Nasleep zondvloed: kon deel van overstromingen eigenlijk niet voorkomen worden?

De late opening van de stuwdam van Eupen, de waarschuwingen van specialisten waaraan geen gehoor werd gegeven en de langzame reactie van het Waals Gewestelijk Crisiscentrum. Er rezen de voorbije week steeds meer vragen over de manier waarop de Waalse autoriteiten hebben gereageerd tijdens de extreme regenval in ons land.

Na de overstromingen die het oosten van België op 14 en 15 juli hebben getroffen, was er eerst de controverse over het beheer van de stuwdam van Eupen, schrijft L’Echo.

De opening van de stuwdam

Had de Directie Waterwegen van de Service Public de Wallonie (SPW) begin vorige week de sluizen niet preventief moeten openzetten, zoals Engie met haar stuwmeren heeft gedaan?

Neen, meent Philippe Henry (Ecolo), Waals minister van Mobiliteit en Infrastructuur, want dan zou de benedenstad van Eupen ondergelopen zijn. Bovendien hadden “de voorspellingen van het KMI op maandagochtend hadden het over in het slechtste geval 150 millimeter regen per vierkante meter in de hele provincie Luik en over drie dagen. De dam heeft een capaciteit van 25 miljoen kubieke meter en was, op dat moment, halfvol. Ze zou dus de aangekondigde regenval opvangen.”

Alleen regende het veel meer dan voorspeld en raakte de dam verzadigd, waardoor deze woensdagavond tot 150 kubieke meter per seconde moest lossen, wat de ramp nog verergerde. Heeft de SPW genoeg gedaan? Daar wordt nu aan getwijfeld.

De waarschuwingen zonder gehoor

De tweede belangrijke vraag: zijn de waarschuwingen van EFAS (European Flood Awareness System), het Europese orgaan dat alarm slaat bij overstromingsgevaar, wel serieus genoeg genomen?

Zo gaf een voorspelling op 11 juli – naast een hoog risico voor Duitsland en Zwitserland – ook een hoog risico op overstromingen in het Maasbekken aan, met gevolgen voor België. De eerste waarschuwing is op maandag 12 juli bij de betrokken nationale autoriteiten binnengekomen, aldus een officiële bron bij de Europese Commissie in L’Echo.

In totaal werden tussen 10 en 14 juli niet minder dan 25 waarschuwingen verzonden. Deze informatie werd gestuurd naar de SPW, die als partner van EFAS ook veel gedetailleerdere informatie over mogelijke overstromingen ontvangt. Wat hebben ze hiermee gedaan? De krant uit Franstalig België kon niemand bereiken bij de dienst.

Het Waals Gewestelijk Crisiscentrum

De SPW verstuurde woensdagochtend om 06.04 uur een alarmbericht naar het crisiscentrum. Gezien de extreme regenval werd meteen overgegaan naar ‘rood alarm’. De boodschap was helder: meerdere waterlopen konden buiten hun oevers treden.

Toch heeft het crisiscentrum die waarschuwing genegeerd. Het duurde tot 14.16 uur voor het gemeentebestuur van Limbourg, aan de Vesder, beval om elf straten preventief te evacueren. Andere gemeenten volgden.

Op dat moment had de forse regenval al een enorme ravage aangericht. In de nacht van dinsdag op woensdag stroomde het water het centrum van Thimister binnen. Woensdagochtend waren Theux en Spa aan de beurt. Pepinster stond blank. In de loop van de dag reikten de problemen tot in Verviers.

Werden de juiste beslissingen genomen? De getroffenen hebben het recht op een antwoord.

Overigens bedroeg vandaag het officiële dodental 36. Nog 11 mensen worden vermist.

Lees ook:

Meer