Totale chaos op luchthaven van Kaboel, waar volk toestroomt in poging land te ontvluchten

De luchthaven van Kaboel is op dit moment de enige ‘uitweg’ uit Afghanistan, aangezien de taliban alle andere grensovergangen controleren. Het was de bedoeling dat vandaag/maandag weer commerciële vluchten zouden vertrekken, maar door de chaos is dat voorlopig niet mogelijk. Alle commerciële vluchten vanop de luchthaven zijn geannuleerd, het luchtruim is enkel nog toegankelijk voor militaire toestellen. 

Het Amerikaanse leger heeft de luchtverkeersleiding en de beveiliging van de luchthaven overgenomen en evacueert voorlopig enkel Amerikaanse burgers die in Afghanistan hebben gewoond, lokaal personeel van de Amerikaanse militaire missie in Kaboel en hun families, en een deel ‘bijzonder kwetsbare’ Afghaanse staatsburgers. Ook onderdeel van het vertrekplan zijn zo’n twintigduizend Afghanen die in aanmerking komen voor speciale Amerikaanse immigrantenvisa, bijna 2.000 van hen zijn de afgelopen twee weken al in de VS aangekomen. Ook verscheidene andere landen en de Europese Commissie proberen hun diplomaten en onderdanen met spoed te evacueren uit Kaboel.

Voor de gewone Afghanen zelf is er vooralsnog geen uitweg. In totaal duizenden mensen drongen maandag de luchthaven van de hoofdstad binnen, er blijven maar mensen toestromen. Ze hopen wanhopig een plekje in een van de vertrekkende vliegtuigen te bemachtigen. De situatie is chaotisch, op video’s is te zien hoe mensen vechten om bij vliegtuigen te komen om te worden geëvacueerd. 

Amerikaanse militairen hebben maandagochtend een aantal keer in de lucht geschoten vanwege de chaotische situatie. Ze wilden er zo voor zorgen dat vluchtende Afghanen van de startbaan zouden gaan. “De meute was buiten zinnen. Dit was de enige manier om iets aan de chaos te doen”, aldus een militair. 

“Ik ben erg bang. Ze lossen schoten in de lucht”, vertelde een getuige over de chaos op het tarmac. “Ik zag een jong meisje verpletterd en gedood worden”, zei hij aan het Franse nieuwsagentschap AFP. Ook volgens andere ooggetuigen zou een meisje zijn omgekomen door verdrukking. 

Volgens de Amerikaanse krant Wall Street Journal is intussen al sprake van drie dodelijke slachtoffers op de luchthaven, sommigen zouden zijn omgekomen door geweerschoten. Reuters spreekt reeds van vijf doden, over de oorzaak spreekt het persagentschap zich niet uit. Amerikaanse bronnen waren niet meteen beschikbaar voor commentaar. 

Een medewerker van het Amerikaanse leger benadrukte in een verklaring dat de vliegtuigen nu alleen bedoeld zijn voor diplomaten en medewerkers van ambassades. “Er zullen geen commerciële vluchten vertrekken vanop de internationale luchthaven Hamid Karzai, om plunderingen te voorkomen”, bevestigde de luchtvaartautoriteit van de hoofdstad later in een persbericht. “Begeef u alstublieft niet naar de luchthaven.”

De oproep helpt niet. Er blijven maar mensen toekomen en meer en meer hallucinante beelden overspoelen sociale media. Zo is op één video te zien hoe mensen voor een groot Amerikaans vrachtvliegtuig lopen en erop proberen te klimmen. Er zijn ook onbevestigde berichten over mensen die zich aan wielkasten van vliegtuigen hadden vastgemaakt maar tijdens het opstijgen naar beneden zijn gevallen.

Nadat gisteren de hele dag helikopters af en aan hadden gevlogen, is in de nacht van zondag op maandag als laatste daad de Amerikaanse vlag op het gebouw van de Amerikaanse ambassade in Kaboel gestreken. De ambassade was een van de grootste ter wereld. In totaal werkten meer dan 4.000 mensen voor de ambassade, zowel Amerikanen als Afghanen. Zo'n vijfhonderd mensen zouden het land intussen verlaten hebben.

Intussen hebben de VS samen met 65 andere landen, waaronder ons land, Australië, Canada, Nederland, Duitsland, Zuid-Korea en Italië, in een gezamenlijke verklaring de taliban opgeroepen tot een veilig vertrek voor zij die Afghanistan willen ontvluchten. Vliegvelden en grensovergangen moeten open blijven, zodat Afghaanse en buitenlandse burgers het land kunnen verlaten.

“Gelet op de verslechterende veiligheidssituatie roepen wij alle partijen op om het veilige en ordelijke vertrek van alle buitenlandse en Afghaanse burgers die het land wensen te verlaten, te respecteren en te faciliteren”, klink het in de verklaring. “Degenen die in Afghanistan een machts- of gezagspositie bekleden, dragen de verantwoordelijkheid voor de bescherming van mensenlevens en voor het onmiddellijk herstel van de veiligheid en de civiele orde.”

Bekijk ook: