Hongerstaking van sans-papiers in Begijnhofkerk en ULB beëindigd, staatssecretaris Mahdi (CD&V) reageert “opgelucht”

Sinds 23 mei houden meer dan 400 mensen zonder papieren in de Begijnhofkerk, de VUB en de ULB  een hongerstaking als laatste strohalm op een collectieve regularisatie. Vrijdag waren enkele van hen ook begonnen met een dorststaking en weigerden ze nog iets te drinken. Sinds het begin van de actie worden regelmatig hongerstakers overgebracht naar het ziekenhuis voor verzorging. Alleen al tussen zondag en dinsdagavond ging het om een 60-tal mensen.

Maandag stelde staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) Dirk Van den Bulck, commissaris-generaal van het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en Staatlozen  (CGVS), aan als ‘speciaal gezant’. Van den Bulck moest dienen als een soort brugfiguur die de taak krijgt de hongerstakers toe te leiden naar de bestaande procedures.

De actie van de mensen zonder papieren in de Begijnhofkerk wordt nu minstens voorlopig beëindigd. Ze houden op met de dorststaking en schorten voorlopig de hongerstaking op. Vanaf morgen gaat iedereen naar de neutrale zone. Sinds 15 juli is immers op enkele honderden meters van de Begijnhofkerk een neutrale zone ingericht - op initiatief van de staatssecretaris voor Asiel en Migratie - waar de hongerstakers informatie kunnen krijgen over hun individueel dossier. 

Ook de actievoerders in de ULB schorten hun actie op, zo melden de woordvoerders daar. De hongerstaking op de campus van de VUB is voorlopig nog gaande. Daar zal later vandaag nog onderhandeld worden door Dokters van de Wereld.

De hongerstakende mensen zonder papieren zullen de kans krijgen om een verblijfsvergunning te krijgen via artikel 9bis van de Verblijfswet, of artikel 9ter, zo meldt de Union des Sans-Papiers pour la Régularisation (USPR).

“Na vele maanden van bezettingen, betogingen, mobilisaties, en honger- en dorststakingen, is de USPR erin geslaagd een aantal onderhandelingen op de starten op het hoogste niveau”, meldt de beweging in een persbericht. “Advocaten die onze beweging bijstaan, priester Daniël Alliët en burgersympathisanten hebben daaraan deelgenomen en vandaag zijn de voorstellen van het kabinet Mahdi aan de actievoerders voorgelegd.”

“Concreet komt het erop neer dat de actievoerders een verblijfsvergunning zullen kunnen vragen via de procedure van artikel 9bis, en daarin een aantal argumenten op het vlak van verankering, kwetsbaarheid, verblijf, etc zullen kunnen laten gelden”, klinkt het verder. “Voor de zwakste dossiers bestaat de mogelijkheid van een humanitaire bescherming op basis van artikel 9ter. De USPR heeft akte genomen van dit voorstel en bekijkt nu een voorlopige schorsing van de acties in de Begijnhofkerk en de andere sites.”

De schorsing van de honger- en dorststaking betekent nog niet het einde van de beweging voor regularisering, aldus de USPR: “Dit is een stap vooruit maar onvoldoende om toegang te krijgen tot legale arbeid. We zetten onze strijd voor een unieke vergunning verder, op regioneel en federaal vlak, om bijkomende garanties te krijgen en alle arbeiders zonder papieren uit de clandestiniteit te halen. Het heeft teveel offers gekost om de staatssecretaris, onder het dreigement van een regeringscrisis, in beweging te krijgen.”

De verschillende bezettingen worden verdergezet en de USPR zal zich nu concentreren op het versterken van de verschillende dossiers, en contact nemen met de mensen in de neutrale zone, aldus nog de beweging. 

Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi is opgelucht dat de sans-papiers in de Begijnhofkerk in Brussel hun hongerstaking hebben stopgezet. Dat zegt hij in een persbericht. De neutrale zone die Mahdi oprichtte om mensen individueel te begeleiden, blijft nog even open, klinkt het.

Het kabinet van Mahdi is ook in contact met de vertegenwoordigers van de hongerstakers die in de lokalen van VUB en ULB verblijven, maar de woordvoerster kon nog geen uitsluitsel geven over het resultaat van de gesprekken.

“Ik ben erg aangegrepen hoe de laatste weken deze situatie escaleerde. Het is goed dat we met het middenveld de mensen hebben kunnen overtuigen dat een collectieve regularisatie geen oplossing vormt, maar de bestaande procedures correct en humaan zijn, en dat ook zullen blijven”, zegt Mahdi. “Daarom gaan we verder met het informeren van personen in de neutrale zone over de bestaande verblijfsprocedures.” Enkel een individuele procedure is mogelijk. Als mensen te verzwakt zijn en er worden vaststellingen gedaan door artsen van de Dienst Vreemdelingenzaken, dan hebben ze de tijdelijke optie om vanwege medische redenen in België te blijven. Daarna hebben ze opnieuw de optie om individueel regularisatie aan te vragen. 

Momenteel worden er mensen naar het ziekenhuis overgebracht, aldus het persbericht. Sommigen zullen ook op intensieve zorg verblijven.

“Ik ben opgelucht dat de hongerstaking gestopt is. Ik blijf ijveren voor een correct en eerlijk beleid”, besluit de staatssecretaris. 

“Er is in ons land maar één weg en dat is de weg van de wettelijkheid. Alleen zo vermijden we willekeur”, reageert premier Alexander De Croo op het nieuws. Hij benadrukt dat een overheid nooit kan ingaan op chantage. “Dat zou oneerlijk zijn tegenover al die mensen die wel correct de regels volgen”, klinkt het. De beëindiging van de hongerstaking is de enige juiste beslissing. 

De neutrale zone is nu bijna een week geopend en staat ter beschikking voor het verkrijgen van objectieve informatie over de procedures in ons land, stelt De Croo. Er kunnen vragen worden gesteld over algemene situaties en individuele aspecten, waarbij de Dienst Vreemdelingenzaken zoveel als mogelijk transparantie biedt over de aanpak.

De premier hoopt dat blijvende letsels vermeden kunnen worden. “Indien er toch lichamelijke schade zou overblijven, draagt iedereen die de voorbije weken de hongerstakers heeft aangemoedigd, valse hoop heeft gegeven of niet-objectieve informatie verstrekt, hiervoor een verpletterende verantwoordelijkheid”, besluit De Croo. 

Nadat het nieuws bekend raakte, is er een woordenwisseling ontstaan tussen Theo Francken (N-VA) en staatsecretaris Sammy Mahdi.

“De hongerstaking stopt plots, op zich uiteraard een goede zaak”, stelt Francken in een tweet. “Ik stel vragen waarom zo plots. Quid medische regularisatie, eventueel tijdelijk?”

Volgens Mahdi is Francken aan het stoken. “Echt waar mijnheer Francken, stop toch eens met stoken. Er komt niet stiekem een ander beleid of belofte van papieren. Dat populistisch gezwets op een voor sommige mensen emotioneel moeilijk moment helpt niet en is vermoeiend”, sneert hij op Twitter.

De voorzitters van de meerderheidspartijen reageren opgelucht. “Met deze doorbraak, die ons een stap dichter brengt bij een menselijke oplossing, is de impasse doorbroken en een tragedie vermeden” schreef Groen-voorzitster Meyrem Almaci op Twitter. 

Ook haar Franstalige collega Jean-Marc Nollet (Ecolo) drukt zijn opluchting uit. “Bedankt aan iedereen die er aan beide kanten, publiek of vanop de achtergrond, mee voor heeft gezorgd dat de situatie rond de hongerstakers opgehelderd kon worden.

“Gelukkig dat de sans-papiers de onderbreking van hun hongerstaking aankondigen en een dialoog starten met de autoriteiten”, aldus PS-voorzitter Paul Magnette. “Bedankt aan Pierre-Yves Dermagne (de PS-vicepremier, red.) om dit punt met klem te verdedigen bij de regering en aan Philippe Close (de burgemeester van Brussel) voor de beslissende steun van de stad Brussel.”

Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert spreekt van “goed nieuws”. “Tevreden dat men eindelijk de neutrale zone kan laten werken en individueel de dossiers correct kan behandelen, zonder groepsdruk en zonder met mensenlevens te spelen. Bedankt voor correcte aanpak Sammy Mahdi en Alexander De Croo.”

“De stopzetting van de hongerstaking is voor iedereen een opluchting”, twittert ook MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez. “Blij dat de oplossingen die Sammy Mahdi al dagen voorstelde eindelijk zijn aanvaard. Menselijkheid is niet valse hoop geven, maar wel duidelijk en respectvol voor iedereen zijn.” In een antwoord op DéFI-voorzitter François De Smet zegt Bouchez nog dat de opschorting van de hongerstaking niet het gevolg is van nieuwe criteria rond de regularisering.

Ook CD&V-voorzitter Joachim Coens is tevreden. “Gelukkig vielen er geen slachtoffers. Dankzij neutrale zone, speciaal gezant en dialoog met organisaties ter plaatse werd grootste drama vermeden”, schreef hij op Twitter.

Voor Vooruit reageerde Kamerlid Ben Segers op het nieuws. “Oef zeg. Oef oef oef. Proficiat aan al diegenen die achter de schermen hard gewerkt hebben aan het einde van deze crisis. Zodra de regering met één stem sprak bleek veel mogelijk. Vanaf morgen gaan hongerstakers naar neutrale locatie. Laat ons daar nu succes van maken.”

De hongerstaking had voor spanningen gezorgd binnen de Vivaldi-coalitie. Vicepremier Pierre-Yves Dermagne (PS) had premier Alexander De Croo maandag laten weten dat de regeringsleden van de PS uit de regering zouden stappen van zodra er een dode zou vallen. Ecolo-covoorzitter Jean-Marc Nollet had hetzelfde gesuggereerd