Europa pompt 30 miljard in gezamenlijk zorgbeleid: dit zijn de plannen
De Europese Commissie wil de komende jaren 30 miljard euro inzetten voor de oprichting van een Europese pandemie-autoriteit, om Volksgezondheid meer en meer gezamenlijk aan te pakken. Alles wat u moet weten over ‘Hera’.
De coronapandemie drukt de lidstaten met de neus op de feiten dat verdergaande coördinatie van het volksgezondheidsbeleid onvermijdelijk is, zal Commissievoorzitter Ursula von der Leyen vandaag in haar jaarlijkse ‘troonrede’ zeggen. De nieuwe autoriteit speelt een cruciale rol daarin, samen met het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) en het ECDC, het Europese Sciensano.
Hoeveel gaat de EU uitgeven?
Met een budget van 30 miljard euro moet de pandemie-autoriteit minimaal zes jaar rondkomen. Een deel van het geld (6 miljard euro) komt direct uit de EU-begroting. De overige 24 miljard vindt de Commissie in fondsen, zoals het coronaherstelfonds, die met EU-garanties zijn gefinancierd.
Hoe zien de plannen eruit?
De nieuwe autoriteit, die luistert naar de naam Health Emergency Preparedness and Response Authority (Hera), moet zorgen dat de EU-landen beter voorbereid zijn bij een nieuwe pandemie. Hera zal risicoanalyses opstellen als tijdige waarschuwing, onderzoek naar nieuwe vaccins stimuleren met geld en mogelijke productiecapaciteit voor vaccins en medisch noodzakelijk materieel in kaart brengen en contractueel vastleggen.
Bij een nieuwe pandemie moet Hera de gezamenlijke inkoop van vaccins op zich nemen, zoals de Commissie dat heeft gedaan bij de vaccins van Pfizer, AstraZeneca, Moderna en Johnson & Johnson. Volgens Von der Leyen is die gezamenlijke inkoop een succes geweest: de EU bestelde afgelopen jaar miljarden vaccindoses, waardoor inmiddels ruim 70 procent van alle Europeanen volledig is gevaccineerd.
De nieuwe autoriteit zal ook aanbevelingen doen over het aanleggen van voorraden essentiële medische hulpmiddelen. Politiek gevoelig is de voorziene taak van adviezen over maatregelen bij de uitbraak van een pandemie. Dat moet een herhaling van de lappendeken van afgelopen jaar (met per land verschillende reis- en quarantainevereisten) voorkomen.
Wordt Hera een zelfstandig agentschap?
Aanvankelijk zal het agentschap onderdeel zijn van de Commissie, een opzet waarin sommige landen een machtsgreep zien van de Commissie. Onzin, zeggen von der Leyen en Eurocommissaris Stella Kyriakides (Volksgezondheid).
Maar om die vrees weg te nemen, komt er een speciale toezichtraad waarin de lidstaten zitten. Uiteindelijk moet Hera net als de EMA een zelfstandige club worden.
Wanneer start de pandemie-autoriteit?
Von der Leyen zal benadrukken dat wereldwijd de pandemie nog lang niet bedwongen is. Lidstaten moeten meer vaccins beschikbaar stellen voor Afrika en Azië. De Hera-plannen worden later deze week door betrokken commissarissen gepresenteerd, de lidstaten en het Europees Parlement beslissen vervolgens wat ermee gebeurt.
Wat staat er nog op de planning van von der Leyen?
Naar verwachting staat von der Leyen ook uitvoerig stil bij de ontwikkelingen in Afghanistan. De onverwacht snelle aftocht van de Amerikanen daar, toont volgens von der Leyen dat de EU niet langer op de VS kan leunen en een grotere rol op het wereldtoneel moet spelen. Ze meent dat de EU haar democratische waarden moet verdedigen en uitdragen. Bescherming van de rechtsstaat staat voorop, mede daarom weigert de Commissie vooralsnog EU-geld voor Polen en Hongarije vrij te maken uit het Herstelfonds.