Het houdt niet op in Haïti: na moord op president en zware aardbeving krijgt het land tropische storm over zich heen

Volgens de officiële nationale cijfers heeft de aardbeving van zaterdag in het armste land van het westelijk halfrond ruim 1.400 doden gemaakt, maar volgens Haentjens is dat een forse onderschatting. Alleen al in het departement Sud, een van de drie getroffen regio's, zijn er volgens cijfers van de Centre d'Opérations d'Urgence Departementale du Sud (COUD) bijna 1.600 doden en ruim 6.800 gewonden gevallen. Daarnaast zijn in datzelfde departement goed 30.000 woningen compleet vernield en 28.000 woningen zwaar beschadigd.

Om toch een dak boven hun hoofd te hebben tijdens de storm, keren de getroffen Haïtianen terug naar de huizen waarvan een aanzienlijk deel gedeeltelijk of volledig vernield is. "Intussen doen zich nog altijd naschokken voor, dus die terugkeer is niet zonder gevaar", aldus Haentjens. "Bovendien zitten we in Haïti nog in volle pandemie: de vaccinatiecampagne is er amper opgestart, en toch gaan de mensen weer samenhokken in hun vernielde huizen. De aardbeving heeft ook verschillende gezondheidscentra zwaar getroffen, wat nog maar eens een extra stap achteruit betekent."

De lokale Caritas-afdelingen voorzien in de eerste noden en brengen voedselpakketten, sanitaire pakketten en slaapkits naar getroffen mensen. "Daarnaast is ook de watervoorziening een probleem: door de aardbeving zijn waterleidingen vernield", zegt Haentjens. 

Ook Artsen zonder Grenzen is ter plaatse. In de steden Port-Salut, Les Cayes en Jérémie, en hoofdstad Port-au-Prince zijn er interventies. De organisatie bereidt zich intussen voor om de activiteiten de komende dagen te versterken door het versturen van medisch materiaal, essentiële goederen en medisch personeel vanuit Brussel, met inbegrip van chirurgische teams.

"Onze prioriteit op dit moment is om een duidelijk beeld te krijgen van de medische situatie, om de gewonden meteen te behandelen als we dat kunnen, of om ze door te verwijzen naar functionerende medische structuren nadat we ze gestabiliseerd hebben," zegt Alessandra Giudiceandrea, landcoördinator voor Artsen Zonder Grenzen in Haïti.

De hulpverlening verloopt echter niet zoals het moet. De drie zwaarst getroffen departementen, Sud, Grand'Anse en Nippes, liggen op het zuidelijke schiereiland. Een belangrijk knooppunt om die regio's vanuit de hoofdstad te bereiken wordt echter gecontroleerd door de bendes die al jarenlang mee de dienst uitmaken in het land. "Hulporganisaties moeten dus alternatieven zoeken om toch ter plaatse te raken", zegt Haentjens. "Er is sprake van vrachtwagens die op boten gezet worden, of helikopters sturen." 

Ook Artsen zonder Grenzen geeft aan dat "het vervoer van teams en medisch materiaal een van de grootste uitdagingen" is. De ngo geeft aan dat de gewapende bendes dan wel een staakt-het-vuren hebben afgekondigd, maar de algemene onveiligheid in het land maakt het moeilijk om hulp te verlenen. De aardbeving heeft bovendien verscheidene wegen afgesneden.

Na de verwoestende aardbeving van 2010 bevond Haïti zich nog altijd in crisis. De laatste aardbeving kwam enkele weken na de moord op president Jovenel Moïse, in nog onopgehelderde omstandigheden. De politieke crisis die al compleet was, werd zo nog erger. "Op dit moment is er nog altijd geen legitieme regering", zegt Haentjens. Zij keerde in april vorig jaar terug uit Haïti, vanwege de pandemie en de onveiligheid, nadat ze er meer dan 30 jaar gewoond had. Haentjens staat wel nog in dagelijks contact met Haïti.

Bij de aardbeving van 2010 kwamen meer dan 200.000 mensen om en vielen nog veel meer gewonden. Anderhalf miljoen Haïtianen raakten dakloos. De schade werd geschat op 8 miljard dollar.