Wie zijn gewone bubbelbad een jacuzzi noemt, mag een leger advocaten verwachten
Als u naar een vestiging van Center Parcs trekt, zal u er in de toekomst ‘bubbelbaden’ in plaats van ‘jacuzzi’s’ vinden. Het Amerikaanse bedrijf Jacuzzi dreigt met gerechtelijke stappen als de keten zijn merknaam nog gebruikt. ‘Alleen zo kunnen grote firma’s hun naam beschermen.’
“We hadden geen idee dat er zo streng werd toegezien op het merkenrecht.” Bij de Nederlandse vakantieparkuitbater Center Parcs klinkt nog altijd verbazing over de brieven die de Jacuzzi Group recent stuurde. In de documenten wezen de advocaten van het bedrijf erop dat verschillende bungalowparken in België en Nederland bubbelbaden als ‘jacuzzi’s’ omschreven. Dat is in strijd met het merkenrecht.
Sinds de Italiaans-Amerikaanse Candido Jacuzzi het warme bubbelbad aan het begin van de vorige eeuw uitvond, heeft zijn bedrijf immers een exclusief recht op de benaming. “We gebruiken het woord dan ook nergens meer”, zegt Center Parcs-woordvoerder Marthijn Tabak.
Op zich hoeft het niet te verwonderen dat het Nederlandse bedrijf uit de lucht viel toen het de brief van Jacuzzi Group ontving. Een groot deel van de bevolking gebruikt het woord ‘jacuzzi’ als synoniem voor ‘bubbelbad’, weinigen associëren het nog met de Amerikaanse onderneming en de term is ondertussen zelfs opgenomen in Van Dale.
Professor merkenrecht Marie-Christine Janssens (KU Leuven) wijst erop dat het proces waarbij merknamen als soortnamen gebruikt worden ‘merkverwatering’ heet. Bekende bedrijven als Botox, Jeep en Bic kregen er in het verleden te maken. “Toch is die verwatering an sich niet genoeg om een bedrijf van zijn exclusieve recht op een naam te beroven. Daar gaat een juridische procedure aan vooraf.”
Twee argumenten tegen merknaam
Tijdens zo’n gerechtelijke procedure kunnen klagers twee argumenten aanhalen om hun gelijk te halen. In de eerste plaats kan de rechtbank een merknaam als verwaterd verklaren als het bedrijf de benaming zelf op een generieke manier gebruikt. Voor een ondermening als Jacuzzi, dat in een nauwkeurige handleiding op zijn website aangeeft dat de merknaam enkel als adjectief gebruikt mag worden, is dat alvast niet mogelijk.
Een tweede mogelijkheid is dat de klager aantoont dat het bedrijf in kwestie niet genoeg juridische stappen onderneemt om zijn naam te beschermen. Dat is ook de reden waarom Jacuzzi voortdurend advocaten afstuurt op mensen die hun merk onrechtmatig gebruiken. “In dergelijke zaken is het van belang dat de merkhouder van in het begin, bij de registratie van het merk, consequent zijn merk weet te verdedigen”, zegt Matthias Bruynseraede, die als advocaat gespecialiseerd is in intellectueel eigendomsrecht.
Voortdurende strijd
Janssens wijst erop dat verschillende multinationals een voortdurende strijd voeren om hun merknaam te behouden. Hun naamsbekendheid is daarbij ook hun grootste vijand. De website van Apple schrijft bijvoorbeeld zorgvuldig voor hoe de producten van het elektronicabedrijf genoemd moeten worden.
“Mediagroepen mogen volgens Apple niet schrijven dat iemand met een iPhone belt. Om het merkenrecht te respecteren, hoort er te staan dat die persoon ‘met een smartphone van het merk iPhone telefoneert’. Enkel zo kunnen ze problemen vermijden.” Ondertussen verzet softwareproducent Adobe zich tegen het werkwoord ‘photoshoppen’ en ziet Google ons liever niet ‘googelen’.
De professor wijst erop dat de kans klein is dat dergelijke bedrijven hun juridische strijd snel zullen staken. “De firma’s hoeven zelfs geen rechtszaken op poten te zetten. Verzendbewijzen van aangetekende brieven volstaan.”
Ondertussen vinden de ondernemingen soms ludieke manieren om consumenten op de unieke positie van hun merknaam te wijzen. Zo zongen de advocaten van Velcro, de producent van klitband, onlangs een eigen nummer in over hoe hun merk zich onderscheidt van anderen die hetzelfde product maken. Toch is het sop niet voor iedereen de kolen waard: infuusproducent Baxter deed afstand van de claim op zijn merknaam.