Hockey voor dummies: alles wat u moet weten voor de finale van de Red Lions

1. Met hoeveel wordt hockey gespeeld? 11 tegen 11

Eén van de weinige gelijkenissen met voetbal is dat ook een hockeyploeg met 11 op het veld staat: 10 veldspelers en 1 doelman. Die laatste is makkelijk te ‘herkennen’ door zijn beschermende outfit — incluis helm en grote handschoenen. 

Wel een groot verschil met voetbal volgens Manu Leroy: “De vijf wisselspelers mogen voortdurend en onbeperkt gewisseld worden en dat is zeker geen overbodige luxe. Vooral de aanvallers zijn voortdurend in beweging — fysiek intenser dan hun collega’s in het voetbal — en kunnen na elke 3 à hooguit 5 minuten een rustpauze gebruiken. Zo komt het dat ook de wisselspelers uiteindelijk haast evenveel minuten spelen als de basisploeg.”

2. Hoelang duurt een wedstrijd? 4 x 15 minuten

Exact één uur of 60 minuten, verdeeld over vier keer 15 minuten. “Vroeger duurde een wedstrijd nog tweemaal 35 minuten, maar intussen is dat teruggebracht tot 60 minuten verdeeld over vier quarters. Let wel: zeker bij internationale wedstrijden gaat het hier om effectieve speeltijd. Van zodra het spel stilligt, wordt de tijd gestopt.” 

Ook na elk doelpunt en het toekennen van een strafcorner volgt een time-out van 40 seconden.

3. Hoe groot is een hockeyveld? 91,4 op 55 meter

Ook in afmetingen benadert een hockeyveld dat van het voetbal. Elk officieel hockeyveld is precies 91,4 meter lang en 55 meter breed, terwijl het doel dan weer 3,66 meter breed en 2,14 m hoog is. Rond het doel wacht een halfronde cirkel met een straal van 14,63 meter — de doelcirkel — met daarbinnen ook een ‘penaltypunt’. Elke speelhelft heeft ook 23 meter-lijn, gemeten vanaf de doellijn. Zowel de halfronde cirkel als de 23 meter-lijn zijn de gebieden waarin overtredingen kunnen leiden tot een strafcorner of strafbal. 

Nog dit: op een hockeyveld ligt een kunstmat gemaakt van polyethyleenvezels.

4. Wanneer krijgt men een strafcorner en strafbal? Vooral bij bal tegen voet

“Wat de vrije schop en penalty voor het voetbal betekenen, zijn de strafcorner en strafbal in het hockey: een grote kans op scoren, dus. Voor een strafcorner volstaat een onopzettelijke fout binnen de doelcirkel of een opzettelijke fout binnen de 23-meterlijn. Meestal worden strafcorners veroorzaakt doordat de tegenstander de bal tegen de voet krijgt of zijn hockeystick met de bolle kant gebruikt heeft (terwijl alleen het gebruik van de vlakke kant is toegestaan, red.).” 

Bij zo’n strafcorner speelt één speler de bal vanop doellijn naar zijn medespelers net buiten de doelcirkel van de tegenstander. De bal dient eerst stilgelegd, waarna de afwerker kan slaan. Al mogen 5 tegenstanders inclusief doelman dat proberen te verhinderen. “Het aantal strafcorners kan variëren van 3 tot 10 à 15 per wedstrijd”, weet Manu Leroy. “Al viel er bijvoorbeeld bij de afgelopen kwartfinale tussen India en Groot-Brittannië geen enkele.” 

De absolute specialist bij de Belgen is Alexander Hendrickx, voorlopig zelfs topschutter op het Olympisch toernooi met 14 goals, waarvan 12 op strafcorner en 2 via strafbal. “Die strafbal kan je vergelijken met de penalty in het voetbal en wordt gefloten als de tegenstander een opzettelijke fout binnen de doelcirkel maakt, zoals bijvoorbeeld het tegenhouden van een ‘gemaakt’ doelpunt of het raken van de stick van een tegenspeler.” Vanop een penaltypunt op 6,40 meter van het doel mag de speler zo met één slag proberen te scoren, met bij de tegenstander enkel de doelman in het doel.

5. Hoeveel scheidsrechters zijn er in het hockey? Twee

“Niet één scheidsrechter zoals in het voetbal, maar twee scheidsrechters fluiten tegelijk de hockeywedstrijd. Waarbij ze elk verantwoordelijk zijn voor één helft van het veld. Ook dat is zeker geen overbodige luxe voor een sport waarbij de bal supersnel heen en weer gaat. Eén scheidsrechter zou dat allemaal onmogelijk in het oog kunnen houden.”

“Of het hockey ook een VAR heeft? Jawel, met dit grote verschil dat de ploegen zélf de videoref kunnen inschakelen bij een betwistbare fase. Let wel: elk team heeft slechts één call voor de ganse wedstrijd. Blijkt die ‘call’ terecht, dan mag je ook later in de wedstrijd de videoref opnieuw minstens één keer inschakelen. Maar blijkt de ‘call’ fout, dan ben je die meteen kwijt voor de rest van de wedstrijd.”

6. Bestaan er eigenlijk kaarten in het hockey? Drie zelfs: rood, geel en groen

“Het hockey kent drie kaarten, in verschillende vormen: rood als cirkel, geel als vierkant en groen als driehoek. Net zoals in het voetbal betekent een rode kaart de definitieve uitsluiting, al heb ik dat zelf in mijn carrière nooit geweten. Dan moet je je als speler echt wel zeer agressief richting tegenstander of scheidsrechter gedragen. Ook geel komt zeker niet elke wedstrijd voor: afhankelijk van het vergrijp moet een speler dan 5 of 10 minuten straftijd uitzitten. Wat bij die tien minuten betekent dat de ploeg een zesde van de totale wedstrijd met één man minder moet spelen. Dat is eigenlijk een gigantisch nadeel. De meest getrokken kaart is de groene kaart: die staat voor 2 minuten straftijd en wordt getrokken bij lichte overtredingen of mekkeren tegen de scheidsrechter.”

7. Wat gebeurt bij een gelijke stand aan het eind van een wedstrijd? Vijf shoot-outs

“Dan krijg je geen verlengingen, maar wel de zogeheten shoot-outs. Daarbij hebben vijf aangeduide spelers 8 seconden om van aan de 23 meter-lijn een doelpunt te maken. Daarbij mogen ze de doelman proberen te omspelen, maar ze mogen binnen de doelcirkel ook rechtstreeks op doel proberen te schieten, zolang het maar binnen die acht seconden gebeurt. Shoot-outs vormen altijd een enorme psychologische uitdaging: 8 seconden betekent ook 8 seconden tijd om (te) veel na te denken.”

8. Wie zijn onze Courtois, Hazard en Lukaku in het hockey?

“Onze doelman Vincent Vanasch is al enkele keren verkozen tot beste hockeykeeper ter wereld, terwijl ook verdediger Arthur Van Doren absolute wereldtop is, vooraan Tom Boon internationaal naam en faam heeft en we momenteel natuurlijk topschutter Alexander Hendrickx niet kunnen vergeten. Al zijn het eigenlijk allemaal toppers —  waarvan het merendeel al twee à drie Olympische Spelen heeft meegemaakt — én die intussen van een ‘team of stars’ naar een ‘star team’ zijn geëvolueerd.” 

9. Hoeveel verdient de gemiddelde Red Lion?

In 2014 kreeg Tom Boon 103.000 dollar (toen 82.000 euro) om één maand lang tien wedstrijden bij het Indische Dabang Mumbai te spelen. Al was en is dat zeer uitzonderlijk, want voor de toppers blijft een jaarloon van zo’n 50.000 euro bruto de norm. 

“Het zijn nog altijd voltijdse sporters met een semiprofessioneel contract. Reken bij de beste Belgische topspelers op zo’n 2.000 à 3.000 euro netto per maand, met daarnaast vaak ook een wagen van club of sponsor en wat andere sponsorcontracten. De verloning is al beter dan vroeger — nu kunnen de spelers er al min of meer van leven - maar totaal niet vergelijkbaar met de vetpotten uit het voetbal.” 

10. Hoeveel hockeyers zijn er intussen in België?

Samen met het succes van de Red Lions is ook het aantal hockeysporters in ons land crescendo toegenomen, zo tonen de ledencijfers van de Koninklijke Belgische Hockey Bond (KBHB). “Momenteel zijn er 51.799 leden aangesloten, verspreid over 98 hockeyclubs in gans België”, klinkt het trots bij de KBHB. En terecht, amper tien jaar geleden waren dat er nog maar 25.600, en in 2002 slechts 14.894. De grootste clubs in ons land zijn Royal Victory (Edegem, 1.661 leden), Royal Orée (Sint-Pieters-Woluwe, 1.615 leden) en Waterloo Ducks (Waterloo, 1.533 leden).