Nationale feestdag onder hoogspanning in Brazilië: vrees voor “bestormingstaferelen zoals bij het Capitool”

“Vanaf vandaag wordt een nieuwe geschiedenis in Brazilië geschreven”, aldus de president in een toespraak aan duizenden aanhangers in Brasilia. “Ik vraag God me de nodige wijsheid en moed te geven om de goede beslissingen te nemen.”

“We willen geen breuk, we willen geen strijd met welke macht dan ook, maar we kunnen niet accepteren dat één persoon onze democratie te gronde richt”, zei hij zonder namen te noemen. Wellicht doelt hij op Alexandre de Moraes van het Hooggerechtshof, die de president wil afzetten. Bolsonaro waarschuwde opnieuw “voor gevolgen die niemand wil” als deze rechter niet in toom wordt gehouden.

In de grote steden zijn belangrijke veiligheidsmaatregelen van kracht, voornamelijk in Brasilia en in Sao Paulo. Bedoeling is dat voor- en tegenstanders van de extreemrechtse Braziliaanse president Jair Bolsonaro elkaar niet zullen treffen. Afgelopen nacht hebben aanhangers van het extreemrechtse staatshoofd wel al barricades doorbroken in Brasilia op het terrein waar het Congres, het Hooggerechtshof en de Senaat zich bevinden. 

Bolsonaro geeft later op de dag nog een toespraak in de metropool São Paulo. Daar, maar ook in Rio de Janeiro en andere steden zijn tienduizenden aanhangers bijeen, zwaaiend met de Braziliaanse vlag, terwijl er ook veel tegendemonstraties zijn. “Dit is een dag voor het Braziliaanse volk, dat ons zal vertellen welke richting het op moet gaan.”

“Als dit een voorbode is van wat we nog kunnen verwachten vandaag, denk ik dat het heel gespannen wordt en ben ik bang dat we hetzelfde scenario als bij het Capitool krijgen”, stelt VRT NWS-correspondente Nina Jurna vanuit Brazilië. “Bolsonaro vindt het ook prachtig dat hij ‘the Tropical Trump’ genoemd wordt”, voegt ze er nog aan toe. “Daar dweept hij mee.” 

“Bolsonaro is een populist en wordt geregeld beschuldigd van het verspreiden van nepnieuws”, legt VTM NIEUWS-journalist Patrick Van Gompel nog uit bij HLN LIVE. “Hij spiegelt zich inderdaad aan de tactiek van Trump, maar in Brazilië is er een grote waakzaamheid omdat het land een militair regime heeft gekend van 1964 tot 1985. Het zit wel in de mensen hun bloed om op tijd daartegen te reageren.”

Bolsonaro ligt al een tijd onder vuur. Er lopen verschillende onderzoeken naar hem en hij heeft grote ruzie met het Hooggerechtshof, omdat hij het kiessysteem grondig wil hervormen. Uit peilingen blijkt bovendien dat 60 procent van de kiezers niet op Bolsonaro zal stemmen bij de verkiezingen van volgend jaar. Veel Brazilianen zijn niet tevreden over zijn erg chaotische en omstreden aanpak van de coronacrisis.

Volgens aanhangers wordt Bolsonaro - zoals hij ook zelf beweert - bewust door het Hooggerechtshof onder vuur genomen. Zij staan als één man achter hun president, en dat is ook wat hij nu nodig heeft. Bolsonaro riep zijn aanhang dan ook op om “massaal” op straat te komen op deze onafhankelijkheidsdag om hun steun aan zijn regering te betuigen.

Meer dan 150 parlementariërs, ministers en oud-presidenten uit 26 landen hadden maandag in een open brief gewaarschuwd voor ‘een mogelijke couppoging van de Braziliaanse president’. Gevreesd wordt voor vergelijkbare taferelen als op 6 januari van dit jaar bij het Amerikaanse Capitool, dat toen bestormd werd door Trump-aanhangers, nadat die door de toenmalige president waren opgehitst.

Lees ook: Bolsonaro blijft strijden tegen rechters: “Als ik dat wil, gaat het leger de straat op” (+)