Abdeslam reageert scherp nadat verdachte onwel werd: “We worden al zes jaar als honden behandeld”

Het proces moest ruim een half uur stilgelegd worden nadat Farid Kharkhach zich onwel voelde. De man moet zich op het proces verantwoorden omdat hij valse identiteitspapieren leverde aan terroristen. Bij de hervatting van de zitting klaagden zijn advocaten over het detentieregime en de strenge veiligheidsmaatregelen.

“Deze ochtend werden nog twee naaktfouilles uitgevoerd”, klonk het. “Totaal ongerechtvaardigd, er gaat geen enkel gevaar van hem uit. Vermits Karhkhach extreem verzwakt is, kan dit scenario zich in de toekomst nog voordoen.”

Maar daarop nam ook Abdeslam het woord. “Wees voorzichtig met mensen”, klonk het bij Abdeslam. “Luister, meneer de voorzitter, wij zijn mannen, wij hebben rechten. Je moet ons niet als honden behandelen. In de gevangenis ben ik meer dan zes jaar als een hond behandeld. Ik heb zes jaar geen woord gezegd omdat ik weet dat ik na de dood zal herrijzen.” 

Abdeslam had bij het begin van het proces ook al meteen een duidelijk standpunt ingenomen. “Allereerst wil ik getuigen dat er geen andere god is dan Allah en dat Mohammed zijn boodschapper is”, antwoordde hij toen hij zich moest identificeren. Toen hem werd gevraagd naar zijn beroep, meldde hij dat hij elke job had opgegeven om een strijder van IS te worden. De naam van zijn ouders? “Dat doet niet ter zake”, klonk het. Hij verklaarde ook “geen woonplaats” te hebben. 

Daarna stond Mohamed Abrini, gekend als ‘de man met het hoedje’ na de aanslagen in ons land, recht. Hij werd twee dagen voor de aanslagen samen met Abdeslam gefilmd in een tankstation op de snelweg naar Parijs. Ook onder meer Yassine Atar en Mohammed Amri dienden hun identiteit te bevestigen. 

“We staan aan de start van een historisch en buitengewoon proces”, begon voorzitter Jean-Louis Périès. “Ik vraag respect voor alle betrokken in het proces, zowel beklaagden als burgerlijke partijen.”

De juridische marathon zal bijna negen maanden in beslag nemen. Ongeveer 1.800 mensen stelden zich burgerlijke partij, in de komende dagen kunnen er nog bijkomen. Hoewel het een assisenproces is, zal het geen volksjury zijn die beslist over schuld of onschuld. Frankrijk heeft namelijk een speciale rechtbank voor terreurprocessen. Vijf rechters (en vier vervangers) die gespecialiseerd zijn in terreurzaken zullen uiteindelijk de finale beslissing nemen.

Jean-Pierre Albertini verloor zijn zoon bij de aanslag in de Bataclan. Hij verwacht naar eigen zeggen helemaal niets van de beschuldigden. “Het zijn allemaal fanatici en lafaards”, klinkt het bij nieuwszender BFM TV. “Volgens mij gaan ze hun aandeel minimaliseren en gebruikmaken van de ‘takiyya’ om te verbergen wat ze gedaan hebben.”

Die takiyya is een technische term uit het islamitische recht. Als een moslim vreest dat de islam geschaad zal worden, heeft hij volgens de sharia het recht om zuinig te zijn met de waarheid.

Albertini betreurt ook het juridische verloop. “Het is een beetje dubbelzinnig. Ofwel beschouwen we hen als meelopers en verdienen ze geen proces dat ruim acht maanden duurt. Ofwel presenteren ze zich als echte strijders, wat de eerste woorden van Abdeslam doen uitschijnen. En dan had dit proces een internationale allure moeten hebben.”

De eerste dagen van het monsterproces staan vooral in het teken van een aantal administratieve- en procedurekwesties. De meer dan 300 advocaten verschenen voor de rechtbank en somden de namen op van de slachtoffers die ze vertegenwoordigen. Verwacht wordt dat dit tot nog morgenavond zal duren. 

Heel wat advocaten maakten ook van de gelegenheid gebruik om rechtsbijstand aan te vragen voor hun cliënten. Dat is een steun die - gedeeltelijk of volledig - door de staat voorzien wordt. Slachtoffers zouden hierdoor hun advocaat kunnen betalen. Vanaf volgende week gaat het proces inhoudelijk echt van start. Eind mei wordt een uitspraak verwacht.

In totaal staan twintig verdachten terecht, veertien onder hen zijn effectief aanwezig. Ze werden deze ochtend allemaal overgebracht naar de rechtbank. Elf van hen, onder wie Abdeslam, namen plaats op een beklaagdenbank achter kogelvrij glas, drie andere verdachten - die in afwachting van het proces werden vrijgelaten - zitten voor de kooi. 

Faroek Özgünes volgt alles ter plekke en volgens hem zal er nog nooit een proces zo beveiligd geweest zijn. Meer dan duizend politieagenten zijn ingezet om de veiligheid te bewaren. De Franse minister van Binnenlandse Zaken Gérald Darmanin heeft opgeroepen tot waakzaamheid. 

Lees ook: Een geheime tunnel en kogelvrij glas, 20 verdachten, 330 advocaten en 1.765 burgerlijke partijen: hier start het proces van de eeuw

Bekijk ook: