Dat we het voorbije anderhalf jaar niet zoals voordien elke dag naar het werk moesten en veel vrijetijdsactiviteiten zagen wegvallen, heeft een grote invloed gehad op de mate waarin en de manier waarop we ons verplaatsen. We reden minder met de auto, en uit de mobiliteitsbarometer van verkeersinstituut Vias blijkt dat ook het openbaar vervoer een aanzienlijke terugval kende. In Vlaanderen halveerde het aantal mensen dat de bus, metro, tram of trein nam naar het werk – van 10,79 naar 5,36 procent – en ook in Wallonië en Brussel daalde dat cijfer.

Van de respondenten die voor de crisis geregeld het openbaar vervoer gebruikten, geeft liefst twee derde aan dat tijdens de pandemie (veel) minder gedaan te hebben. “Het thuiswerken en het wegvallen van vrijetijdsactiviteiten hebben daartoe geleid”, zegt Vias-woordvoerder Stef Willems. “Maar een kwart van de mensen geeft ook bezorgdheid over hun gezondheid en het mijden van grote groepen als redenen.”

Iets minder dan de helft van de Vlamingen die minder het openbaar vervoer namen, vond een alternatief: wandelen of lopen (18 procent), de fiets (16 procent), de eigen auto (14 procent) en de elektrische fiets (8 procent). Wat hen opnieuw naar het openbaar vervoer zou kunnen lokken? Betere verbindingen (41 procent), lagere prijzen (35 procent) en minder passagiers (26 procent).

Iedereen elektrisch

Tegelijk steeg tijdens de pandemie de interesse in alternatieve vervoersmiddelen. Vooral voor kortere afstanden grepen we gretig naar elektrische voertuigen. “10 procent van de mensen heeft in de voorbije maanden voor het eerst een elektrische fiets gebruikt”, zegt Stef Willems. Veel mensen ontdekten ook elektrische scooters en speed pedelecs. Tijdens de coronacrisis haalde een op de vijf huishoudens in ons land een nieuw vervoersmiddel in huis. Vias stelde ook een grote interesse vast voor elektrische voertuigen bij mensen die er nog niet mee gereden hadden. “Ze spreken duidelijk aan, je ziet dat mensen er hun weg in zoeken.”

Een kwart van de duizend respondenten die Vias bevroeg, gaf aan dat subsidies of aanmoedigingen bij hen de voornaamste reden zouden zijn om in de toekomst een nieuw vervoersmiddel te proberen. “Ook meer mogelijkheden om de fiets mee te nemen op het openbaar vervoer en investeringen in fietspaden en andere infrastructuur zouden hen kunnen overtuigen.”

Niet hervallen

Vias hoopt dat mensen die alternatieven blijven proberen. “Het belangrijkste is dat mensen niet hervallen in oude gewoontes zodra de scholen weer beginnen en werkgevers hen vaker laten terugkomen”, zegt Willems. Lees: weer massaal in de wagen kruipen. “Dan zouden we de verkeerde les getrokken hebben uit deze pandemie. We weten dat de alternatieven voor klassieke vervoersmiddelen er zijn, dus moeten we daarop inzetten.”