Rode Kruis zamelt recordbedrag van 30 miljoen euro in voor slachtoffers overstromingen

Vlak na de overstroming openden het Rode Kruis Vlaanderen en Croix Rouge de Belgique het speciale rekeningnummer, BE70 0000 0000 2525,  voor giften ten voordele van de slachtoffers van de overstromingen in ons land. Ruim een halve maand na de rampspoed blijkt de inzameling een ongezien succes. “Dit bedrag is een veelvoud van eerdere collectes die wij hebben gevoerd”, legt Vlaams topman Philippe Vandekerckhove. “De lokale overheden moeten ons nu helpen bij het toewijzen van die budgetten en aangeven welke noden er zijn. Zij hebben een beter zicht op de situatie en nood van hun inwoners”, klinkt het. Ook de komende weken belooft het Rode Kruis transparant te blijven communiceren over hoe de ingezamelde bedragen worden besteed. 

De hulpverlening zelf kwam dan weer minder snel op gang, getuige de vele noodkreten van inwoners uit de zwaarst getroffen gemeenten. In Pepinster bijvoorbeeld, zagen inwoners wekenlang geen noodhulp van het Rode Kruis. Vandekerckhove betreurt de negatieve toonzetting over het ontbreken aan hulp, die bij heel wat vrijwilligers voor frustratie zorgt. “Rode Kruis-Vlaanderen zet alles op alles om maximaal hulp te bieden aan mensen in nood maar de coördinatie gebeurt door Croix Rouge de Belgique, dat mogelijk niet snel genoeg heeft opgeschaald.” 

Rode Kruis-Vlaanderen heeft via haar crisisvrijwilligersplatform 14.000 Vlamingen bereid gevonden om zich in te zetten in het rampgebied. Tot nu toe werden die mensen maar beperkt ingezet, wat tot heel wat vragen en frustraties bij de vrijwilligers leidt. “De eerste fase na een ramp is er steeds één van improvisatie en chaos”, zegt Vandekerckhove. “Deze ramp spreidt zich uit over 202 gemeenten, nooit eerder maakte ons land een ramp van zulke omvang mee. De structuren om hiermee om te gaan - die verantwoordelijkheid ligt bij de overheden - zijn niet voorzien op een ramp van deze omvang. Daardoor liep de coördinatie in het begin niet goed en kwamen er weinig tot geen hulpvragen vanuit de getroffen gemeenten.”

Intussen hebben Croix Rouge de Belgique en de getroffen gemeenten een beter zicht op de situatie en neemt het aantal noodvragen toe. “Rode Kruis-Vlaanderen zet nu dagelijks 200 (crisis)vrijwilligers in in verschillende gemeenten”, zegt Vandekerckhove. “De teams zijn steeds samengesteld uit enkele Rode Kruis-vrijwilligers die verschillende opleidingen gevolgd hebben in combinatie met burgers die zich aanboden via het crisisplatform.

Het is belangrijk dat de hulp goed gecoördineerd verloopt. Door de ramp waren toegangswegen naar sommige dorpen afgesloten of ontoegankelijk, waardoor goedbedoelde hulp soms heel verkeerd kan uitdraaien. Bovendien moet alles voorbereid worden, zodat een vrachtwagen met hulpgoederen ook een plaats heeft waar die vrachtwagen gelost en de goederen gestockeerd kunnen worden. Intussen hebben de meeste getroffen gemeenten een beter zicht op de situatie en kunnen ze heel gericht noodvragen formuleren, waaraan wij tegemoet kunnen komen.”

Tot 15 augustus zullen zo’n 2.000 crisisvrijwilligers zijn ingezet. Rode Kruis-Vlaanderen vraagt de mensen die zich via het platform aanboden om te gaan helpen om zeker beschikbaar te blijven. “De inzet van vrijwilligers zal zeker nog weken, wellicht maanden nodig zijn.”

Rode Kruis-Vlaanderen heeft ook een commandopost in Franstalig gebied van waaruit samen met de Franstalige collega’s hulp geboden wordt aan de lokale bevolking. Vijftien vrijwilligers van de hulpdienst zorgen er voor ondersteuning , zowel op psychologisch als materieel vlak. “Heel vaak hebben die mensen nood aan een luisterend oor”, aldus Vandekerckhove. “Er heerst veel angst, die mensen willen hun verhaal eens vertellen en stellen zich ook vragen over de toekomst. Die psychologische bijstand mogen we zeker niet vergeten.”

Daarnaast verzorgt Rode Kruis-Vlaanderen ook enkele onthaalpunten, waar de lokale bevolking terecht kan met administratieve vragen maar er ook aandacht is om de sociale cohesie binnen de getroffen dorpen weer op poten te brengen. “De mensen zijn alles kwijt, maar hun buren en vrienden zitten in hetzelfde schuitje. Het is belangrijk dat ze elkaar in deze tijden vinden en contact houden.”

Voor de toekomst wil Rode Kruis-Vlaanderen dat de analyse gemaakt wordt hoe deze ramp is aangepakt en wat beter had gekund. “Nu op elkaar schieten, haalt niets uit. We moeten nu maximaal hulp bieden aan mensen in nood. Daarna moeten we bekijken hoe de huidige structuren werken en hoe er betere communicatielijnen kunnen worden opgezet om alles vlotter aan te pakken. Voor het eerst zien we ook een grote bereidheid van burgers om te helpen bij een ramp. Het is belangrijk dat we naar de toekomst toe beter met hen communiceren om frustraties te vermijden.” 

Ook minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) wil leren uit deze ramp. “We moeten zeker evalueren, en de lessen uit deze crisis meenemen naar de toekomst”, zei ze op Radio 1. Volgens de minister blijft de federale overheid intussen helpen waar er vragen zijn. “Ook de komende weken zullen Defensie en de Civiele Bescherming aanwezig blijven op het terrein. De Civiele Bescherming zal extra manschappen inzetten om noden in kaart te brengen, zo zullen we mensen kunnen inzetten waar ze echt nodig zijn”, klinkt het.