De stafchef van het Amerikaanse leger, generaal Mark Milley, nam het initiatief om zijn Chinese ambtgenoot te bellen om hem te verzekeren dat de VS China niet zouden aanvallen. Dat schrijven Bob Woodward – de journalist die bekend werd met zijn berichtgeving over het Watergate-schandaal – en Robert Costa van de Washington Post in hun boek Peril.

Toen de Amerikaanse inlichtingendiensten vaststelden dat China een aanval van de VS mogelijk achtte, belde de stafchef generaal Li Zuocheng twee keer op, op 30 oktober, kort voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen, en op 8 januari, twee dagen nadat aanhangers van Trump het Capitool hadden bestormd.

“Generaal Li, ik wil u verzekeren dat de Amerikaanse staat stabiel is en dat alles in orde komt,” zei Milley tegen hem in het eerste telefoongesprek, volgens het boek. Dat is gebaseerd op de anonieme verslagen van 200 Amerikaanse functionarissen. “We zullen jullie niet aanvallen of militaire operaties tegen jullie uitvoeren.”

Daarnaast riep Milley de staf bijeen om te benadrukken dat als Trump de opdracht zou geven om over te gaan tot een nucleaire aanval, hij eerst geïnformeerd moet worden. Hij vroeg ook de toenmalige directeur van de CIA, Gina Haspel, en het hoofd van de militaire inlichtingendienst, generaal Paul Nakasone, om het grillige gedrag van de toenmalige president in het oog te houden.

Volgens passages die door de Washington Post en CNN zijn gepubliceerd, liet generaal Milley zijn plaatsvervangers ook beloven dat zij na de verkiezingsnederlaag van de Republikeinse president op 3 november niet onmiddellijk zouden gehoorzamen aan een extreem bevel van Donald Trump, ook niet over het gebruik van kernwapens.

“Sommigen vinden dat Milley zijn boekje te buiten is gegaan en zichzelf buitensporige bevoegdheden heeft gegeven,” schrijven de auteurs van Peril.  Maar hij was ervan overtuigd dat hij het juiste deed, zodat “er geen historische breuk in de internationale orde zou komen, geen toevallige oorlog met China of anderen zou ontstaat, en dat er geen kernwapens zouden gebruikt worden,” voegen zij eraan toe.

Trump reageert: “Verraad”

Trump reageerde al in een verklaring op de beweringen, die hij “verzonnen” noemt. En als het wel waar zou zijn, moet Milley berecht worden voor verraad, aldus de voormalige Republikeinse president. Hij voegde eraan toe: “Voor de goede orde, ik heb er nooit aan gedacht om China aan te vallen”.

De Republikeinse senator Marco Rubio riep de Democratische president Joe Biden op om Milley onmiddellijk te ontslaan. “Ik hoef u niet te vertellen over de gevaren van hoge militaire officieren die geheime informatie over Amerikaanse militaire operaties lekken. Maar ik wil benadrukken dat een dergelijke subversie het vermogen van de president om te onderhandelen met andere landen ondermijnt alsook het inzetten van een van de machtsinstrumenten van dit land (tijdens die onderhandelingen, red.)” zei Rubio in een brief aan Biden.

Het was Trump die Milley in 2018 benoemde tot de hoogste militaire post. De voormalige president begon hem echter de bekritiseren nadat hij de presidentsverkiezingen van Biden in november 2020 had verloren.

Nog volgens de Washington Post was het een telefoontje met voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigde Nancy Pelosi dat Milley motiveerde China nog diezelfde dag opnieuw op te bellen. Pelosi had de generaal gevraagd welke waarborgen er waren om te voorkomen dat een “onstabiele president” een nucleaire aanval zou lanceren. De Washington Post kreeg een transcriptie van het gesprek in handen. “Hij is gek. Je weet dat hij gek is”, aldus ook Pelosi aan Milley waarop die antwoordde: “Ik ben het helemaal met je eens.”

Ook boek over Melania

De eerste fragmenten van het boek komen er net nadat ook de eerste passages van I’ll take your questions now: what I saw in the White House onthuld werden. In dat nieuwe boek schetst Stephanie Grisham, voormalig perssecretaris en stafchef van Melania Trump, een niet zo fraai beeld van haar ex-werkgeefster. Zo weigerde de vorige first lady van de Verenigde Staten volgens Grisham onder meer pertinent om de betogers op te roepen tot rust tijdens de bestorming van het Capitool.