Geopolitieke bewegingen: VS, VK en Australië sluiten militaire alliantie

Dat maakten de Amerikaanse president Joe Biden en de premiers Boris Johnson van het Verenigd Koninkrijk en Scott Morrison van Australië bekend tijdens een gezamenlijke persconferentie. Belangrijkste onderdeel van het pact is dat Australië nucleaire onderzeeboten krijgt. Zij worden echter niet bewapend met kernwapens.

China verweet de landen in een reactie een “Koude Oorlog-mentaliteit” te hebben. De Chinese ambassade in Washington vindt dat de landen “hun ideologische vooroordelen moeten afschudden”. Hoewel China niet expliciet genoemd wordt in de afspraken tussen de drie landen, vertelden ingewijden eerder al aan nieuwssite Politico dat het initiatief wordt gezien als een manier om een gezamenlijk front te vormen tegen de groeiende Chinese invloed in de regio.

Premier Morrison sprak tijdens de persconferentie over een “verbeterd” samenwerkingsverband. “Dit is een partnerschap voor altijd dat Australië in staat zal stellen onze nationale veiligheidsbelangen te beschermen, om Australiërs veilig te houden”, aldus Morrison. “En om samen te werken met onze partners in de hele regio om de stabiliteit en veiligheid van onze regio te bereiken.”

De Britse premier sprak over een “nieuw hoofdstuk” in de vriendschappelijke relatie tussen de landen. “De eerste taak van dit partnerschap wordt om Australië te helpen met het verwerven van een vloot nucleair aangedreven onderzeeboten”, aldus Johnson. Australië wordt met het pact het zevende land in de wereld dat kernonderzeeërs heeft.

Geen Franse onderzeeërs

Niet alleen vanuit China kwamen gefrustreerde reacties. Ook Frankrijk is boos. Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Parijs sprak van een “betreurenswaardige beslissing”. Het Franse bedrijf Naval Group sprak van een “grote teleurstelling” omdat de Australiërs ervoor hebben gekozen om met de Amerikanen en Britten in zee te gaan.

Het bedrijf had gehoopt om door diesel en elektriciteit aangedreven onderzeeërs ter waarde van ruim 31 miljard euro aan Australië te leveren. Daarover werd vijf jaar geleden een akkoord gesloten, die door het AUKUS-pact niet meer doorgaat.

“Dit besluit is in strijd is met de letter en de geest van de samenwerking tussen Frankrijk en Australië”, aldus het Franse ministerie dat benadrukte dat de relatie was gebaseerd op ‘politiek vertrouwen’. AUKUS versterkt volgens de Fransen de noodzaak om “de kwestie van de Europese strategische autonomie” luid en duidelijk aan de orde te stellen. “Er is geen andere geloofwaardige manier om onze belangen en onze waarden in de wereld te verdedigen.”

Historisch

President Biden zei dat de samenwerking met de Britten en de Australiërs het mogelijk moet maken om de “uitdagingen van de 21e eeuw” gezamenlijk aan te pakken. Hij noemde de oprichting van AUKUS een “historische stap” en wees erop dat de krijgsmachten van de drie landen zij aan zij hebben gevochten tijdens twee wereldoorlogen.

Biden bevestigde tijdens zijn toespraak dat AUKUS ook is bedoeld om te zorgen dat de landen hun voorsprong behouden op militair gebied en bij de ontwikkeling van “cruciale’ technologieën”, bijvoorbeeld op het gebied van kunstmatige intelligentie.