‘Mijn allereerste reactie was: is dit echt?’

Waar was u toen u de uitspraken van Sporza-journalist Eddy Demarez hoorde?

Ann Wauters: “Zaterdag zijn we met de Cats geland in Zaventem. Mijn gezin is me op de luchthaven komen halen. We zijn toen rechtstreeks naar vrienden gegaan om samen iets te drinken. Plots zag ik in de WhatsApp-groep van de Cats berichtjes verschijnen. Mijn allereerste reactie was: is dit echt? Ik vond het ook ontzettend laag dat speelsters op hun fysieke kenmerken afgerekend werden.”

Billie Massey werd heel hard aangepakt, zij werd ‘the mountain’ genoemd. Hoe gaan jullie daar als ploeg mee om?

“Je mag niet onderschatten wat dat doet met een mens. Billie heeft een sterke persoonlijkheid, maar ze is nog een jonge vrouw. Zoiets horen slaat diepe wonden. Ik ben er zeker van dat veel teamgenoten haar al berichtjes hebben gestuurd. We zijn er voor elkaar. Als we winnen, delen we dat. Het verdriet delen we ook.”

Gaan jullie dit samen bespreken?

“Het was een heel pijnlijk voorval. Dat moet je wat tijd geven om te laten helen. De Olympische Spelen waren op zich al een heel intense ervaring. We waren het verlies van die kwartfinale nog aan het verwerken en dan dat. Op zo’n moment kijkt iedereen er gewoon naar uit om met haar familie samen te zijn. Meteen samenkomen heeft geen zin. Maar naar de toekomst toe denk ik dat we er wel voor openstaan om erover te praten. Want we willen het ook niet zomaar laten overwaaien.”

Wat vindt u van de sanctie die de VRT oplegt aan Demarez? Hij staat voorlopig op non-actief.

“Dat moet de VRT intern bekijken. Voor ons was het alleszins belangrijk dat het niet enkel om excuses ging, maar dat er ook acties aan gekoppeld werden. Als ploeg hebben we samen een statement gemaakt. Nog belangrijker dan de sanctie is dat er constructief aan de slag gegaan wordt. Hoe kunnen we die mentaliteit veranderen? Daar gaat het om.”

Jullie vroegen als ploeg wel om zijn ontslag.

“Ja, maar het gaat dus eerder om de mentaliteit. Ik denk dat we daarover moeten nadenken. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat vrouwensporten in een ander licht worden geplaatst? Moeten er dan meer vrouwelijke journalisten zijn op die redacties? Ik ga die kwetsende woorden niet herhalen, maar je hoort dat dat seksistische machopraat is. Dan moet die cultuur veranderen. Ik weet wel dat zoiets van niet van vandaag op morgen gebeurt.”

Is meer diversiteit een oplossing?

“Ik zie het eerder als een van de oplossingen. Ik wil ervoor ijveren om meer diversiteit te krijgen in heel de sportwereld. Er zijn al veel kansen voor vrouwen op het veld. Maar als je even verder kijkt, dan zie je dat de mensen in de functies naast het veld – scheidsrechters, coaches, bestuursleden – nog meestal mannen zijn. Daar kunnen we met zijn allen ook verandering in brengen.

“Ook geloof ik dat vrouwelijke voorbeelden in de sport meer in de schijnwerpers moeten komen. You can be it if you see it. Voor de jeugd is het belangrijk dat er niet alleen mannen bij jongeren opkomen als ze aan sporters denken.”

Gaan jullie met de Sporza-redactie samenzitten om daarover te praten?

“Dat is zeker de bedoeling. Zoals ik al zei: nu is het allemaal nog wat vers. Maar we willen wel eens kalm en sereen praten over wat we verwachten en over wat zij eraan kunnen doen. Dit voorval kan zeker een momentum creëren om dingen in gang te zetten.”

Komt er dan ook een gesprek met Demarez zelf?

“Daar sta ik op dezelfde manier tegenover. We laten het beter nu even rusten, maar daarna moet het wel kunnen.”

Na de kwetsende uitlatingen was er veel steun van sporters, politici en het grote publiek. Hoe kwam die op u over?

“Het helpt natuurlijk als je merkt dat er zoveel mensen verontwaardigd zijn. We voelden de steun van de mensen al bij onze wedstrijden in Japan. Nu voelen we die steun opnieuw. Dat helpt ook om het voorval te verwerken.”

Om één voorbeeld aan te halen: Red Flame Justine Vanhaevermaet schreef een open brief waarin ze zei dat vrouwelijke topsporters nog frequent te maken hebben met vooroordelen en denigrerende opmerkingen. Gaat u daarmee akkoord?

“Het is een feit dat er een bepaalde norm wordt opgelegd waaraan vrouwen moeten beantwoorden. Als je daar niet aan voldoet, komt er commentaar. Ik ben 1.95 meter, dus ik pas al zeker niet in het plaatje. Maar basket heeft me net veel zelfvertrouwen gegeven over mijn lichaam. Het heeft me doen beseffen dat mijn lichaam krachtig is, dat ik het in mijn voordeel kan gebruiken. Ik denk dat het voor vrouwelijke atleten vooral frustrerend is dat die commentaar op je lichaam er altijd bijkomt.

“Als een atlete wel perfect in het plaatje past, dan hoor je ook altijd hoe knap ze is. Dat hoor je niet bij mannelijke atleten. Daar komen vrouwelijke sporters tegen in opstand, bijvoorbeeld door een langere short te dragen bij het beachhandbal.”

Topsporters gebruiken almaar meer hun stem en hun bereik. De Rode Duivels knielen voor Black Lives Matter. Ploeggenoten van u spraken zich uit in de strijd voor gelijkheid.

“Mijn grote voorbeeld toen ik met basketbal begon, was Michael Jordan. Die heeft dat nooit gedaan, LeBron James wel. Atleten creëren steeds meer hun eigen platform. Ik ben daar een groot voorstander van. Ik vind het ook belangrijk dat atleten zich bewust zijn van de rol die ze kunnen spelen. James bouwt scholen. Ik zeg niet dat iedereen dat moet doen, maar hij heeft in de VS wel een enorme invloed op jongeren.”

Toch is het soms ook moeilijk. Uw ploeggenote Kim Mestdagh zei dat ze er niet mee te koop liep dat ze lesbisch was toen ze in Turkije speelde.

“Ik heb ook in Turkije, Rusland en Zuid-Korea gespeeld: geen gay friendly landen. Binnen een ploeg maakte ik er geen geheim van, omdat ik elke dag samenwerkte met mijn collega’s. Maar naar de buitenwereld toe was het wel anders.”

Hebt u ooit bewust de hand van uw vrouw niet vastgehouden als u over straat liep?

“In Turkije voelde ik me niet altijd voldoende op mijn gemak om dat te doen, hoewel we daar als gezin woonden. Als we naar de speeltuin gingen, waren onze kinderen er wel heel open over dat ze twee mama’s hadden en geen papa. Terwijl wij niet goed wisten of we dat wel moesten vertellen. Dat was eigenlijk mooi om te zien.

“Ik heb me altijd gelukkig geprezen dat ik in België ben geboren en dat er hier een wettelijk kader is om de lgbtq+-gemeenschap te beschermen. Maar die uitspraken van Demarez tonen ook weer dat in de onderbuik van de samenleving iets anders leeft. Dat bewijst dat we er nog niet zijn.”

Deze ploeg van de Belgian Cats heeft meermaals sportgeschiedenis geschreven. Hoe kijkt u nu op al die prestaties terug?

“Ik ben heel dankbaar voor mijn hele carrière, omdat ik zoveel heb mogen meemaken. Vooral de laatste vijf jaar bij de Belgian Cats waren fantastisch. Ik had vijf jaar geleden zelfs niet geloofd dat we dit jaar op de Olympische Spelen zouden staan.”

Wat was het leukst: WNBA-kampioen worden met de Los Angeles Sparks of twee keer brons halen op een EK met de Cats?

“Ik was al 36 toen ik in 2016 kampioen werd in de Verenigde Staten. Ik dacht dan al stilaan aan afronden. Maar daarna zijn er nog zoveel geweldige momenten bijgekomen met de Cats, waaronder die twee bronzen medailles. Ik kies voor hen. Het blijft iets anders om voor de nationale ploeg te spelen.”

U neemt nu eerst vakantie. Wat gaat u dan met uw leven doen?

“Ik heb dit jaar al een aantal dingen gedaan buiten de sport. Zo heb ik keynotespeeches gegeven bij bedrijven, over de levenslessen die ik van topsport heb geleerd. Dat ga ik zeker voortzetten. Daarnaast wil ik graag betrokken blijven bij de sport. 

“Met een aantal vrouwelijke atleten – onder anderen Kim Gevaert, Tia Hellebaut en Gella Vandecaveye - hebben we bovendien het project Game Changers opgericht. We willen meer vrouwen warm maken om te coachen en nadenken hoe we meer dames in een bestuur kunnen krijgen. Ik denk dat het nu na de Olympische Spelen een goed moment is om me daarvoor in te zetten, want je ziet dat vrouwensporten alleen maar aan belang winnen.”