Red de tomaten: aanhoudende regen leidt tot schimmelinfecties

Het natte, kille weer speelde de tomaten in menig Vlaamse moestuin parten.  — © Stijn Overloop 

Na vier droge zomers met tomaten en courgettes à volonté gooit de aanhoudende regen roet in het eten. Of liever, schimmel. ‘De plaag’ tast tomaten en aardappelen aan in vele moestuinen, zelfs in de kas. Groenten als courgette en komkommer krijgen dan weer te maken met witziekte. Stijn Overloop van Velt helpt u te redden wat er te redden valt.

Dorien Colman

Rottende tomaten aan een plant vol bruine bladeren: het is wat veel Vlaamse moestuiniers te wachten stond na hun terugkeer van vakantie. Door het aanhoudende natte weer krijgt ‘de plaag’, Phytophtora infestans, vrij spel. ‘Het is zo vochtig dat de schimmel zelfs toeslaat in serres’, weet Stijn Overloop, directeur van de vereniging voor ecologisch leven en tuinieren Velt.

‘Mensen zetten graag tomatenplanten, en door de coronapandemie is er meer getuinierd. De voorgaande vier zomers was het zo droog dat je in volle grond of in potten een mooie tomatenoogst kon halen, zonder beschutting. Dit jaar lukt dat niet, de kans op infectie is heel groot’, zegt Overloop.

Voorkomen is beter dan genezen

Wie er vroeg genoeg bij is, kan de oogst deels redden door bladeren en tomaten die bruinverkleuring tonen zo snel mogelijk weg te knippen. Er bestaan pesticiden, maar die zijn niet bepaald ecologisch, voegt hij nog toe.

Wat echt werkt, volgens de bedreven moestuinier, is een goede rassenkeuze. ‘Algemeen geldt: hoe kleiner de soort, hoe minder gevoelig’, aldus Overloop. Met kleine kerstomaatjes zit je veiliger dan met grote vleestomaten. Hij verwijst naar de groepsaankoop plantgoed die Velt organiseert in november.

Bruinverkleuring op tomaten? Dan is ‘de plaag’ aan het werk geweest.  — ©  Stijn Overloop

Verder raadt hij aan tomaten steeds onder beschutting te telen, in een serre of in potten onder een afdak. ‘Dat hoeft niet groot te zijn, zolang er maar geen regen op de planten valt. De regen houdt het blad vochtig, en dan ontkiemen de schimmelsporen makkelijker. ‘Ik geef geen waterdichte garanties, maar met deze tips hou je al veel tegen. Je hebt dan toch nog iets van oogst, zelfs in de huidige omstandigheden.’

‘Inzetten op diversiteit in de moestuin’

‘In het algemeen doen de soorten die aangepast zijn aan ons typisch vochtig zeeweer het nu goed, terwijl de meer mediterrane groenten afzien.’ Nu het natte, koude weer blijft aanhouden, ziet de moestuinier een andere ziekte opgang maken bij zuiderse groenten als courgettes, komkommers, pompoenen en meloenen: de witziekte, ook echte meeldauw genoemd.

De witte vlekken op dit courgetteblad zijn het gevolg van een infectie met echte meeldauw, ook witziekte genoemd.  — ©  Stijn Overloop

‘Moestuinieren is de blutsen met de builen nemen’, klinkt het bij Overloop. ‘De tomaten en aardappelen lijden nu onder het natte weer, maar de rode bieten doen het zeer goed. Ook de kolen, de prei en de boontjes schimmelen niet zo snel. Erwten kunnen perfect tegen koud en nat weer, maar kwijnen weg bij droogte. Inzetten op diversiteit in de moestuin geeft altijd oogstplezier’, aldus Overloop. ‘En een keer iets nieuws proberen is ook plezant.’