De impact van te dure energie: ‘Wist je dat de tv stand-by zetten 20 euro per jaar kost?’

‘Als er op het eind van de maand niets overblijft, leer je snel om creatief te zijn’

Anne-Colette Deridder (55) uit Koksijde

Vroeger had Anne-Colette Deridder naar eigen zeggen een luxeleventje. Toen ze nog een kledingwinkel en partner had, dacht ze niet na over hoe ze op haar energiefactuur moest besparen. Ze betaalde gewoon wat de leveranciers haar vroegen. Maar toen kwam er een scheiding en een faillissement. “Sindsdien telt elk centje.” 

Deridder woont sinds enkele jaren in een sociaal appartement en heeft ook recht op een sociaal tarief voor gas en elektriciteit. De tarieven die ze betaalt, somt ze zonder nadenken op, zelfs tot na de komma. Ze schommelen tussen de 15 en 20 euro per maand.

“Het meest betaal ik nog voor mijn internet, waarvoor ik nochtans ook een sociaal tarief heb. Maar dat kost me nog altijd 95 euro per maand.” Ook al moet ze hier en daar minder betalen, het betekent niet dat Deridder niet spaarzaam moet zijn. Ze heeft tal van tips daarvoor. Zo neemt ze steevast een emmer of gieter mee in de douche om het koude water op te vangen, laadt ze haar gsm alleen ’s nachts op wanneer het tarief lager is en wordt de wc niet na elk bezoek doorgespoeld. 

“De verwarming gebruik ik alleen maar in uiterste noodzaak. Alleen als het echt heel erg koud wordt, gaat de chauffage ’s ochtends en ’s avonds een klein halfuurtje op in de kamer waar ik het meest vertoef. Meer zal het zeker niet zijn. Ik heb mijn lesje geleerd in mijn vorige appartement. Daar had ik een elektrische verwarming en die heeft me uiteindelijk een bom geld gekost. Sindsdien kan ik heel goed mijn plan trekken met dikke truien en dekens.” 

Veel mensen hebben niet door dat de vrouw uit Koksijde maar moeizaam rondkomt met haar ziekteuitkering van 1.360 euro, zegt ze. “Als ze mijn appartement binnenkomen, klinkt het meteen: ‘Wat is het hier gezellig’. Maar ze staan er vaak niet bij stil dat mooie dingen niet veel geld hoeven te kosten. Als er op het einde van de maand niets overblijft, leer je snel om heel creatief te zijn.”

En soms is het ook een kwestie van geluk. “Dicht bij mijn huis is er toevallig een kledijbank waar je de mooiste kleedjes kan vinden voor soms maar 3 euro. Ik ben daardoor al jaren niet meer naar een gewone kledingwinkel moeten gaan.”

‘Alle kleine beetjes helpen’

Véronique Dequesne (62) uit De Panne

Véronique Dequesne heeft tot het eind van het jaar recht op een sociaal tarief voor gas. Voor de vrouw, die per maand 1.300 euro aan inkomsten heeft, kwam dat nieuws als een opluchting. Met bijna 800 euro per maand aan huur is het voor haar voortdurend de eindjes aan elkaar knopen. “Alle kleine beetjes helpen”, zegt ze over de 14 euro die ze nu maandelijks aan gas kwijt is. Voor ze het sociaal tarief had, betaalde ze 35 euro per maand. 

“Ik heb ook recht op een sociaal tarief voor elektriciteit, maar daar kan ik geen gebruik van maken omdat ik geen aparte elektriciteitsmeter heb. De drie bewoners in mijn appartement delen één meter en daarvoor betalen we allemaal een deel. Ik vind het wel lastig dat ik helemaal niet weet hoeveel de anderen verbruiken. Ik vrees soms dat ik te veel betaal voor die elektriciteit.”

Voor Duquesne liepen die bedragen in elk geval flink op: vorig jaar, bij de eindafrekening, moest ze boven op de 600 euro die ze al betaald had nog eens 400 euro bijpassen. “Ik ben toen enorm geschrokken. En ik kan me sindsdien natuurlijk nog minder veroorloven”, zegt ze. Ze heeft daarom aan de eigenaar gevraagd of die de huur misschien wat kan verlagen, naar 700 euro. 

In tussentijd probeert ze ook zo veel mogelijk te besparen op energie. “’s Avonds probeer ik hooguit één klein lampje in de salon aan te doen”, illustreert ze. Douchen doet ze hooguit twee keer per week. “En de verwarming zet ik ook zo min mogelijk aan. Ik wil niet nog eens voor verassingen komen te staan.”

De vrouw, die lijdt onder chronische pijn door fibromyalgie, vindt het lastig om voortdurend de hand op de knip te houden. “Ik zou het mezelf zo gunnen om eens een nieuw paar schoenen te kopen of uit eten te gaan. Maar daarvoor heb ik gewoon het geld niet.”

Ook al heeft ze zich intussen aan een leven met zeer beperkte middelen aangepast, toch hoopt ze op een verlenging en uitbreiding van het sociaal tarief. “Als dat er niet komt, dan is het zo”, zegt ze ietwat defaitistisch. “Ik ben 62 jaar, ik doe mijn hele leven al niet anders dan mij aanpassen aan moeilijke omstandigheden.”

‘Wist je dat de tv stand-by zetten 20 euro per jaar kost?’

Tess Van Deynse (38) uit Hasselt

Sinds 2012 krijgt Tess Van Deynse hulp om haar energierekeningen te betalen. “Ik heb geluk gehad dat ik door mijn autisme een begeleider aan huis had, die me wees op het sociale tarief. Ik heb dus sinds ik alleen woon nooit de volle pot moeten betalen. En eerlijk: ik weet helemaal niet of ik dat zou kunnen, mocht het sociaal tarief op een dag wegvallen. Ik betwijfel of ik met mijn 1.300 euro ver zou geraken.”

Van Deynse merkt in haar omgeving dat er vele anderen zijn die net als haar moeite hebben om aan het eind van de maand te halen, maar helemaal geen weet hebben van zulke kortingen. “Het is zeker voor wie een beperking heeft niet evident om het allemaal uit te vissen. Je moet ook al beslagen zijn in zoeken op het internet. Het is niet dat er meteen op de homepagina van leveranciers meer uitleg staat over die verlaagde tarieven.”

Door de jaren heen zocht Van Deynse naar manieren om haar verbruik zo laag mogelijk te houden. “Ik doe dat trouwens niet alleen omdat mijn financiën mij daartoe nopen, maar ook omdat ik geef om het klimaat. Ik vind het heel belangrijk om niet aan verspilling bij te dragen. Dus de kraan gaat altijd toe als ik mijn tanden poets, de wasmachine draait alleen als hij volledig gevuld kan worden en de tv staat hier nooit op stand-by. Wist je dat dat rode lampje laten branden 20 euro per jaar kost?” 

Van Deynse is inmiddels ook beslagen in het vragen om andere verlaagde tarieven. Zo ontdekte ze dat ze wel degelijk lessen aan de kunstacademie kan volgen. “Het zijn die extraatjes, die je je niet kan permitteren met een uitkering. En als je in de winkel wat beter eten wil kopen, zoals volkoren rijst of pasta, dan betaal je ook meteen meer. Voor gezond eten zouden er ook wel sociale tarieven mogen bestaan.”

Extra werken om wat meer te verdienen gaat niet voor haar, dan zou ze die uitkering verliezen. “Ik heb daarom besloten om vrijwilligerswerk te doen in een cultureel centrum en in een kunstencentrum. Zo word ik af en toe getrakteerd op een gratis ticket voor een film of theaterstuk.”