België stuurt vliegtuigen naar Afghanistan voor evacuaties, Nederlands toestel kan niet landen in Kaboel 

Net als vele westerse landen onderneemt ook België actie om mensen te evacueren uit Afghanistan. "De situatie in Afghanistan wijzigt snel. Eerste prioriteit is de veiligheid van de Belgen ter plaatse. Daarom heeft het kernkabinet licht op groen gezet voor een evacuatie-operatie door Defensie." Dat meldt premier Alexander De Croo (Open VLD) in een tweet. Het kernkabinet komt vanavond samen om de situatie verder te bespreken.

Dat nieuws bevestigde ook minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès (MR) in "De Wereld Vandaag" op Radio 1.  "We zullen vier vliegtuigen naar Kaboel sturen", kondigde de minister aan.  

Wanneer de evacuatie precies zal plaatsvinden is nog niet duidelijk. "Natuurlijk moeten we eerst toegang hebben tot de luchthaven van Kaboel en de situatie is daar momenteel erg chaotisch. Maar we willen zo snel mogelijk vertrekken en zullen dat ook doen zodra we toelating krijgen", belooft Wilmès. Al moet de situatie op de luchthaven dan wel eerst gestabiliseerd worden, zodat de evacuatie zeker veilig kan verlopen. Eerder vandaag gingen hallucinante beelden van die luchthaven de wereld rond. Wanhopige Afghanen probeerden er op de vliegtuigen te klimmen in de hoop op die manier het land te kunnen ontvluchten.

Volgens Wilmès hebben op dit moment al een honderdtal mensen zich gemeld bij de ambassade met de vraag om terug te keren naar België. Het zou gaan om een vijftigtal Belgische families. "We hebben een verantwoordelijkheid ten opzichte van de Belgen die daar nog zijn", benadrukt Wilmès.  Hoeveel Belgen er precies nog in Afghanistan zijn, is niet duidelijk. 

Ook Afghaanse tolken en fixers die ooit voor het Belgische of een ander Europees leger werkten, kunnen volgens Wilmès geëvacueerd worden. Zij kunnen een humanitair visum aanvragen.

Maar komt de Belgische regering niet rijkelijk laat met deze evacuatiemissie? De taliban waren al een tijdje bezig aan een razendsnelle opmars. Had de Belgische regering niet eerder actie moeten ondernemen om landgenoten in veiligheid te brengen? 

"De situatie is heel snel veranderd", benadrukt Wilmès. "We hebben al enkele weken contact met de Belgen die zich hadden gemeld bij onze ambassade en we hebben hen tien dagen geleden al gevraagd om te vertrekken. Maar natuurlijk zijn Belgen vrij om te vertrekken wanneer zij dat willen. Het is nu wel het moment, als je ziet hoe de situatie er geëvolueerd is."

Wilmès is weinig optimistisch over de toekomst van Afghanistan, nu de taliban het land volledig overgenomen hebben. "Ik heb vandaag geen enkele reden om te denken dat ze daar naar een goede situatie kunnen evolueren. We maken ons veel zorgen om de evolutie van de situatie daar."

Morgen komen de Europese ministers van Buitenlandse Zaken samen om de situatie in Afghanistan te bespreken. Volgens Wilmès is het de bedoeling dat er achteraf een gezamenlijk statement volgt. "We moeten verzekeren dat we vanuit Europa met één stem spreken. Daarnaast wil ik bekijken hoe we de mensen daar kunnen blijven helpen. Dat moeten we morgen bespreken met de Europese partners."

Ondertussen wordt aan alle Belgen die nog in Afghanistan zijn dringend gevraagd om contact op te nemen. Het contactpunt is de ambassade in Islamabad, in Pakistan, want België heeft geen ambassade in Afghanistan.  Tolken en Afghaanse medewerkers die het Belgisch leger in het verleden hebben geholpen, mogen zich ook melden bij onze autoriteiten. 

Ook Nederland is een van de vele landen die vliegtuigen naar Afghanistan sturen voor evacuaties, maar vanavond blijkt dat een militair toestel dat onderweg was naar de luchthaven van Kaboel daar voorlopig niet kan landen. De veiligheidssituatie staat het niet toe, meldt het Nederlandse ministerie van Defensie. Het toestel "is vertraagd tot nader order".

Het toestel was onderweg naar het vliegveld om tolken, lokaal ambassadepersoneel en gezinnen te evacueren. Het is echter buitengewoon onrustig op het vliegveld. De Amerikaanse krijgsmacht, die de luchthaven in handen heeft, zegt tijd nodig te hebben om de orde te herstellen.

Dat het vandaag chaotisch is op de luchthaven van Kaboel blijkt ook uit deze satellietbeelden die het bedrijf Maxar Technologies heeft verspreid. Daarop zijn duizenden mensen als mieren te zien op weg naar of bij de ingang van de luchthaven en ook op het tarmac zelf: