Steven Van Gucht over veranderende covid-symptomen: ‘Drie mogelijke verklaringen’

Steven Van Gucht: ‘Het zijn interessante gegevens, maar je moet opletten met conclusies.’ ©  Isopix

Uit Britse data zou blijken dat de belangrijkste symptomen van een covid-infectie drastisch zijn veranderd. Ze worden als milder ervaren en zijn gaandeweg meer op verkoudheidssymptomen gaan lijken. Dat is weinig verrassend, vindt Steven Van Gucht, viroloog verbonden aan Sciensano. Hij legt uit waarom.

Dorien Colman

De Britse app Join-ZOE peilt dagelijks naar de symptomen die mensen met een covid-besmetting ervaren. Ze is een samenwerking van de Londense universiteit King’s College en het farmaceutisch bedrijf ZOE. Zo’n vier miljoen mensen gebruiken de app om dagelijks hun eventuele symptomen bij een covid-19-infectie bij te houden. Daaruit bleek dat er sinds een maand ‘nieuwe symptomen’ van een infectie werden gemeld.

‘Een virus kan evolueren met de tijd’, beaamt viroloog Steven Van Gucht, ‘maar het is heel hard opletten met de interpretatie van deze data. Ik zie drie mogelijke verklaringen voor die mildere symptomen.’

1/ Groter aandeel jongeren onder besmetten

‘Wanneer ouderen besmet raken, vertonen ze doorgaans ernstigere symptomen dan jongeren’, aldus de viroloog. ‘De voorbije maanden en weken zien we een verjonging van de mensen die besmet worden. Een derde van de besmettingen vond plaats bij twintigers de voorbije week. Dan is het heel normaal dat je veel mildere klachten waarneemt.’

Van Gucht legt uit: ‘Bij ouderen leidt een coronabesmetting vaker tot zuurstofnood of longontsteking. Bij jongeren beperkt zo’n infectie zich in veel gevallen tot een infectie van de neus. Vaak gaat ze ook zonder symptomen voorbij.’

2/ Vaccinatie beschermt tegen ernstige symptomen

‘Af en toe kunnen mensen die gevaccineerd zijn toch een besmetting oplopen’, aldus Van Gucht. ‘Ook dan zien we mildere klachten: infectie van de neus, wat keelontsteking ...’

Uit de resultaten van de Britse app komt dat duidelijk naar voren. Na een volledige vaccinatie registreren mensen die toch besmet raken hoofdpijn (op de eerste plaats, net als niet-gevaccineerden), een loopneus, niezen en keelpijn als voornaamste symptomen.

Bij de niet-gevaccineerden staat keelpijn op de tweede plaats. Een lopende neus, koorts en aanhoudende hoest vervolledigen de top vijf.

3/ Virusvarianten

Covid veroorzaakt veelal vage klachten, maar verlies van reukvermogen en smaak is volgens Van Gucht eerder uitzonderlijk bij andere virussen. De klacht staat voor gevaccineerden nog op de vijfde plaats van meest gerapporteerde symptomen, terwijl het bij de niet-gevaccineerden naar nummer 9 is gezakt. Ademnood is voor die laatste groep zelfs helemaal naar de dertigste plaats getuimeld.

De auteurs die de app-resultaten voorstellen zien in zulke verschuivingen duidelijk de invloed van de nieuwe varianten. Zo ver wil Van Gucht niet gaan. ‘Daarvoor moet je met harde bewijzen komen. Ik sluit het niet uit, maar er zijn gewoon te veel andere factoren die deze resultaten beïnvloeden, de leeftijd van de besmette mensen bijvoorbeeld.’

‘Symptomen zijn subjectief’

Een andere kanttekening die bij de resultaten valt te maken, is of ze wel objectief genoeg zijn. ‘Een symptoom is iets wat je zelf voelt en beschrijft, dat is subjectief en kan veranderen onder sociale druk. Wanneer iedereen praat over keelpijn, voel je sneller keelpijn. Maar met grotere aantallen, zoals in de app, begint de kwaliteit van de data toe te nemen’, aldus Van Gucht.

‘Het zijn interessante gegevens, maar je moet opletten met conclusies. Dat een virus evolueert in de tijd is normaal’, besluit de viroloog.

In hoeverre moeten we dan afgaan op die nieuwe lijstjes met voornaamste symptomen? Horen we bij elke loopneus met wat hoofdpijn een test te laten afnemen, in plaats van het weg te wuiven als een lichte verkoudheid?

‘Dat is niets nieuws’, klinkt het streng bij Van Gucht. ‘Sinds we onze testcapaciteit in orde hebben, moet je je eigenlijk laten testen bij symptomen van verkoudheid. Dat is al meer dan een jaar zo.’

Sommige mensen krijgen dan elke twee weken een wisser in de neus. Is dat niet overdreven? ‘Zeker in het najaar, wanneer er veel verkoudheidsklachten zijn, leidt dat ertoe dat sommige mensen zich heel vaak moeten laten testen. Dat kan een rem zijn op het systeem’, geeft Van Gucht toe. ‘Snel testen is echter nodig om jezelf en je omgeving veilig te houden. Testen doet geen pijn, het kost geen geld, de testcentra zijn open ... Doe het gewoon.’

‘In België testen we 60.000 à 70.000 mensen per dag. Internationaal gezien is dat een hoog cijfer, maar veel gevallen zien we niet. Veel mensen scheiden het virus uit zonder dat ze het weten. Dat is de reden dat we blijven vragen om bijvoorbeeld maskers te dragen op het openbaar vervoer.’