Copyright 2021 The Associated Press. All rights reserved.

Iraanse president Ebrahim Raïsi heeft de eed afgelegd: zal hij akkoord kunnen sluiten over atoomprogramma Iran?

De Iraanse president Ebrahim Raïsi heeft vandaag in de Iraanse hoofdstad Teheran de eed afgelegd als president. Hij volgt Hassan Rouhani op, die er het maximum van twee ambtstermijnen heeft opzitten. De radicale Raïsi is erg omstreden omdat hij de executie heeft laten uitvoeren van duizenden dissidenten tijdens de jaren 80 en omdat hij de voorbije jaren als minister van Justitie verantwoordelijk was voor de vele doodstraffen in Iran en de harde aanpak van jonge dissidenten en activisten. 

Raïsi kreeg eerder deze week al de steun van sterke man en grootayatollah Khamenei. Die houdt de touwtjes in handen in Iran. Raïsi is een oudgediende van het Iraanse regime die als student betrokken was bij de Iraanse revolutie van 1979 en staat ideologisch veel dichter bij Khamenei dan de vorige president Rouhani. 

Raïsi wil akkoord over atoomprogramma, maar niet tot elke prijs

In zijn aanvaardingstoespraak was Raïsi opvallend gematigd en viel het woord "diplomatie" erg vaak. Hij herhaalde eerdere uitspraken dat hij een akkoord wil sluiten met de internationale gemeenschap over het omstreden Iraanse kernprogramma. Cruciaal voor hem is het opheffen van de internationale sancties tegen Iran. 

BEKIJK: President Raïsi legde vandaag de eed af.

Videospeler inladen...

De sancties moeten opgeheven worden, wij zullen elk diplomatiek plan in die richting steunen

De Iraanse president Ebrahim Raïsi

Raïsi was overigens verrassend mild voor de regio en het woord "diplomatie" kwam vaak terug. Hij wil ook de banden verbeteren met de buurlanden, zonder daarbij het soennitische Saudi-Arabië bij naam te noemen. Tegelijk vindt hij het echter belangrijke om de invloed van Iran in de regio te verhogen om de vijanden op afstand te houden.

Op dit ogenblik wordt er al maanden onderhandeld in Wenen, en het feit dat Khamenei die onderhandelingen laat doorgaan, toont aan dat de wil er zeker is. Maar Iran wil gewoon terug naar het vorige oude akkoord, dat door de VS onder president Donald Trump werd verworpen. De VS wil ook een akkoord maar alleen als dat meer sluitend is dan het vorige.  

Iraanse raketproeven zijn de VS een doorn in het oog

Omdat de VS eenzijdig uit het akkoord stapte, heeft Iran zich ook niet meer aan de afspraken gehouden en is het begonnen aan het opbouwen van een voorraad verrijkt uranium. Dat verrijkte uranium kan snel worden verwerkt (nog meer verrijkt) tot de grondstof van een atoomwapen, mocht Iran dat willen. 

Iran zegt dat het eigen kernbrandstof wil kunnen maken, en dat het niet uit is op een atoombom
AP2010

De VS wil dat Iran niet alleen zijn atoomprogramma weer grondig laat controleren door het Internationaal Atoomagentschap, het wil ook dat het land stopt met het uitbouwen en perfectioneren van langeafstandsraketten. Want voor een inzetbaar atoomwapen heeft Iran beide bouwstenen nodig. 

De boodschap van de verkiezing is het verzet tegen arrogante grootmachten

De Iraanse president Ebrahim Raïsi

Raïsi moet kiezen: economie of oorlogen uitvechten

De voorbije jaren heeft Iran zijn invloed uitgebreid in de regio, tot afschuw van aartsvijand Israël en de Arabische staten in de Golf. Iran heeft milities in Irak, in Syrië, steunt terreurgroep Hezbollah in Libanon, helpt terreurgroep Hamas in Gaza en steunt de Houthi-rebellen in Jemen. Een deel van die milities wordt nu verplaatst naar buurland Afghanistan, waar die mogelijk sjiitische minderheden zullen steunen in de strijd tegen de taliban. "Overal waar er onderdrukking is, in Europa, in de VS, in Afrika, Jemen, Syrië en Palestina zal de boodschap van mijn verkiezing het verzet tegen arrogante grootmachten zijn", klonk het vandaag strijdvaardig.

Inflatie in Iran is torenhoog.

De schaduwzijde is dat Iran niet veel vrienden meer heeft. Het land is economisch geïsoleerd door sancties, verschillende van zijn leiders zijn persona non grata, en de bevolking mort omdat het regime niet in vers water en elektriciteit kan voorzien. 

Opperleider Khamenei verklaarde verrassend genoeg twee weken geleden dat de jongeren die op straat komen voor betere levensomstandigheden een punt hebben. Dat is een signaal voor Raïsi dat die in de eerste plaats de economie weer aan de praat moet krijgen, maar dat kan niet zonder het opheffen van de economische sancties. 

Begin dit jaar werden in ons land vier Iraanse spionnen veroordeeld tot lange gevangenisstraffen omdat ze vanuit ons land een bomaanslag wilden plegen op de Iraanse oppositie. Dat soort boude fratsen kan het regime missen als kiespijn, wil het tot een akkoord komen. Want zowel Israël als de VS laten niet na te zeggen dat het Iraanse regime een onbetrouwbaar “terreurregime” is dat tot alles in staat is. Zelfs het plegen van aanslagen op Europese bodem. 

Meest gelezen