Champagne supernova: voor het eerst gedetailleerd beeld vastgelegd van ster die nog maar pas ontploft is

Sterren, zoals onze zon, zijn gigantische gasbollen die straling uitzenden. Gezien een ster niet alle vrijgekomen energie uitstraalt maar wel vasthoudt, loopt de temperatuur steeds verder op, tot wel meer dan een miljoen graden. Op een bepaald moment is de ster zo warm geworden dat deze ontploft. Het gevolg? Een indrukwekkend lichtspektakel dat wel 3 miljard keer zo helder als de zon kan schijnen. Alleen werd de start van dat lichtspektakel nog nooit ‘live’ waargenomen omdat deze fase slechts enkele dagen waarneembaar is, een bijzonder korte tijdspanne om ruimtefenomenen op te sporen en vast te leggen. 

Met behulp van de gegevens van Kepler, een ruimtetelescoop van het Amerikaanse ruimtevaartagentschap NASA, zijn Australische astrofysici erin geslaagd om de eerste lichtuitbarsting van zo’n supernova vast te leggen. In een artikel gepubliceerd in het vaktijdschrift Monthly Notices of the Royal Astronomical Society omschrijven ze het lichtspektakel als een gele superreus, zo’n 100 keer groter dan de zon. Ze benadrukken daarbij het belang van het beeld, dat onderzoekers beter kan doen begrijpen wat er met sterren gebeurt op het moment dat ze ‘sterven'. 

De supernova - die de naam SN2017jgh draagt - is meer dan een miljard lichtjaar verwijderd van de aarde. “Het licht dat we zagen, had de ster eigenlijk een miljard jaar geleden verlaten”, verklaart hoofdonderzoeker Patrick Armstrong.

Hoe zeldzaam zo’n supernova is? Astronomen schatten dat er elke 100 jaar één ster per melkwegstelsel explodeert. Vermoedelijk zijn er zo’n 100 tot wel 200 miljard melkwegstelsels in ons heelal. “Afhankelijk van de kwaliteit van je camera zou je dus één supernova per week tot zelfs één supernova per dag - in het geval van de Kepler telescoop - kunnen zien.”