“Iedereen in Vlaanderen neemt via voeding te hoge hoeveelheid PFOS in”
De inname van PFOS op de hotspots, met als belangrijkste die rond de 3M-fabriek in Zwijndrecht, gebeurt voornamelijk via voeding en minder via inademing. Dat zegt Karl Vrancken, de Vlaamse opdrachthouder voor de PFOS-vervuiling, in zijn eerste rapport. Tegelijk zegt hij dat elke Belg in principe te veel PFOS inneemt via zijn voeding.
Rond de 3M-fabriek vormt de vervuiling een cirkelvormig patroon, met een hoeveelheid PFOS die afneemt met de afstand tot de fabriek. Op verontreinigde industriële sites, zoals in Willebroek, is de vervuiling veel grilliger, omdat er waterzuiveringsslib is uitgereden over akkers.
Pas eind oktober worden de resultaten van de bloedstalen beschikbaar. Zeker tot dan blijft Vlaanderen werken met zogenaamde no regret-maatregelen.
“De belangrijkste is dat mensen in de perimeters best geen producten uit eigen tuin eten”, zegt Vrancken vrijdag. Landbouwers mogen hun producten wel op de markt blijven brengen. “Mensen die enkel uit eigen moestuin eten, worden enkel blootgesteld aan de eigen producten. Vandaar is hun blootstelling heel hoog”, aldus Vrancken. “Het advies is om te variëren, en in de gemiddelde winkel is gevarieerde voeding van verschillende bronnen te vinden.”
“Lange-termijnprobleem”
Tegelijk zegt Vrancken dat elke Belg in principe hoeveelheden PFOS binnenkrijgt die boven de Europese norm liggen. Volgens de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid is de “tolereerbare wekelijks inname” 4,4 nanogram per kilogram lichaamsgewicht. “Het gaat hier dan ook om een lange-termijnprobleem dat op lange termijn moet worden aangepakt. Het is niet nodig om met heel acute maatregelen te reageren. We moeten naar een systeemaanpak, waarbij aan alle componenten, zoals voeding en afvalwater, tegelijk wordt gewerkt.”
En daarvoor is geld nodig, benadrukt Vrancken. “Er is onderzoek, getroffen bedrijven vragen compensatie, burgers maken extra kosten... We moeten ons de vraag stellen op wie we die kosten verhalen. In principe is het de vervuiler die betaalt.”
De komende maanden willen Vrancken en zijn groep experts in kaart brengen welke wegen de vervuiling heeft gevolgd. Daarvoor wordt onder meer een nieuwe methode ontwikkeld om PFOS in de lucht te meten. In het najaar zal een beperkte groep mensen ook intensief worden opgevolgd om te zien via welke routes zij PFOS in het lichaam krijgen.
Forever chemicals
PFOS is een afkorting voor PerFluorOctaanSulfonaten. Dat zijn chemische stoffen die behoren tot de groep PFAS, wat staat voor poly- en perfluoralkylstoffen. Deze chemische verbindingen worden door de mens gefabriceerd en zijn niet biologisch afbreekbaar.
De effecten op lange termijn zijn nog niet voldoende gekend, maar PFAS en PFOS worden door het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) beschouwd als “zeer zorgwekkende stoffen”. Ze worden aangezien als schadelijk voor de gezondheid en als kankerverwekkend. Ook ons lichaam kan PFOS niet afbreken, waardoor de chemicaliën jarenlang in het bloed en in de lever aanwezig blijven. De opeenstapeling ervan door hoge doses kan leverschade veroorzaken, ons afweersysteem beïnvloeden, de hormoonbalans en cholesterolwaarden verstoren, en de voortplanting en de ontwikkeling van het ongeboren kind schaden. Uit Deens onderzoek bleek dat PFOS ook de werking van vaccinaties, zoals die tegen mazelen, remde. PFOS kan in onze voedselketen en in ons drinkwater terechtkomen. Het stapelt zich op in de voedselketen en vormt zo een risico voor de hogere diersoorten.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Infrastructuur clubs kan groei aantal nieuwe leden niet aan, waarschuwt Vlaamse Sportfederatie
-
PREMIUM46
Grootste energieleverancier van het land wil klanten op flexibele formules doen overschakelen: wat zijn de voordelen voor je factuur?
Energieleverancier Engie wil de komende jaren het aantal klanten dat stroom via flexibele formules afrekent, drastisch opdrijven. Dat maakt deel uit van de toekomststrategie tegen 2030, die kersvers CEO Vincent Verbeke voorstelt. Maar wat zijn die flexibele formules juist en hoe kan je er geld mee besparen op je energiefactuur? -
HLN Shop
“Gebruik er verschillende door elkaar”: podoloog geeft raad bij het kiezen van jouw perfecte wandelschoenen
Bij velen onder ons kriebelt het al om deugddoende tochten te maken in het groen. Ben je nog geen volleerd wandelfanaat, maar wil je graag de draad oppikken? Trek dan een instapmodel wandelschoenen aan je voeten. HLN Shop gaat na met welk schoeisel je als beginnend wandelaar - figuurlijk dan - over rozen loopt. -
-
Livios
Is een architect verplicht als je je woning wil renoveren?
-
5
Kinkhoest, mazelen, soa’s en schurft: gevaarlijke ziektes kennen recordjaar
Er zijn heel wat gevaarlijke ziektes in opmars. Denk aan kinkhoest, mazelen of schurft. Maar dat zijn niet de enige ziektes die recordaantallen bereiken. 2023 was een recordjaar voor gevaarlijke en besmettelijke ziektes. En 2024 is nog sneller van start gegaan. Dat schrijft ‘Het Nieuwsblad’. -
1
Bijna een op de twee in beslag genomen namaakproducten was parfum: “Staat het labeltje onderaan scheef, koop het niet”
De econonomische inspectie heeft vorig jaar een recordaantal namaakgoederen in beslag genomen: meer dan 217.000 producten. Bijna de helft waren parfums en verzorgingsproducten. Namaak is in trek, omdat het ook goedkoper is. Maar hoe herken je het? En wat zijn de gevaren? En ben je strafbaar als je namaak koopt? HLN-consumentenexperte Safia Yachou zoekt het uit. -
PREMIUM36
Overheid aast op 433 miljoen aan achterstallige inningen: wat als je met een onbetaalde boete op de baan wordt betrapt?
-
Spaargids.be
Hoeveel geld mag er op jouw spaarrekening staan vooraleer de fiscus passeert?
-
PREMIUM
Veel meer zwaar vervuilde PFOS-grond dan gedacht, maar toch geen plannen om op te kuisen
Er is veel meer zwaar vervuilde PFOS-grond dan gedacht in Zwijndrecht. Maar liefst een half miljoen kubieke meter grond is volgens de bouwheer van Oosterweel, Lantis, zwaar vervuild. Dat blijkt uit interne informatie die Het Laatste Nieuws kon inkijken. Toch wordt amper een derde van die grond behandeld. De rest blijft gewoon liggen. Wat wél behandeld wordt, komt dan weer op een illegaal stort te liggen, zeggen experts. -
PREMIUM5
In de val gelokt met een mailtje over Trump: zo konden Chinese hackers ook toegang krijgen tot Belgische computers
Het is de Amerikaanse overheid menens in de strijd tegen de Chinezen die ook de computer van enkele Belgische politici - onder wie commissievoorzitter Els Van Hoof - hackten. Wie met een gouden tip de Amerikanen naar 7 geïdentificeerde leden van hackerscollectief APT31 kan leiden, krijgt een beloning van liefst 10 miljoen dollar. Wat hebben die Chinese hackers dan allemaal op hun kerfstok? En hoe konden zij onze Belgische parlementairen in verlegenheid brengen? -
3M moet tweede keer naar PFOS-onderzoekscommissie komen