De Belgische overheid heeft geen geld op overschot, dus belooft het pensioendebat bijzonder verhit te worden. Open VLD-voorzitter Egbert Lachaert opende vorige week het vuur met zijn voorstel om minimaal 20 jaar werk te eisen voor een minimumpensioen, maar hij werd meteen teruggefloten door coalitiepartners PS en Vooruit.

LEES OOK. Het voorstel is nog niet eens gelanceerd, maar liberalen vallen nu al pensioenplan aan

Vandaag heb je als werknemer of zelfstandige recht op een minimumpensioen wanneer je pensioen (na twee derde van een volledige loopbaan) onder het bedrag van dat minimumpensioen ligt. Lalieux komt Lachaert deels tegemoet, en wil daar de voorwaarde aan toevoegen dat mensen daarin minimaal 10 jaar ook effectief gewerkt moeten hebben.

Daarbij zou voortaan ook rekening gehouden worden met jongeren die in het begin van hun loopbaan stage hebben gelopen of als jobstudent hebben gewerkt (werkjaren die nu niet meetellen voor het pensioen), en met vrouwen die vaker deeltijds hebben gewerkt of thuisblijven voor de kinderen. Bovendien komt er – zoals eerder aangekondigd – tegen 2024 ook een stijging van het minimumpensioen (voor wie 45 jaar heeft gewerkt) met 11 procent, tot 1.500 euro netto.

Vervroegd pensioen op 60

Lalieux wil ook het principe van vervroegd pensioen herdenken: dat zou niet langer op basis van leeftijd berekend moeten worden, maar op basis van gewerkte jaren. Zo zou wie een loopbaan van 42 jaar achter de rug heeft, op zijn 60ste al met vervroegd pensioen moeten kunnen. “Iedereen die 42 jaar gewerkt heeft, zal tussen 60 en 67 jaar met pensioen kunnen”, aldus Lalieux. Nu is dat vanaf 60 na 44 dienstjaren, vanaf 61 na 43 dienstjaren, of vanaf 63 na 42 dienstjaren.

“Daarmee zetten we de ongelijke behandeling van mensen die sinds hun 18de werken en vaak zware jobs hebben recht.” Door die koerswijziging zouden jaarlijks zo’n 6.000 mensen sneller met vervroegd pensioen kunnen. Volgens Lalieux is dat ook een deel van de oplossing voor de Gordiaanse knoop rond de zware beroepen.

Al wil Lalieux daar wel twee maatregelen aan koppelen om mensen te stimuleren om toch een volledige loopbaan van 45 jaar te presteren: een pensioenbonus van 2 euro bruto per gewerkte dag (op jaarbasis) extra, bovenop die 42 loopbaanjaren. Zo zou iemand die toch 45 jaar werkt zijn wettelijk pensioen met 100 euro bruto per maand zien toenemen.

Ook een systeem waarbij mensen deeltijds met pensioen kunnen, zou mensen langer aan het werk moeten houden. Dat zou kunnen vanaf de datum dat vervroegd pensioen mogelijk is: ofwel halftijds ofwel één vijfde. Wie tijdens die periode ziek of werkloos wordt, kan zijn uitkering blijven combineren met zijn deeltijds pensioen.

Heilige huisjes

Op langere termijn wil Lalieux naar eigen zeggen ook werk maken van een aanvullend pensioen voor iedereen. Alle werknemers moeten zo’n aanvullend pensioen kunnen opbouwen, mits een bijdrage van 3 procent van hun brutoloon. Er zou voorlopig wel niet geraakt worden aan het fiscaal voordeel op het aanvullend pen­sioen.

En ook aan het gunstige regime waardoor statutaire ambtenaren sneller kunnen afzwaaien én een beter pensioen opbouwen, raakt Lalieux niet: ze blijft op de vlakte over het gelijktrekken van de verschillende pensioenstelsels voor zelfstandigen, loontrekkenden en ambtenaren. Lees: de hogere ambtenarenpensioenen blijven in dit voorstel ongemoeid. Volgens de minister leiden haar voorstellen namelijk naar “een harmonisering naar boven”.

Onderhandelingen

Volgens Lalieux is haar voorstel tot pensioenhervorming “globaal budgetneutraal” en al ingeschreven in de begroting. Het voorstel is nog niet doorgesproken met de coalitiepartners, en geldt dus als een openingsbod. Zowel in de regering als bij de sociale partners kan het debat nu losbarsten.

(jvh)

LEES OOK. ‘Pensioensplit’ en 20 effectief gewerkte jaren voor je minimumpensioen krijgt: CD&V en Open Vld leggen eigen plannen op tafel