Frustratie troef over de vele schoolkinderen in quarantaine: "Draagvlak daarvoor smelt weg"

Er zijn de sporadische cijfers over besmettingen en quarantaines op deze of gene school, maar vooral ook de vele getuigenissen van misnoegde ouders en leerkrachten daarover. Het besef lijkt overal tegelijk binnen te sijpelen dat de coronabesmettingen op scholen - en vooral de bijhorende quarantaines - net zoals vorig schooljaar een stevige opstoot kennen. 

De regels die daarover deze zomer werden opgesteld zijn eigenlijk een versoepeling, maar ze blijven vrij strikt: bij 1 positieve test is er nog een laag risico, maar zodra 2 of meer leerlingen van dezelfde klas in minder dan twee weken positief testen op het coronavirus, moet de hele klas in quarantaine. 

Gisteren nog kwam het bericht binnen dat zo alleen al in het Waasland al 13 klassen in quarantaine zitten. 160 leerlingen op verschillende scholen zijn daar besmet. De centra voor leerlingenbegeleiding (CLB) komen pas morgen met de overkoepelende cijfers voor heel Vlaanderen, maar de eerste schattingen wijzen erop dat nu al, na nauwelijks anderhalve week school, "ruim 1.000" leerlingen in quarantaine zitten.

Bekijk hier hoe de familie van Ann, moeder van twee, de quarantaine doormaakt:

En dat leidt tot frustratie. Want hoezeer je ook de vergelijking met vorig jaar kunt maken, de situatie is tegelijk ook helemaal anders. Met een vaccinatiegraad van zowat 80 procent voor 12-plussers zijn de Vlamingen erg goed beschermd tegen zware ziekte door het coronavirus. 

In Oost-Vlaanderen schreef een groep ouders daarom een open brief, waarin ze het "paradoxaal" noemen dat er overal versoepeld wordt, maar dat kinderen na een paar besmettingen weer het gelag moeten betalen. Zowel voor ouders als voor kinderen is dit niet werkbaar, zegt An Kokken uit Gent, die de brief mee schreef. De hele klas van haar zoontje zit in quarantaine, na twee besmettingen. "Die kinderen betalen nu de prijs van de vrijheid van volwassenen, die hun virussen op festivals gaan oppikken en dan hun kinderen aansteken. En de kinderen mogen thuisblijven."

De ouders krijgen in hun vragen de steun van de CLB's. "We zien het aan alle reacties: mensen nemen het niet meer dat hun kinderen opnieuw in quarantaine moeten", zegt algemeen directeur Stefan Grielens van de vrije CLB's. "Het maatschappelijk draagvlak daarvoor smelt weg."

Als het aan de CLB's ligt, worden de maatregelen aangepast aan de vaccinatiegraad in bepaalde regio's. "Daar waar hele grote groepen beschermd zijn door het vaccin moeten we op een bepaald moment overstappen naar een ander systeem. Als men ziek is, moet men thuisblijven en daar uitzieken, maar geen overdreven quarantaines uitspreken voor grote groepen jongeren die er überhaupt helemaal niet ziek van zullen worden. Kinderen moeten daar niet het slachtoffer van zijn. We moeten daarvoor niet hun onderwijsloopbaan gaan hypothekeren."

Ook Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) opperde gisteren al dat het gezondheidsinstituut Sciensano de quarantaineregels voor onderwijs best herbekijkt. "Wij moeten de richtlijnen van de experten van Sciensano volgen, maar zeker voor de allerkleinsten zijn de regels over testen en quarantaine te complex en te streng. Ik vind dat we het recht op onderwijs van kinderen niet kunnen ontnemen gewoon omdat er veel volwassenen zijn die zich niet laten vaccineren."

Vlaams minister van Jeugd Benjamin Dalle (CD&V) tweette eerder vandaag dat het "goed is dat dit snel herbekeken wordt". "Kinderen en hun ouders mogen niet het slachtoffer zijn van test- en quarantaineregels", klonk het. In "De afspraak" voegde hij daaraan toe dat een al te strenge aanpak ook niet nodig is. Hij verwees naar de jeugdkampen van deze zomer:"Daar was op een bepaald moment ook de teneur: vanaf er een besmetting is, moet heel het kamp ontbonden worden.  Wij hebben een procedure ontwikkeld die veel gesofisticeerder was en die er niet toe leidde dat er onmiddellijk bij een of twee besmettingen  een ontbinding was van het kamp."

Bij Sciensano wijzen ze er fijntjes op dat die regels niet louter van hen afkomstig zijn. "Dat zijn regels die met verschillende overheden overeengekomen zijn", zegt dokter Laura Cornelissen van Sciensano. "Sciensano kan enkel advies geven. Die regels zijn ook besproken met verschillende actoren uit het onderwijs, waaronder ook de CLB's, en zijn eigenlijk nog maar pas afgeklopt."

Cornelissen begrijpt de frustratie van de ouders wel en ze merkt ook dat dat druk zet op minister Weyts. "Wij hebben ervoor gewaarschuwd dat dat ging komen. Er zijn op heel veel vlakken heel veel versoepelingen doorgevoerd en er is nu heel veel viruscirculatie. Quarantaine en testing zijn onze laatste verdedigingslinie, niet enkel voor kinderen, maar ook voor volwassenen. Als we dat laten vallen, geven we het beheer van de crisis op."

Ook wil ze tegenspreken dat er strengere regels gelden voor kinderen. "Er gelden zelfs minder strenge regels." Ze benadrukt dat momenteel gewoon niet alles gelost kan worden. "Dan wordt ons gezondheidssysteem overspoeld. Ik denk niet dat we dat als samenleving zullen aanvaarden. Dus dit kan ook een oproep zijn aan de autoriteiten om dan eventueel op andere vlakken strenger te zijn."

En wat dan met de hoge vaccinatiegraad in Vlaanderen? "Er zijn regio's die het enorm goed doen", beaamt Cornelissen. "Maar die zijn niet hermetisch afgesloten van regio's met een lagere vaccinatiegraad."

Midden oktober zullen de regels opnieuw geëvalueerd worden. "Als het rustig blijft in de ziekenhuizen is iedereen gewonnen voor verdere versoepelingen. Maar we kunnen niet net omdat er veel virus circuleert verder versoepelen, dat is de omgekeerde wereld. We zien dat er nu heel veel virus circuleert dus dat we nog heel voorzichtig moeten zijn."

Tijdens een commissie in de Kamer pleitte minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) er vandaag voor om de evaluatie van quarantaineregels te vervroegen. "De quarantaineregels zijn opgesteld door een groep experten en ik zal vragen dat deze groep deze regels snel herbekijkt", zegt hij. De minister lijkt niet tegen een versoepeling te zijn, maar benadrukt wel dat er maatregelen nodig zijn als er ook effectief beslist wordt om de quarantaineregels voor kinderen te versoepelen. "Als er veel virus rondgaat bij kinderen en als we dat niet meer zo goed controleren, dan moeten we de dijken die ons beschermen tegen besmetting natuurlijk elders sterker maken", zegt hij.

De maatregelen kunnen nu wel al geëvalueerd en aangepast worden, zegt Vandenbroucke ook in "Het Journaal":

"Dan lijkt het mij bijvoorbeeld logisch dat kinderen vanaf 12 jaar hun covid safe ticket moeten tonen wanneer ze mensen willen bezoeken in ziekenhuizen of woonzorgcentra", alus Vandenbroucke. Maar dat is volgens de minister nog niet genoeg. Volgens Vandenbroucke moeten er nog inspanningen gedaan worden om de vaccinatiegraad bij kinderen nog omhoog te krijgen. Bovendien moeten er ook op school maatregelen getroffen worden: "Zorg er alsjeblieft ook voor dat je scholen goed geventileerd zijn en dat er overal CO2-meters aanwezig zijn, zodat je dat ook kan opvolgen." Hij voegt er wel aan toe dat het aan de gewestregeringen is, en dus onder andere aan de Vlaamse regering, om de knoop daarover door te hakken.

Minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) reageerde bij VRT NWS op de oproep van federaal minister Vandenbroucke. "Als de verantwoordelijkheid wordt doorgeschoven, dan neem ik die verantwoordelijkheid op en zal ik initiatief nemen om te bekijken met experten in welke mate we die regels voor quarantaine en testen kunnen vereenvoudigen." De onderwijsminister wil voorlopig niet vooruitlopen op hoe die regels dan precies vereenvoudigd zouden kunnen worden.