Hittegolf en natuurbranden teisteren Middellandse Zeegebied: hier liggen de gevarenzones

▶ Bekijk hier beelden van de bosbranden in Turkije:

Griekenland

Griekenland zucht, net als veel andere landen in de regio, momenteel onder de ergste hittegolf sinds de jaren tachtig. Woensdag was het er ruim 45 graden celsius. Het land wordt geteisterd door grote bosbranden. Minstens 56 actieve branden hebben er vrijdag gewoed. Zelfs op tientallen kilometers van de brand ruikt het naar rook en regent het as.

De gevaarlijkste branden hebben de bosrijke buitenwijken van Athene intussen bereikt. In een voorstad ten noorden van Athene is een 38-jarige man om het leven gekomen door een vallende hoogspanningsmast.

De branden in het noorden van Athene nemen niet in kracht af. Integendeel, alsmaar nieuwe brandhaarden duiken op en wind wakkert de vlammen aan, stelt het Duitse persagentschap dpa. Duizenden mensen zijn er geëvacueerd. Vrijdag dreigde de stad Agios Stefanos, op 25 kilometer van Athene, in de vlammen op te gaan. Op televisiebeelden was te zien hoe politieagenten ook de laatste 10.000 inwoners dwongen het gebied te verlaten.

Donderdagavond werden ook al ruim 630 mensen met boten van het eiland Evia, waar veel toeristen heengaan, in veiligheid gebracht. Intussen zouden mensen dakloos geworden zijn in de buurt van de grote brandhaarden bij Athene, op het eiland Evia en op het schiereiland Peloponnesos. Precieze cijfers zijn er nog niet. 

Minister van Volksgezondheid Vassilis Kikilias zei op de staatstelevisie dat tot nog toe 18 gewonden werden opgenomen in het ziekenhuis. Donderdag werd bekend dat het leger wordt ingezet in de strijd tegen de bosbranden. Premier Kyriakos Mitsotakis noemde het een ongekende milieucrisis. 

Donderdag werd bekend dat het leger wordt ingezet in de strijd tegen de bosbranden. Premier Kyriakos Mitsotakis noemde het een ongekende milieucrisis.

Turkije

In Turkije, waar woensdag in de stad Marmaris het hitterecord werd gebroken met een temperatuur van 45,5 graden Celsius, vielen al zeker acht doden door de hitte en natuurbranden. De Turkse president Recep Tayyip Erdogan zei in een televisie-interview dat de branden “de ergste zijn in de geschiedenis van het land”. 

Een bosbrand in de Turkse provincie Mugla heeft, ondanks massale brandweerinzet, een elektriciteitscentrale bereikt. De centrale, die met kolen wordt gestookt, is gisterenavond ontruimd maar de autoriteiten vrezen dat het vuur de voorraad kolen kan bereiken. Inwoners van een nabijgelegen plaats aan de Egeïsche Zee zijn uit voorzorg per boot geëvacueerd.

De branden begonnen donderdag en troffen in eerste instantie vooral rurale gebieden, maar door de harde wind is het vuur sindsdien naar de drukbezochte kust geblazen. De Turkse regering meldde gisteren dat de afgelopen tijd meer dan 180 branden zijn uitgebroken, waarvan de meeste ook weer zijn geblust. Er worden meer dan 5.000 manschappen ingezet om het vuur te bestrijden. De Turkse brandweer krijgt daarbij ook internationale hulp. Meerdere landen, waaronder Rusland, Kroatië en Spanje, hebben blusvliegtuigen gestuurd. 

Turkse media hebben het over opzettelijke brandstichting door terroristen, al konden officiële bronnen dit niet bevestigen. 

Albanië

In Albanië werden ook al honderden mensen geëvacueerd en stierf ten minste een inwoner vanwege de rook. In het Zuid-Albanese dorp Asim Zeneli stierf een 64-jarige man aan brandwonden nadat hij volgens lokale media had geweigerd zijn brandende huis te verlaten. De bosbranden in het zuiden van Albanië zijn inmiddels geblust, maar op het Adriatische schiereiland Karaburun in het noorden ontstonden nieuwe branden.

Vrijdag woedden in het land nog zowat tien bosbranden, verklaarde minister van Defensie Niko Peleshi. In totaal werden 163 branden geblust. In de afgelopen week deden branden in het zuiden van het land en in de kuststreek, bij Vlora, niet alleen vegetatie, maar ook boerderijen in vlammen opgaan.

Kosovo

Kosovo werd dan weer geconfronteerd met bijna 500 branden, die verschillende boerderijen verwoestten. De branden konden met de hulp van de aldaar gestationeerde NAVO-troepen (KFOR) geblust worden, maar de autoriteiten vrezen nieuwe vuurhaarden.

In Malisheva, gelegen in Centraal-Kosovo, meldde de politie woensdag dat een man is gestikt terwijl hij probeerde zijn brandende schuur te redden. In Kosovo is vermoedelijk sprake van brandstichting omdat boeren traditioneel hun velden ‘schoonmaken’ door ze na de oogst aan te steken. Hiervoor is een arrestatie verricht.

Noord-Macedonië

In Noord-Macedonië riep de regering donderdag de noodtoestand uit, wegens acht actieve branden. De wind veranderde voortdurend van richting, waardoor er telkens nieuwe brandhaarden ontstonden, berichtte nieuwswebsite vesti.mk. In de voormiddag stuurde Oostenrijk al konvooien met 136 personen, 16 blusvoertuigen, 24 vrachtwagens en een ambulance uit naar Noord-Macedonië. Ook Servië, Bulgarije en Slovenië schoten ter hulp.

Italië 

Ook in Italië richt het nauwelijks te controleren vuur veel verwoesting aan. De afgelopen twaalf uur is de brandweer 395 keer uitgerukt, zei de Italiaanse brandweer vrijdagochtend, vooral in Sicilië en Calabrië. Momenteel zijn acht blusvliegtuigen in gebruik, onder meer in de provincies Reggio Calabria, Cosenza en Matera.

Twee mensen kwamen om bij de bosbranden. De lichamen van een man en een vrouw zijn teruggevonden bij een boerderij in San Lorenzo in Reggio Calabria. Dat heeft de Italiaanse brandweer vrijdag meegedeeld op Twitter. Volgens het Italiaanse persagentschap Ansa trachtten de man en de vrouw een olijfboomgaard van de vlammen te redden.

Volgens Giuseppe Falcomatà, burgemeester van Reggio Calabria, werden ontelbare hectaren groen door het vuur verwoest. Enkele huizen werden geëvacueerd. “Bergen en hevels blijven branden”, zei Falcomatà. 

Voor de komende dagen voorspellen meteorologen opnieuw grote hitte voor het zuiden van het land. De temperaturen kunnen vanaf zondag 40 graden bereiken en daarna oplopen tot 45 graden, aldus de weerdienst meteo.it.

Vanaf het weekend wordt daarnaast opnieuw onweer voorspeld voor het noorden. In het gebied waren er al overstromingen, onder meer aan het Comomeer of Zuid-Tirol. Daar stabiliseerde de situatie zich vrijdag echter. Vanaf zaterdag zijn dus nieuwe onweersbuien mogelijk in de Alpenregio’s. 

Europese hulp

“We volgen de situatie met veel bezorgdheid”, twitterde Europees commissievoorzitter Ursula von der Leyen woensdag. Vanuit heel Europa worden momenteel helikopters, vliegtuigen en brandweermannen naar het Middellandse Zeegebied gestuurd. 

Uit een recent rapport van de het International Panel of Climate Change van de VN komt naar voren dat de mediterrane landen naar alle waarschijnlijkheid steeds vaker te maken krijgen met extreme hitte door klimaatverandering. En hoewel bos- en natuurbranden van alle tijden zijn, leiden hoge temperaturen tot meer geschikte omstandigheden: een aanhoudende hete periode zuigt als een spons het vocht uit de omgeving, waardoor het landschap uitdroogt. Hiermee is de kans op brand groter. Ook houdt de periode waarin branden kunnen ontstaan langer aan.

Ook het Europees Milieuagentschap wijst erop dat veel recente branden in Europa worden veroorzaakt door de uitzonderlijke weersomstandigheden. Extreme droogte en langdurige hittegolven leiden bovendien tot bosbranden in gebieden waar ze voorheen weinig voorkwamen, zoals Midden- en Noord-Europa. De branden dragen op hun beurt weer bij aan klimaatverandering: de vuurzeeën stoten grote hoeveelheden koolstofdioxide uit.