1.500 jaar oude innige begrafenis van Chinees koppel biedt blik op opvattingen over liefde en hiernamaals

Aan de linkerkant van het graf ligt het skelet van de man, naar de vrouw toegebogen. Zijn linkerarm ligt onder haar en zijn rechterarm omhelst haar en rust op haar middel. De vrouw ligt 'in een positie om omhelsd te worden', zo schrijven de onderzoekers in hun studie. Haar gezicht ligt op de schouder van de man, haar rechterarm ligt onder zijn lichaam en haar linkerhand ligt op zijn middel. Aan de ringvinger van die hand draagt ze een eenvoudige metalen ring. 

De houding van de skeletten laat vermoeden dat de man en de vrouw samen begraven zijn en dat ze in deze houding zijn gelegd om de liefde die ze deelden duidelijk te tonen. 

Archeologen ontdekten het graf in juni 2020 tijdens opgravingen op een begraafplaats in de stad Datong in de noordelijke provincie Shanxi. Die begraafplaats was bloot komen te liggen tijdens graafwerken voor de bouw van huizen en ze bleek meer dan 600 graven te bevatten van de Xianbei, een oude nomadische groep in het noorden van China die zich geassimileerd had aan de Chinese Han-cultuur. 

De graven stammen uit de tijd van de Noordelijke Wei dynastie, een dynastie die gesticht werd door een Xianbei-clan en die heerste over het noorden van China van 386 tot 534 n.C. 

Gedacht wordt dat de overblijfselen van het koppel de eerste in hun soort zijn die in China ontdekt zijn. 

De gezamenlijke begrafenis op zich is niet uniek, zei Qiang Wang, een paleontoloog en professor aan de Texas A&M University en een van de auteurs van de studie. De begraafplaats in Datong bevatte nog minstens 2 andere gezamenlijke begrafenissen, maar daar liggen de skeletten niet begraven in een innige omhelzing en dragen de vrouwen geen ringen. 

Deze twee bijna volledige skeletten die elkaar omhelzen zijn een "opmerkelijke ontdekking" omdat ze ons een zeldzame blik bieden op de culturele opvattingen in China gedurende deze periode, zei Wang.

"Ze weerspiegelen de gedachten van de mensen over de dood, de onverschrokken zoektocht naar de liefde en het geloof in een hiernamaals", zei Wang. 

Wang, die professor is aan het tandheelkundig college van de Texas A&M University, spitst zijn onderzoeken normaal toe op craniofaciale skeletten, de beenderen van de schedel en het gezicht. Nadat de onderzoekers de skeletten hadden ontdekt in de begraafplaats van Datong, vroeg iemand waar Wang al vaak mee had samengewerkt, hem om zijn beoordeling van de vondst. 

Toen hij de foto's kreeg van de begrafenis, "was dat erg shockerend om te zien", zei hij. "Dat is waarom het belang hiervan me duidelijk werd. Je kunt zij aan zij begrafenissen vinden, of twee verschillende doodskisten in een grafkamer, maar dit is een liefhebbende omhelzing, wat betekent dat ze daar door iemand zo geplaatst zijn kort na hun dood. Dit is niet enkel een duidelijke uitdrukking van liefde, maar het toont ook aan dat er steun was van de gemeenschap."

Hoewel de onderzoekers niet met enige zekerheid kunnen zeggen wie het koppel was of hoe de man en de vrouw gestorven zijn, geven hun stoffelijke resten, die uitzonderlijk goed bewaard zijn, wel een aantal aanwijzingen. 

De man, van wie de leeftijd op zo'n 30 jaar geschat wordt, had een niet genezen breuk aan de ellepijp van zijn rechterarm. Een deel van de ringvinger van zijn rechterhand ontbreekt, wat doet vermoeden dat hij mogelijk "een zeer actief leven" geleid heeft, "misschien was hij een krijger of iets in die aard", zei Wang.

De vrouw is zo'n 35 jaar oud en het lijkt erop dat ze gaatjes in sommige tanden had en een probleem met een van haar wijsheidstanden. 

"Ze zien er nogal sterk uit als gewone burgers", zei Wang, maar daarnaast is er weinig dat we te weten kunnen komen over de levens die ze geleid hebben. De aanwezigheid van de eenvoudige zilverkleurige ring aan de vinger van de vrouw maakt dat Wang gelooft dat het koppel waarschijnlijk gehuwd was. 

Op basis van hoe de skeletten er uitzien, zijn er verschillende scenario's mogelijk voor hoe ze samen in het graf zijn terechtgekomen. 

"De vrouw was gezonder dan de man. Misschien is de man dus gestorven aan een infectie en heeft de vrouw besloten zelfmoord te plegen om samen met hem begraven te worden", zei Wang. 

Andere mogelijkheden kunnen niet uitgesloten worden, maar de auteurs van de studie zijn het erover eens dat het het meest waarschijnlijk is dat de vrouw zichzelf heeft opgeofferd. De begrafenis weerspiegelde waarschijnlijk de toewijding die het koppel voor elkaar had gedurende hun leven. "De boodschap van de begrafenis is duidelijk - man en vrouw liggen bij elkaar en omhelzen elkaar in een eeuwigdurende liefde in het hiernamaals", zo schrijven de auteurs in de studie. 

Wang zei dat de begrafenis in overeenstemming was met de waarden uit die periode.

Tijdens de Noordelijke Wei-dynastie werden romances tussen mannen en vrouwen geprezen, zo'n 500 jaar na het confusianisme.

Men was tamelijk ruimdenkend tegenover de 'vrije liefde', zei Wang, en veel populaire liefdesverhalen hadden een tragisch einde zoals 'Romeo en Juliet'. Als voorbeeld gaf hij het volksverhaal dat de 'Vlinder Minnaars' heet, waarin een vrouw in het graf van haar overleden minnaar springt. Hun zielen komen uit het graf te voorschijn als vlinders en worden nooit meer van elkaar gescheiden. 

"Dit soort van vrije expressie van de zoektocht naar liefde werd geprezen, en zelfmoord plegen voor de liefde werd eveneens geprezen en aanvaard", zei Wang. 

Het is dan ook te begrijpen dat de families van het koppel hun lichamen in een positie zouden leggen die hun verbondenheid toonde, waarbij de zichtbare trouwring van de vrouw als een symbool van hun liefde fungeerde. 

Wang merkte op dat, hoewel er een deel van de ringvinger ontbreekt aan de zichtbare rechterhand van de man, het mogelijk is dat ook hij een trouwring draagt aan de hand die onder het skelet van de vrouw ligt. Omdat de begrafenis van het koppel zo uniek is, hebben de onderzoekers besloten de skeletten niet volledig op te graven en ze te laten zoals ze zijn, verstrengeld met elkaar, om later tentoongesteld te worden in een museum. Daardoor is de linkerhand van de man niet zichtbaar. 

Wang zei dat deze periode in de geschiedenis van het noorden van China ook gekenmerkt werd door een groeiend geloof in een leven na de dood. Onder de Noordelijke Wei-heersers deed het boeddhisme namelijk zijn intrede in China. 

De migratie van verschillende kleine etnische groepen naar het noorden van China veroorzaakte veel sociale, culturele en politieke veranderingen in deze periode, zei hij. Samen met andere nieuwe ideeën en gedachten, wijst de openheid en de vrijpostigheid van de uitdrukking van de liefde in het geval van de elkaar omarmende skeletten op een duidelijke invloed vanuit de westelijke gebieden, schrijven de auteurs. 

In Europa zijn soortgelijke archeologische vondsten gedaan zoals de Italiaanse 'Minnaars van Valdaro', maar deze uiting van liefde in de vorm van skeletten is volgens Wang uniek omdat ze wetenschappelijk beschreven is. 

"De studie over onze ontdekking is een wetenschappelijke beschrijving van de omhelzing, wat betekent dat die is opgenomen in de wetenschappelijke literatuur", zei Wang. "Het is niet enkel de begrafenis zelf - het weerspiegelt op een bepaalde manier ons hele geloof in gedachten over de dood, de liefde, de steun van de familie, de cultuur van de ringen en onze kijk op het leven."

De studie van Wang en zijn collega's uit verschillende Chinese universitaire en andere instellingen is gepubliceerd in het International Journal of Osteoarchaeology. Dit artikel is gebaseerd op een persmededeling van de Texas A&M University.