‘Misschien hebben we stilaan het punt bereikt waarop de epidemie uitdooft?’: VK heropent nachtleven en besmettingen lopen terug

Hoewel heel wat maatregelen op 19 juli teruggedraaid werden, daalt het aantal besmettingen in het Verenigd Koninkrijk. Hoe kan dat?

“Die twee hebben natuurlijk niets met elkaar te maken. Om het effect van zo'n maatregel te zien, moet je toch zeker tien dagen wachten om te kijken of het aantal dagelijkse besmettingen evolueert. Wel, als ik kijk naar de meest recente, nog onvolledige cijfers van de Britse overheid, lijkt er zich weer een stijging door te zetten. Op 25 juli waren er nog 21.710 dagelijkse besmettingen, drie dagen later waren dat er al 29.335.”

Toch was de knik naar beneden tien dagen geleden onmiskenbaar. Waar ligt die aan?

“Dat is een beetje speculeren. Misschien hebben we stilaan het punt bereikt waarop de epidemie uitdooft? Vanaf het moment dat er zo veel mensen gevaccineerd zijn of zelf ooit besmet waren, moet dat een effect hebben op de epidemie. Sommige collega’s vermoeden dat, ik ben daar voorzichtiger in, aangezien we toch niet heel zeker zijn van het niveau van immuniteit.

“Daarnaast kan het ook dat de massale verontwaardiging van wetenschappers over Freedom Day ervoor gezorgd heeft dat de lokale bevolking voorzichtiger is geweest. Ook bij ons zagen we dat in september vorig jaar: na de laatste Nationale Veiligheidsraad hebben verschillende wetenschappers hun ongenoegen laten blijken over de versoepelingen toen. Mijn collega Niel Hens zag in de contactdata achteraf dat mensen voorzichtig bleven in hun contacten.”

Volgens sommige Engelse kranten was de recente stijging en daaropvolgende daling in de besmettingen ook gewoon het gevolg van het EK voetbal. Kan dat?

“Dat heeft inderdaad in heel Europa effect gehad. In het Verenigd Koninkrijk bijvoorbeeld was men op dat moment nog relatief voorzichtig in de maatregelen, maar veel minder waar mensen samen kwamen om voetbal te kijken. Het kan dus zeker zijn dat het wegvallen van het EK ervoor gezorgd heeft dat de epidemie teruggevallen is. Maar het is niet zo dat het EK alleen verantwoordelijk is voor de golf van besmettingen de laatste maanden.”

Wat kunnen wij uit dat alles leren?

“Dat we ons veel kunnen permitteren zolang we ons niet álles permitteren. Kijk, landen die een mild regime aan coronamaatregelen hanteren en dat met een hoge vaccinatiegraad combineren, zien de besmettingscijfers stabiliseren of dalen. Dat was zo in het Verenigd Koninkrijk voor Freedom Day en is wat nu bij ons geldt.

“Maar in landen en regio’s die superverspreidingsevenementen toestaan – zoals in Nederland, Catalonië en nu eigenlijk ook in het Verenigd Koninkrijk – zien we dat de epidemie als een schakelaar ‘aan’ en ‘uit’ gaat. Door de besmettelijkere deltavariant zorgen zelfs gevaccineerden op zulke superverspreidingsevenementen voor het doorgeven van de ziekte. Laat net de opkomst daarvan, in het Verenigd Koninkrijk vanaf 1 mei zichtbaar, een waarschuwing zijn dat de deltavariant zelfs met milde maatregelen geen katje is om zonder handschoenen aan te pakken.”