Italië gaat een stap verder: alle werknemers moeten coronapas voorleggen

“Dit is niet het moment om te experimenteren, maar om vaccinatie te pushen”, antwoordde Draghi op het verzoek van de vakbonden om sneltests tijdelijk gratis te maken. De premier wees het voorstel dus af, waardoor ongevaccineerden vanaf half oktober geld moeten bijleggen om te kunnen werken.

Zonder vaccinatie is er elke 48 uur een sneltest nodig, die tot eind november niet meer dan 15 euro mag kosten bij de apotheek. De regering doet slechts een kleine concessie: ook de minder ingrijpende – en volgens experts veel minder betrouwbare – speekseltests zijn goed voor een geldige QR-code. Verder geeft een eerste dosis na vijftien dagen al recht op een vaccinatiebewijs in Italië.

De nieuwe Italiaanse maatregelen gaan verder dan in enig ander Europees land. De pas was op de meeste openbare plekken al verplicht, maar het ontbreken ervan op de werkplek leidt nu onmiddellijk (in de private sector) of na vijf dagen (in de publieke sector) tot schorsing en stopzetting van het salaris.

In de private sector zijn de regels strenger omdat het aantal ongevaccineerden daar naar schatting hoger is: zo’n 3,7 miljoen, tegenover 300.000 in de publieke sector. Schorsing vanwege het ontbreken van de groene pas mag niet leiden tot ontslag. 

Amper kritiek

De Italiaanse regering doet er alles aan om de vaccinatiegraad voor de winter op te krikken. Op dit moment heeft ruim 82 procent van de Italianen boven de 12 jaar een eerste prik gehad, maar het aantal nieuwe eerste prikken is al weken relatief laag, ondanks de steeds bredere invoering van de groene pas. Zo is een toegangsbewijs voortaan zelfs nodig voor toegang tot de spoedeisende hulp.

Verreweg de meeste Italianen schikken zich zonder morren naar de strenge lijn van Draghi. Groots aangekondigde demonstraties trokken slechts enkele tientallen tot honderden mensen. De rechts-nationalistische Lega-leider Matteo Salvini was in eerste instantie een fel criticus van de pas, zeker voor werkenden, maar gaf uiteindelijk toe aan de wens van zijn coalitiepartners, die in delen van zijn eigen partij al op steun kon rekenen.

Ook op universiteiten, waar het coronabewijs sinds begin september verplicht is voor iedereen, klinken her en der kritische geluiden. Zo liet de razend populaire historicus en schrijver Alessandro Barbero zich kritisch uit, tot verbazing en ontzetting van veel van zijn fans.

Nu de pas nog verder wordt uitgebreid plaatste ook oud-premier Giuseppe Conte, hoogleraar privaatrecht, een voorzichtige kanttekening: “Aan de ene kant helpt de pas om werkplekken veiliger te maken, aan de andere kant moeten we het recht op behoud van de werkplek bewaken.”