Eigenaars over hun zonnepanelen: ‘Een rendement van 14 procent: daar kan geen bank tegenop’

Zomaar even een keurig sommetje maken dat eruitziet als het kasticket van een supermarkt is niet bepaald weggelegd voor wie ooit voor zonnepanelen koos. Want er zijn groenestroomcertificaten van 450 euro, maar ook van 93 euro, tussendoor kwam er een prosumententarief dat ook weer werd afgeschaft, er waren en zijn analoge elektriciteitsmeters, digitale meters en ook nog even digitale meters die ‘terugdraaiden’, premies en belastingverminderingen ... en vooral zonnepaneleneigenaars die door de bomen het bos niet meer zagen en zien. En dan hebben we het nog niet over verbruik en opbrengst gehad. Vier zonnepaneleneigenaars worstelden zich door hun aantekeningen en tellers en leggen ons nu het financiële plaatje van hun investering voor. 

Frank Verolleman (60) uit Ieper

•  Zonnepanelen sinds 2011

•  Digitale meter

•  Batterij sinds enkele maanden

• Investering terugverdiend binnen de 5 jaar

• Tot 2027 jaarlijks voor € 1.320 aan groenestroomcertificaten 

• Nog niet duidelijk wat batterij in winter oplevert

‘Had er beter vroeger gekocht’

“Achteraf gezien had ik die zonnepanelen beter al veel vroeger gekocht. Collega’s en vrienden hadden me dat al aangeraden, maar ja, het ging toch om een grote investering. Toen de financiën het toelieten heb ik uiteindelijk 16 panelen laten leggen, goed voor 3.680 kWh per jaar. We wonen hier met drie en verbruiken jaarlijks ongeveer 3.300 kWh. Ieder jaar hebben we ongeveer 500 kWh over.” 

“Je ziet je elektriciteitsrekening snel veranderen: binnen de vijf jaar waren onze zonnepanelen terugverdiend. Voor de invoering van het prosumententarief hebben we een jaar gehad waarin we maar voor 7 euro aan elektriciteit hebben afgenomen, enkel de huur van de teller hebben we betaald. Maar ook daarna viel het goed mee: zo’n 330 euro prosumententarief, dat is nog niet eens de opbrengst van één groenestroomcertificaat en ik krijg er vier per jaar.” 

“Nu - met een digitale, niet terugdraaiende teller - kunnen we de elektriciteit niet meer opsparen en hebben we een thuisbatterij gekocht. Via de digitale teller kan ik alles opvolgen: sinds juni hebben we veel minder elektriciteit op het net gezet en is ons verbruik op een tiende van dat van voordien gevallen. De batterij kan ongeveer het verbruik van één dag opslaan. Ik verbruik ‘s nachts 3 à 4 kWh, dat is dus gratis elektriciteit, een dikke besparing. Vaak wordt aangeraden om toestellen die veel energie nodig hebben te gebruiken wanneer de zon schijnt. Natuurlijk probeer ik dat, maar je kan toch moeilijk de vaatwas weer uitschakelen als er wolken voor de zon schuiven? En wat moet ik met een airco - dé oplossing, want die werkt bijna enkel als de zon schijnt - in een ouder, maar goed geïsoleerd huis met kleine kamers? Die batterij was niet goedkoop, na aftrek van de subsidie nog 6.000 euro, maar maakt het leven met zonnepanelen voor ons wel gemakkelijk en comfortabel.”

Stef Thyssen (51) uit Leest

•  Zonnepanelen sinds 2017

•  Verkoopt stroom aan Decathlon

• Hoog eigen verbruik

• Elektriciteitsfactuur verlaagd tot een derde

• Terugverdientijd met 2 jaar verlengd door beleidsveranderingen

• Geen groenestroomcertificaten

‘Ik vroeg advies aan een onafhankelijke energiespecialist’

“Als wij iets kunnen doen om de klimaatverandering te stoppen, dan willen we daar best ons steentje toe bijdragen. De theorie van de Luikse professor Damien Ernst over een global grid vind ik superinteressant. Hij stelt dat de zon altijd wel ergens ter wereld schijnt en dat je energie kan transporteren. Vandaar dat hij de uitwisseling van duurzame energie over de hele wereld als een oplossing ziet. Misschien wat idealistisch omdat het nogal wat politieke samenwerking op wereldniveau vraagt, maar toch ...” 

“We overwogen dus al een hele tijd om zonnepanelen aan te kopen, maar ik ging ervan uit dat het niet erg zinvol was door de hoge bomen die tot 10 uur een schaduw werpen op het dak. Tot ik online zag dat ze wel degelijk zouden kunnen renderen. Toen ben ik beginnen rekenen. Nu zijn we nog met vier en voor elke bewoner moet je per jaar zo’n 1.000 kWh rekenen. Maar onze zonen zijn twintigers en over een paar jaar waarschijnlijk het huis uit. Bovendien konden we maar een beperkt aantal panelen leggen door de dakramen en de bomen hiernaast. Het werden dus panelen die zo’n 3.000 kWh per jaar leveren. Het was trouwens ook niet de bedoeling om voortdurend elektriciteit te injecteren: op piekmomenten kan het elektriciteitsnet dat niet aan en ontstaan er problemen, die je eigenlijk maar goed kan oplossen door bijvoorbeeld voor een hele wijk met veel zonnepanelen gezamenlijke batterijen te voorzien. In Oud-Heverlee is er zo’n proefopstelling door het ingenieursbureau Th!nkE. Een thuisbatterij is voor ons niet rendabel, om die terug te verdienen zou je gezien de huidige prijzen 10 tot 15 jaar nodig hebben, terwijl zo’n batterij een gemiddelde levensduur van 12 jaar heeft.”

“Ik werk vaak thuis, vóór corona al zo’n drie dagen per week, dus het lukt om zo veel mogelijk elektriciteit van de zonnepanelen te gebruiken. Ik wilde wel graag weten hoe ik mijn zonnepanelen het best kon laten renderen en daarom heb ik advies gevraagd aan een onafhankelijke energiespecialist. Ik was naar een lezing van hem geweest en het viel me op dat hij geen reclame maakte voor wat dan ook en heel genuanceerd over alle mogelijkheden sprak. Wat ik zelf al had uitgedokterd in verband met de batterijen, bevestigde hij. Een elektrische wagen om overdag op te laden en eventueel als batterij op vier wielen te gebruiken is voor ons ook niet erg interessant: daar zijn ze nog te duur voor. De elektriciteit die we niet nodig hebben, verkopen we dus aan Decathlon voor 4 cent per kWh. Er zijn bedrijven die meer willen geven, maar dan rekenen ze meer aan voor de afname van het net. En bovendien vond ik het meteen een prachtidee van Decathlon: we hebben de dag zelf al ingetekend. Begin augustus zijn ze van start gegaan en we hebben al 6,6 euro verdiend (lacht). Die aankoopbonnen van Decathlon zien we helemaal zitten, we kochten er sowieso al veel fietsspullen.”

“De investering van de zonnepanelen zouden we op 5 tot 6 jaar terugverdienen, rekenden we eerst uit. Door de beleidsveranderingen wordt dat nu 7 tot 8 jaar. Maar goed, we hebben onze elektriciteitsfactuur zien dalen tot een derde van wat we ervoor moesten neerleggen. We zijn niet ontevreden. Over twee jaar is ons huis afbetaald en is er financieel meer ruimte voor investeringen. Dan kunnen we meer toepassingen gebruiken met warmtepomp zoals klimaatoplossing in huis, een warmtepompboiler, een droogkast met warmtepomp ... We zien wel.”

Jan Lenaerts (53) uit Merksplas

•  Zonnepanelen sinds 2021

•  Erg hoog eigen verbruik

• Plezier in slimmer maken van toestellen

• Nog nauwelijks wintermaanden kunnen evalueren

‘Een rendement van 14%: daar kan geen bank tegenop’

“Ik heb pas in januari van dit jaar zonnepanelen laten leggen. Ik was al langer met de gedachte aan het spelen, maar ik ergerde me aan het systeem van de groenestroomcertificaten: ik vind zonnepanelen een investering die op zich moet kunnen renderen. En ik heb ook bewust gewacht tot het prosumententarief afgeschaft was. Het idee dat ik een forfait zou moeten betalen voor het gebruik van het net, dus voor elektriciteit die ik zelf opwek en verbruik, dat vond ik erover.”

“Ik werk van thuis uit, dus ik kan de elektriciteit van mijn zonnepanelen grotendeels zelf verbruiken. Door een wasmachine of droogkast te laten draaien, ‘s middags al te koken ... ik ben toch thuis, dus kan dat doen terwijl de zon schijnt. Dat scheelt veel in vergelijking met mensen die de hele dag van huis zijn. Daarnaast ben ik informaticus van beroep, met als hobby elektronica. Dat is handig, want ik beleef er plezier aan om toestellen die niet slim zijn slim te maken. In april heb ik onze oude boiler slim gemaakt, zodat hij enkel opwarmt met energie van de zonnepanelen. Voor zo’n 100 euro aan onderdeeltjes van bij AliExpress, een dag knutselen en een dag installeren: klaar! Omdat we toch nog stroom te veel hebben, heb ik ook geregeld dat het water in de hot tub opwarmt door de elektriciteit van de zonnepanelen. Ik heb hem eerst goed geïsoleerd en zo blijft hij een dag of zes op een heerlijke temperatuur.”

“Op acht maanden tijd hebben we al 52% van de elektriciteit van onze zonnepanelen zelf gebruikt. Soms hebben we nog een piek die wat hoog ligt, dat wil ik opvangen door nog wat meer toestellen slimmer te maken. Daarnaast ben ik aan het nadenken of het voordelig is om deels op elektriciteit te verwarmen. Maar dat kan ik pas berekenen als ik de gegevens heb van een volledig jaar: wat het effect is van licht, koude ... De zonnepanelen liggen hier pas acht maanden, dus ik mis nog wat herfst- en wintermaanden voor het totaalplaatje.”

“Wat ik wel al berekend heb: een batterij plaatsen is nog niet rendabel. Een batterij mag mij niet meer dan 4.000 euro kosten als ik ze op 10 jaar wil kunnen terugverdienen. Dus tot de prijzen dalen, doe ik het niet. Voor de elektriciteit die ik op het net injecteer, krijg ik nu al iets meer dan 3 cent. Soms al 6 cent, maar meestal betaal je dan meer voor wat je afneemt. Ik reken graag, maar om de verschillende leveranciers te gaan vergelijken en te becijferen wat het voordeligst is … daar heb ik geen zin in, dat is net zoals bij telefoonabonnementen zo ondoorzichtig. In ieder geval: als je zoals wij onze eigen elektriciteit zo veel mogelijk zelf verbruikt, dan is het interessanter om in extra zonnepanelen te investeren dan in een batterij. Ik ben tevreden, rekening houdend met de huidige prijzen heb ik nu een rendement van 14%. Daar kan geen bank tegenop, toch?”

Christophe D 

• Zonnepanelen sinds 2007

• Digitale meter

•  Investering terugverdiend na 6 jaar

• Tot 2027 jaarlijks 1.800 euro aan groenestroomcertificaten

• Inkomsten door injectie stroom op net

• Prijs aankoop elektriciteit niet vergelijkbaar met prijs verkoop

• Capaciteitstarief vanaf midden 2022 als vrouw opnieuw dagelijks naar kantoor gaat

‘Capaciteitstarief wordt duur voor ons’

“De investering van ongeveer 25.000 euro hadden we dankzij de belastingvermindering en premies al na 6 jaar terugverdiend. Onze installatie was berekend om per jaar ongeveer 4.000 kWh te produceren. Ons verbruik is ongeveer 5.000 kWh, waardoor we dankzij de terugdraaiende teller jaarlijks nog zo’n 1.000 kWh verbruik van het net nodig hadden. Met de oude analoge meter betaalden we daar elk jaar ongeveer 727 euro voor (inclusief prosumententarief, btw en alle andere kosten). Nog tot 2027 krijgen we per 1.000 kWh geproduceerde stroom voor 450 euro aan groenestroomcertificaten. Jammer genoeg werd na enkele jaren het - inmiddels afgevoerde - prosumententarief ingevoerd. Die extra belasting werd berekend op de grootte van je omvormer en dat kwam voor ons neer op 364 euro per jaar, dus ongeveer 1 groenestroomcertificaat dat we inleverden.”

“Sinds november 2020 hebben we een digitale meter, die sinds maart 2021 niet meer terugdraait. Van november 2020 tot eind augustus hebben mijn zonnepanelen 3.508 kWh opgeleverd. Daarvan heb ik 1.700 kWh terug op het net gestoken. Sinds de teller niet meer terugdraait, heb ik 3.372 kWh van het net gehaald. Dat komt neer op 0,36 cent per kWh (elektriciteit + btw + andere kosten maar zonder prosumententarief want dat is intussen weggevallen) dus 1.224 euro op 10 maand. Voor onze injectie van 1.700 kWh krijgen we tegen 0,033 cent/kWh nog 56 euro terugbetaald, dus 1.168 euro. Dankzij de groenestroomcertificaten - die we tot 2027 blijven ontvangen - blijven de zonnepanelen rendabel. Daarna wordt het moeilijk. Door corona werkt mijn vrouw nu thuis en kan ze erop letten om bijvoorbeeld zo veel mogelijk de was overdag te doen in plaats van s’avonds. Maar zodra ze opnieuw naar kantoor gaat, zullen we veel meer van het net moeten halen. En door het capaciteitstarief dat in 2022 zal ingevoerd worden, zullen we dan veel meer moeten betalen voor onze elektriciteit.”

“Met een computer aangesloten op de digitale meter heb ik een mooi zicht op ons verbruik en onze injectie. Op mijn website kan je de opbrengst van onze zonnepanelen door de jaren heen zien. Zo zal je ook zien dat een batterij in de maanden november tot maart geen zin heeft.”