Megaschikking: vier Amerikaanse farmabedrijven kopen met 26 miljard dollar processen over verslavende pijnstillers af

Opioïden zijn zware, morfineachtige pijnstillers die in het verleden in de Verenigde Staten gemakkelijk werden voorgeschreven. Het land kent daardoor miljoenen verslaafden. Er zouden daardoor ook ongeveer een half miljoen doden zijn gevallen op 20 jaar tijd.

Er lopen bijna 4.000 zaken tegen de Amerikaanse farmabedrijven Johnson & Johnson, McKesson, Cardinal Health en AmerisourceBergen. Die zijn aangespannen door Amerikaanse staten, counties en steden. Ze beschuldigen de bedrijven ervan met hun pijnstillers te hebben bijgedragen aan de golf van verslavingen en overdosissen in het land.

Over een globale schikking hebben de bedrijven jarenlang onderhandeld met verschillende staten. Nu is de deal rond. De vier farmabedrijven zijn bereid om diep in de buidel te tasten om de procedures af te kopen. Samen zullen ze tot 26 miljard dollar betalen. Omgerekend is dat ruim 22 miljard euro. Het overgrote deel van het geld zal gaan naar de behandeling en de preventie van opioïdeverslaving.

De geneesmiddelenverdelers McKesson, Cardinal Health en AmerisourceBergen nemen daarbij tot 21 miljard dollar voor hun rekening, verspreid over de komende achttien jaar. Producent Johnson & Johnson betaalt tot 5 miljard dollar over negen jaar, met tot 3,7 miljard dollar in de eerste drie jaar.

Correspondent Björn Soenens ziet in het treffen van deze gigantische schikking het begin van een nieuwe trend. Volgens onze correspondent zal er nog een hele reeks schikkingen getroffen worden tussen farmabedrijven en lokale overheden in de VS, die “enorm te lijden hebben gehad onder deze drugcrisis”. 

Soenens legt uit dat de farmabedrijven de deals sluiten om te voorkomen dat er honderden, zoniet duizenden rechtszaken komen, die de farmaceuten nòg veel meer geld zouden kosten. Zoveel zelfs dat hun voortbestaan bedreigd zou kunnen worden. “Ze sluiten de deals dus om het onder controle te houden.”

Hoeveel de farmabedrijven daadwerkelijk zullen moeten ophoesten, hangt af van hoeveel staten en lokale besturen intekenen op de schikking. New York neemt alvast deel, zei de procureur-generaal van New York, Letitia James. Andere staten hebben 30 dagen de tijd om mee in te stappen. Lokale besturen in deelnemende staten krijgen 150 dagen de tijd.

Daarnaast gaat Johnson & Johnson akkoord om de verkoop van opioïden in de VS te stoppen en gegevens van klinische proeven te delen. De drie verdelers stemmen er dan weer mee in om een aantal maatregelen in te voeren die de verkoop van opioïden beter in kaart brengen en om onafhankelijk toezicht toe te laten.

"De talrijke bedrijven die opioïden produceerden en verdeelden over de natie, deden dat zonder acht te slaan op mensenlevens of de nationale crisis die ze hielpen aan te wakkeren", zegt James. "De vier farmabedrijven hielpen niet alleen de lucifer aan te steken, maar bleven het vuur van opioïdeverslaving meer dan twee decennia aanwakkeren."

De procureur-generaal van North Carolina, Josh Stein, benadrukt dat "geen enkele hoeveelheid geld ooit genoeg zal zijn" om de schade die de crisis heeft aangericht, te vergoeden. Maar het is wel een "historisch bedrag" dat zal gebruikt worden voor "broodnodige behandeling en ontwenning".

In een gezamenlijke reactie zeggen de drie verdelers McKesson, Cardinal Health en AmerisourceBergen de beschuldigingen "ten stelligste" te betwisten. De deal is wel een belangrijke stap naar "het bereiken van een brede oplossing voor opioïdeclaims van de overheid en naar betekenisvolle verlichtingen voor de gemeenschappen in de Verenigde Staten".

Ook tegen verschillende andere farmabedrijven lopen in de VS nog claims in verband met de opioïdencrisis. Zij zijn niet betrokken bij dit akkoord.