Inflatie in eurozone op 3 procent, wat betekent dat? "Na corona algemene inhaalbeweging van consumenten"
Gaan tanken, je energiefactuur betalen, nieuwe schoenen kopen... Je hebt het misschien al gemerkt: het leven is de voorbije maanden duurder geworden. In economische termen heet het dat de inflatie stijgt. In augustus is de inflatie in de eurozone gestegen tot 3 procent, het hoogste niveau sinds het najaar van 2011. Het is meer dan de 2 procent inflatie die de Europese Centrale Bank nastreeft. Ze komt vandaag bijeen om de situatie te bespreken. Hoe komt dat, die stijgende inflatie, en is het iets structureels?
De inflatie in de eurozone is in augustus gestegen tot 3 procent, dat is het hoogste niveau sinds november 2011. Dat zegt je misschien niet zo veel, maar je voelt het wel in je portemonnee. Inflatie betekent namelijk zoveel als een algemene stijging van de prijzen van goederen en diensten. Met andere woorden: het leven wordt duurder. En in vergelijking met augustus vorig jaar is "het leven" in de eurozone augustus van dit jaar dus 3 procent duurder geworden.
Toegespitst op België: de inflatie is in augustus gestegen tot 2,73 procent. Het is al de zevende maand op rij dat de inflatie stijgt, en het is ook het hoogste niveau sinds maart 2019, zegt het Belgische statistiekbureau Statbel. Bovendien is vorige maand ook de spilindex overschreden. Dat is een "korf" waarin de prijzen van welbepaalde goederen en diensten opgenomen zijn. Als die index een bepaald niveau overschrijdt, stijgen de sociale uitkeringen, pensioenen en weddes van ambtenaren met 2 procent.
De overschrijding van de spilindex komt er vroeger dan verwacht, het Federaal Planbureau ging ervan uit dat pas in oktober zou gebeuren. Maar nu zullen de sociale uitkeringen en pensioenen dus al in september met 2 procent stijgen, en de ambtenarenweddes in oktober. In de privésector zal dat later gebeuren, dat is afhankelijk van de collectieve arbeidsovereenkomst van die sector.
Het lijkt er bovendien op dat de spilindex binnen het jaar nóg eens overschreden zal worden, omdat de inflatie naar alle verwachting nog zal blijven toenemen. In de nieuwe voorspellingen van het Planbureau wordt juni 2022 naar voren geschoven.
Wat is de oorzaak van die stijgende inflatie?
Het leven is dus duurder geworden, en dat voelen we in alles, of we nu willen verbouwen, een aardgascontract afsluiten of een glas wijn willen drinken. Maar ook dus in de versnelde stijging van de sociale uitkeringen, pensioenen en ambtenarenweddes. Waar komt die stijgende inflatie nu vandaan? Corona zit er voor iets tussen, jawel.
De prijsstijgingen zijn een algemeen fenomeen, het beperkt zich niet tot een of bepaalde sectoren, zegt Erik Joly, hoofdeconoom van de bank ABN Amro.
Het leven is sinds corona 3% duurder
"Door corona zaten we met zijn allen lange tijd thuis, en hebben we ook minder uitgegeven. We konden daardoor wel beter sparen. Sinds de versoepelingen ingevoerd zijn, zijn we weer meer beginnen te consumeren."
"Om een voorbeeld te geven: in juli en augustus van dit jaar zijn de prijzen voor schoenen en kleren fors gestegen, maar een jaar geleden waren die in diezelfde periode fel gedaald. In het algemeen zou je kunnen stellen dat er echt een inhaalbeweging in consumptie is geweest door iedereen, uitgewaaierd over alle diverse sectoren. Komt daar nog bij dat de vrachttarieven zijn gestegen en de productielijnen opnieuw opgestart moesten worden. Dan begrijp je dat de prijzen zijn gestegen."
Er is een algemene inhaalbeweging in consumptie geweest door iedereen, uitgewaaierd over alle diverse sectoren.
Is dit tijdelijk of structureel?
Volgens Joly zullen de prijsstijgingen veeleer een tijdelijk fenomeen zijn. Hij ziet daarin drie factoren. "Ten eerste de olieprijzen: vanaf november tot maart zijn die enorm gestegen, maar sinds die tijd bleven ze horizontaal. Ten tweede de prijzen van de grondstoffen zoals koper, nikkel en aluminium, die zie je ook aftoppen. En ten derde is er nog een fiscaal aspect: in Duitsland is de btw in de tweede helft van vorig jaar verlaagd. Ondertussen heeft men de btw weer teruggebracht naar pre-coronaniveaus. Dat heeft allemaal wel degelijk een impact op de inflatie, waardoor ik vermoed dat de opstoot maar een tijdelijk karakter heeft."
Hoe lang de inflatie nog zal stijgen, dat zal afhangen van de manier waarop de economie verder zal evolueren. Als er in de tweede helft van het jaar bijvoorbeeld een economische terugval zou zijn door een eventuele vierde coronagolf, dan zal dat een dempend effect hebben.
Komen er maatregelen?
De Europese Centrale Bank komt vanmiddag samen, en daar wordt met enige nervositeit naar gekeken op de aandelenmarkten. De ECB streeft naar een inflatiedoelstelling van 2 procent. Wat betekent dat de inflatie best op 2 procent ligt om een gezonde economie te behouden.
De inflatie in de eurozone bedraagt nu 3 procent, meer dan die 2 procent dus, maar Erik Joly verwacht straks geen grote beslissingen. "Voorzitter Christine Lagarde zal wel uitspraken moeten doen, maar ze zal heel voorzichtig blijven. Ik verwacht geen turbulentie."