Direct naar artikelinhoud
AchtergrondKlimaat

Keizerspinguïns zien zelden mensen, maar sterven er wel door uit: ‘Binnen 80 jaar verdwenen’

Keizerspinguïns waren ook de sterren in de tekenfilm ‘Happy Feet’ (2006).Beeld Getty

De beroemde keizerspinguïn heeft mogelijk zijn langste tijd op aarde gehad. Bijna alle kolonies van de soort worden aan het einde van deze eeuw met uitsterven bedreigd, aldus een nieuwe Amerikaanse studie.

Als de klimaatverandering in het huidige tempo doorgaat zal meer dan 98 procent van alle keizerspinguïnkolonies over tachtig jaar vrijwel zijn uitgestorven, voorspelt een groep onderzoekers in het laatste nummer van het tijdschrift Global Change Biology. Voor de korte termijn is het perspectief van de dieren nauwelijks beter: tegen 2050 zou al twee derde van alle kolonies zijn uitgestorven.

Keizerspinguïns zijn ’s werelds grootste pinguïnsoort. Het waren ook de sterren in de tekenfilm Happy Feet (2006). In tegenstelling tot andere pinguïns broedt de keizerspinguïn in de volle antarctische winter. Dan trotseren ze temperaturen van soms wel 60 graden onder nul. Een in 2020 gepubliceerde studie schatte dat er wereldwijd nog ongeveer 280.000 broedparen zijn, die bijna allemaal op Antarctica zitten. Juist deze soort is bijzonder kwetsbaar voor klimaatverandering omdat ze, net als ijsberen in het noordpoolgebied, afhankelijk zijn van de aanwezigheid van zee-ijs voor hun voortbestaan.

De pinguïns broeden op stabiel zee-ijs dat ook bescherming biedt tegen hun grootste vijanden als orka’s en haaien. Onderzoeker Stephanie Jenouvrier, een zeevogelspecialist bij Woods Hole Oceanographic Institution en hoofdauteur van de studie, zegt in een verklaring: “Als er te weinig zee-ijs is, kunnen kuikens verdrinken als het zee-ijs vroegtijdig breekt. Als er te veel zee-ijs is, worden voedseltochten voor de ouders te lang en te moeilijk en kunnen de kuikens verhongeren.”

Verdronken

In delen van het Antarctisch schiereiland is de laatste drie decennia een groot deel van de ijszee gesmolten en is één keizerspinguïnkolonie inmiddels al ‘vrijwel verdwenen’, aldus de onderzoekers. Er zijn nog maar enkele dieren over, te weinig om een kolonie toekomst te geven. Door het vroege smelten van het ijs zouden 10.000 kuikens zijn verdronken toen het ijs brak voordat ze klaar waren om te zwemmen. “Hoewel ze worden gevonden op Antarctica, ver van de menselijke beschaving, leven ze in een delicaat evenwicht met hun omgeving, die tegenwoordig snel verandert. Ze zijn moderne kanaries geworden,” aldus Jenouvrier, refererend aan de kanarie in de kolenmijn die aangaf dat er groot gevaar (vanwege koolmonoxide) dreigde voor de mijnwerkers.

Lijst bedreigde dieren

Naar aanleiding van de studie beslist het Amerikaanse ministerie van Vis en Natuur vandaag of de keizerspinguïn op de lijst van bedreigde diersoorten wordt geplaatst. Steeds meer dieren komen op deze lijst vanwege klimaatverandering. De keizerspinguïns vormen een essentieel onderdeel van de antarctische voedselketen, ze jagen zelf op krill, inktvis en kleine vissen en vormen een voedselbron voor zeeluipaarden en orka’s.