China roept ambassadeur terug uit EU-lidstaat Litouwen na opening vertegenwoordiging van Taiwan daar
China is boos op de Baltische staat Litouwen omdat daar een "vertegenwoordiging" van Taiwan is geopend. In feite is dat zo goed als een ambassade, al heet het officieel niet zo. Nochtans hebben veel landen - waaronder België - een dergelijke vertegenwoordiging in Taiwan en omgekeerd. Het regime in Peking beschouwt Taiwan echter als een "opstandige provincie".
China heeft zijn ambassadeur teruggeroepen uit Litouwen en vraagt dat de Baltische staat hetzelfde doet met zijn ambassadeur in Peking. Volgens Peking gaat het om "een provocatie" en een inbreuk op de diplomatieke relaties tussen Litouwen en China.
Litouwen betreurt die reactie, maar is "vastbesloten om de wederzijds voordelige relaties met Taiwan verder uit te bouwen". Volgens de regering in Vilnius betekent dat nog geen officiële diplomatieke erkenning van Taiwan en is er dus geen probleem. Het is de eerste keer in 18 jaar dat Taiwan nog een dergelijke vertegenwoordiging opent in een Europees land. Onlangs heeft Litouwen zich teruggetrokken uit een samenwerkingsverband tussen Oost-Europese landen en China, en stuurde het tienduizenden coronavaccins naar Taiwan.
Waarom is China zo boos?
Het regime in Peking is boos omdat het Taiwan beschouwt als een "onderdeel van China". De facto is Taiwan of "Republiek China" zoals het zichzelf officieel noemt een eigen land met een eigen democratisch verkozen regering, een eigen leger, een eigen munt en bezit het alle eigenschappen van een staat. Internationale erkenning is echter beperkt tot een tiental landen, meestal kleinere staten in de Stille Oceaan of bijvoorbeeld Haïti.
De meeste andere landen erkennen sinds de jaren 70 en 80 de communistische Volksrepubliek als "enig China". In realiteit onderhouden meer dan 70 landen goede relaties, zowel politiek als economisch, met Taiwan en hebben ze vertegenwoordigers over en weer. Ook ons land heeft zo'n vertegenwoordiging in Taipei (al heet dat officieel geen "ambassade") en omgekeerd. (Lees verder onder de foto).
China maakt er doorgaans niet zo'n heisa over, maar reageert heftig als landen zoals Litouwen nieuwe banden aanknopen met Taiwan. Het probeert Taiwan diplomatiek te isoleren, maar toch er is een evolutie naar meer indirecte banden met dat eiland. Onder voormalig Amerikaans president Donald Trump knoopte de VS nauwere banden aan met Taiwan en die trend lijkt te worden doorgezet door huidig president Joe Biden. Onlangs keurde hij de verkoop goed van artillerie voor het Taiwanese leger. Andere wapendossiers liggen ook op tafel, zeker nu China meer dreigt met een invasie.
"Ilha Formosa" of "het prachtige eiland"
Taiwan bestaat uit een groot eiland en enkele kleinere voor de kust van China. "Het prachtige eiland" zoals een Portugese zeevaarder het ooit noemde, werd in 1642 een Nederlandse kolonie (Fort Zeelandia) en nog later een basis voor allerlei piraten in het Verre Oosten (Japanners, Chinezen e.a.). Pas in 1682 werd het door China aangehecht omdat het een basis dreigde te worden voor gevluchte aanhangers van de gevallen Chinese Ming-dynastie nadat die vervangen was door die van de Mandsjoes. Nadien werd de inheemse bevolking van Taiwan verdrongen door immigranten uit China.
Tussen 1895 en 1945 werd Taiwan door China afgestaan aan Japan om het na de Japanse capitulatie opnieuw over te nemen. In die Japanse periode begon de industrialisering. Daarna werd Taiwan een bolwerk van de Chinese nationalisten onder president Chiang Kai-shek toen die in 1949 in China verdreven werd door de communisten van Mao Zedong.
Sindsdien zijn er de facto twee China's: de communistische Volksrepubliek en de Republiek China op Taiwan. Sinds de jaren 90 is Taiwan een democratie en is er een groeiende beweging voor onafhankelijkheid en een eigen identiteit los van China. Er wonen iets meer dan 23 miljoen mensen in Taiwan. Dat is ook een technologisch erg ontwikkelde staat en de grootste producent van computerchips.