“Een groot succes”, noemt Kristian Vanderwaeren, de grote baas van de douane, de actie die woensdagochtend plaatsvond. Na maandenlang verdachte personen en plaatsen in kaart te hebben gebracht, was woensdag het moment om toe te slaan. De actie gebeurde in samenwerking met de Europese fraudedienst OLAF en Europol. Zo’n 150 douaniers vielen binnen op tien adressen in Bree, Aartselaar, Tongeren, Eeklo, Drogenbos, Charleroi, Leuze-en-Hainaut en Frasnes-lez-Anvaing.

“We hebben vier illegale productiesites kunnen opdoeken en veertig verdachten zijn gearresteerd, allemaal van één groot crimineel netwerk. Het is de eerste keer dat we met zoveel mensen op zoveel plaatsen zo’n grote actie hebben georganiseerd”, zegt Vanderwaeren trots.

Illegale productiehal aan A12

De grootste productiesite bevond zich in een loods aan de A12 in Aartselaar. Op het moment van de inval waren hier zeventien personen, voornamelijk Roemenen en Oekraïners, aan het werk. “Hier troffen we een grote opslag van sigaretten aan, verpakt en klaar om verscheept te worden.”

In de loods stond een volledige productielijn om brute tabak te verwerken tot afgewerkte sigaretten. “De tabak wordt in machines gedroogd, fijngedrukt en in de papieren verpakking gebracht. Vervolgens wordt de filter eraan gekoppeld en wordt het finaal product verpakt om te verschepen. Men maakt verschillende merken na, maar het is steeds hetzelfde product, enkel met een ander label.”

De bende maakte sigaretten op bestelling. Van zowat alle bekende merken troffen de speurders verpakkingen aangetroffen: 15 miljoen sigaretten van het merk Richmond, 5,7 miljoen sigaretten van het merk Regina en 560.000 sigaretten van het merk Marlboro. Er werd ook 17,6 ton bewerkte tabak in beslag genomen. “Alle sigaretten zullen vernietigd worden en ook de machines worden in beslag genomen, gedemonteerd en vernietigd.”

Minstens een deel van de 17 verdachten woonden klaarblijkelijk ook in de loods. Naast de productieruimte, troffen de douaniers enkele slaapvertrekken en een keukentje aan.

(Lees verder onder de foto’s)

Ook in Tongeren, Eeklo en Frasnes-lez-Anvaing hebben de douaniers illegale sigarettenproducties aangetroffen. “Deze waren nog in opbouw dus hier werden nog geen sigaretten geproduceerd, wat aantoont dat we er vroeg bij waren.”

Oost-Europese bendes

45 verdachten ­– Oekraïeners, Bulgaren en Roemenen – zijn opgepakt en worden voorgeleid voor de onderzoeksrechter. Die zal moeten beslissen of zij aangehouden. Sommigen waren reeds gekend voor gelijkaardige feiten in andere EU-landen.

“We zijn heel blij met deze vangst, maar uiteindelijk zijn dit slechts pionnen in het groter crimineel web”, zegt Vanderwaeren. “De grote koppen zitten waarschijnlijk in Rusland en Dubai, wat ons petje helaas te boven gaat. Ons doel is de illegale productie in België de nek omwringen, zodat we het probleem aanpakken bij de bron en de consumptie van illegale sigaretten tegengaan.”

Volgens de Douane kiezen Oost-Europese bendes kiezen steeds vaker ons land uit om illegaal sigaretten te fabriceren en ze te laten lijken op sigaretten van bekende merken. De verklaring daarvoor zou liggen in onder meer de stijgende accijnstarieven.

Intussen loopt het onderzoek verder, ook internationaal. “Voor het internationale onderzoek doen we beroep op onder meer douaniers in Polen, maar ook OLAF en Europol om in de Oost-Europese landen waar de bendes vandaan komen het onderzoek verder te voeren”, zegt Vanderwaeren.