, Pegasus genaamd. Bovendien gebeurde de infectie vaak kort nadat het telefoonnummer op de gelekte lijst was gezet. Voor 30 andere telefoons gaf de forensische analyse geen uitsluitsel.

De betrokken media kondigen aan dat ze de komende tijd meer details zullen geven over hun onderzoek. De Britse krant The Guardian schrijft vandaag alvast dat de Hongaarse overheid ervan verdacht wordt de bewuste software te gebruiken. 

De software werd bijvoorbeeld teruggevonden op de telefoons van twee Hongaarse journalisten die betrokken zijn bij het onderzoeksproject. 

De software wordt ook gelinkt aan de zaak van de Saudische journalist Jamal Khashoggi, die in  2018 vermoord werd in het Saudische consulaat in Istanbul. 

Frontline, het onderzoeksprogramma van de Amerikaanse publieke omroep PBS,  heeft daarover een video online gezet. Daarin wordt geopperd dat de spionagesoftware gebruikt zou zijn om de telefoon van de verloofde van Khashoggi te hacken.

"Dit project onthult hoe de spyware van NSO een repressiewapen is voor regeringen, en journalisten en activisten schade toebrengt", zegt Dana Ingleton, codirecteur van Amnesty Tech. 

"Het aantal journalisten geïdentificeerd als doelwit is huiveringwekkend, en toont hoe Pegasus gebruikt wordt om persvrijheid aan te vallen en journalisten in gevaar te brengen. De claim van NSO dat zijn tools enkel worden gebruikt om misdaad en terrorisme te bestrijden, ligt aan flarden.”

"Dit moet geverifieerd worden, maar indien dit klopt, is dat totaal onaanvaardbaar", zo reageerde von der Leyen op een vraag tijdens een persconferentie met de Tsjechische premier Andrej Babis in Praag. "De persvrijheid is één van de kernwaarden van de Europese Unie", voegde ze toe. 

Een woordvoerder van de Commissie zei dat nationale veiligheid een bevoegdheid van de lidstaten is en dat de nationale autoriteiten de verantwoordelijkheid hebben om te controleren of hun diensten de mensenrechten en het recht op privacy respecteren. Nader onderzoek moet uitwijzen of de Commissie verdere stappen kan zetten, aldus de woordvoerder.