Ziekenhuizen schalen weer op door toename aantal zwaar zieke coronapatiënten

Het aantal ziekenhuisopnames van patiënten met Covid-19 blijft toenemen, zo bleek vanmorgen al uit de dagelijkse cijferupdate van gezondheidsinstituut Sciensano. Tussen 1 en 7 september belandden elke dag gemiddeld 70 mensen in het ziekenhuis, een toename met 14 procent in vergelijking met de voorgaande periode van zeven dagen. In totaal liggen er nu 701 mensen in de ziekenhuizen na een besmetting met het coronavirus. Dat is 5 procent meer in vergelijking met de vorige week. 225 patiënten verblijven op intensieve zorg, een stijging met 18 procent.

De marge is met 2.000 IC-bedden in heel het land nog groot, maar omdat de patiënten vooral geconcentreerd zijn in bepaalde regio’s, zoals Brussel, is in twaalf ziekenhuizen de bezetting op intensieve zorg boven de 25 procent uitgestegen. In die ziekenhuizen wordt niet-dringende reguliere zorg nu uit noodzaak opnieuw uitgesteld. 

Om te vermijden dat ziekenhuizen hun capaciteit te laat zouden opschalen, vraagt het Hospital & Transport Surge Capacity Comité (HTSC) ze nu al om de komende dagen geleidelijk aan over te gaan naar de fase 1A van het spreidingsplan. Dat betekent heel concreet dat een kwart van de bedden op intensieve zorg voorbehouden moet zijn voor coronapatiënten. De ziekenhuizen moeten dat tegen ten laatste 15 september bereiken.

Daarnaast moeten ze ook opnieuw beginnen met het registreren van de opnames van coronapatiënten in het weekend, vanaf zaterdag 18 september.

Mogelijk moet er daarna nog verder worden opgeschaald, maar omdat de volgende fase - 1B - meteen de helft van de IC-bedden voorbehoudt voor coronapatiënten en de stijging traag verloopt, voert het overlegorgaan net als in maart van dit jaar een tussenfase in, fase 1A+. Daarin moet een derde van de IC-capaciteit voor COVID-opnames worden gereserveerd. Ziekenhuizen waarvan de afdelingen intensieve zorg voor een kwart met coronapatiënten zijn gevuld moeten zelf de nodige stappen zetten om binnen de 48 uur over te schakelen naar die tussenfase. 

Het HTSC benadrukt in zijn brief dat het de bedoeling is om nog hogere fases te voorkomen. Daarvoor is de spreiding van patiënten cruciaal, klinkt het. “Alleen een optimale spreiding, in solidariteit, over alle ziekenhuizen kan de reguliere zorg voor de niet-COVID-patiënten borgen.” Dat is niet alleen “uiterst belangrijk” voor de zorg voor de patiënten, maar ook voor de spreiding van de zorglast en de druk op het personeel, klinkt het. 

De voorzitter van het HTSC, Marcel Van Der Auwera, zegt dat de beslissing om op te schalen op tijd wordt genomen om de ziekenhuizen voldoende tijd te bieden om zich voor te bereiden. “Gelukkig heeft de vaccinatie ervoor gezorgd dat we nu niet met een exponentiële stijging zitten, zoals in die eerste golven”, zegt hij op Radio 1. “In het beste scenario is de opschaling binnenkort niet meer nodig, maar in het ergste geval zien we die stijging in opnames wel doorzetten en komen we in de volgende weken dicht bij 15 procent bezetting van de intensieve zorg door Covid-patiënten. Daar willen we niet op wachten.”

Brussel is volgens hem op dit moment “de motor van de epidemie”, maar ook andere provincies is er sprake van een hoge bezetting op intensieve. “In Antwerpen en Luik is zo'n 15 procent van de mensen op intensieve zorg coronapatiënt: ook daar is het tijd om bij te schakelen.”

Het Hospital & Transport Surge Capacity Comité is een overlegorgaan met onder meer epidemioloog Erika Vlieghe en intensivist Geert Meyfroidt, onder het voorzitterschap van Marcel Van Der Auwera, diensthoofd bij de FOD Volksgezondheid. Het HTSC werd in maart vorig jaar opgericht om de overheid bij te staan bij de coördinatie van de coronacrisis. 

Voor de ziekenhuizen is het haalbaar om tegen 15 september opnieuw op te schalen, maar het wordt een huzarenstukje. “Ziekenhuizen moeten zich herorganiseren, aparte afdelingen maken en daarvoor personeel voorzien”, zegt Margot Cloet, gedelegeerd bestuurder van Zorgnet-Icuro. 

“In de meest pessimistische modellen zitten we volgende week weer aan de 300 coronapatiënten op de dienst intensieve zorgen”, verklaart Cloet. Om te voorkomen dat er nog verder moet worden opgeschaald en dat zorg opnieuw moet worden uitgesteld, is er volgens Cloet maar één oplossing: vaccineren, vaccineren en vaccineren. De vaccinatiegraad moet nog omhoog en dus moeten mensen die dat nog niet hebben gedaan, zich laten inenten.

“Het zijn de mensen die niet gevaccineerd zijn die in het ziekenhuis en mogelijk op intensieve zorg terechtkomen. Slechts af en toe is er een patiënt bij die al deels of volledig gevaccineerd zijn”, verklaart ze. “Elk individu moet zijn verantwoordelijkheid nemen om de groepsimmuniteit te verhogen. Het is jammer dat er mensen zijn die dat niet doen.” 

Door het stijgende aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen zijn twaalf ziekenhuizen in België nu genoodzaakt om opnieuw reguliere niet-dringende zorg uit te stellen. Dat staat in een brief van het Hospital & Transport Surge Capacity Comité, die persbureau Belga kon inkijken. 

Het overlegorgaan vraagt alle ziekenhuizen om tegen 15 september op te schalen naar fase 1A van het spreidingsplan. Dat betekent dat van de 2.000 bedden voor intensieve zorg die de ziekenhuizen samen hebben, 500 voorbehouden worden voor coronapatiënten. 

LEES OOK: Professor Neyts over Ingeborg, die verpleegster vroeg vaccin in vuilbak te spuiten: “Gezond zijn is geen garantie om gezond te blijven na infectie”

BEKIJK OOK: Brusselse ambtenaar sjoemelde met coronacertificaten