Sinds begin dit jaar stierven bijna 6.000 mensen in ons land aan een coronabesmetting: wie zijn ze?
Bijna 6.000 mensen overleden sinds januari 2021 aan een coronabesmetting. In het totaal overleden al meer dan 25.000 mensen. Maar wie zijn die mensen? Hoe oud waren ze en waar woonden ze? VRT NWS zocht het uit.
Enkele trieste cijfers op een rij. Sinds het begin van de coronapandemie zijn al 25.494 landgenoten overleden aan COVID-19. Sinds het begin van dit jaar, 2021, gaat het om 5.774 overlijdens.
Binnen de 5.774 coronaoverlijdens in 2021 zijn de mannen oververtegenwoordigd: 3.192 mannen overleden tegenover 2.531 vrouwen. Bij de 85-plussers ligt dat net omgekeerd, maar dat valt vooral te verklaren door de gemiddeld hogere levensverwachting van vrouwen in ons land, zo legt Sciensano uit. Er zijn eenvoudigweg meer vrouwelijke dan mannelijke 85-plussers, en oudere bevolkingsgroepen zijn vatbaarder voor een ernstig ziektepatroon.
(Lees verder onder de grafieken.)
Brussel haalt Vlaanderen in
Hoe zit de verhouding tussen de verschillende gewesten in België? In het begin van het jaar stierven er nog proportioneel gezien meer Vlamingen aan een coronabesmetting.
Vanaf maart keert de verhouding zich om. Dan telt Brussel, ondanks de jongere bevolking, gemiddeld meer covidoverlijdens per 100.000 inwoners. Ook Wallonië steekt Vlaanderen voorbij.
Onderstaande dynamische grafiek toont per gewest de evolutie van de oplopende sterftecijfers per 100.000 inwoners vanaf 1 januari 2021.
Elke Van den Brandt, minister in de Brusselse regering, noemt de cijfers "hard". "Het is heel frustrerend om te zien waar we staan", vertelt ze in "De ochtend". "Het zijn cijfers die bevestigen wat we al wisten, er zijn veel socio-economische verklaringen over achtergrond, armoede en gezondheid aan te koppelen. De grote uitdaging blijft om de vaccinatiecampagne verder uit te rollen, maar de bevolking bereiken is moeilijker."
Ligt de recente opstoot in Wallonië en Brussel aan de lagere vaccinatiegraad in die regio's?
Mogelijk, maar dat is niet zeker. Ook in de eerste en tweede golf lieten respectievelijk Brussel en Wallonië naar verhouding meer coronadoden optekenen dan Vlaanderen. Dat zie je in onderstaande grafiek van wekelijkse overlijdens per 100.000 inwoners sinds het begin van de pandemie.
Waarom scoren Brussel en Wallonië slechter? "Een specifieke eenduidige verklaring is er niet", vertelt VRT-wetenschapsjournalist Koen Wauters. "Het gaat over een mix van factoren. In steden als bijvoorbeeld Brussel leven veel mensen dichter bij elkaar. Dat is een element, maar niet het enige. Er zijn ook effecten van bijvoorbeeld kansarmoede."
In volgende grafiek zien we iets opvallends. Sinds begin augustus blijft het aantal overlijdens in Vlaanderen stabiel. In Brussel daarentegen stijgen de cijfers. "Hoogst waarschijnlijk is het verschil in vaccinatiegraad de oorzaak" vertelt Wauters. "Begin augustus is maar 54 procent van de volwassen in Brussel gevaccineerd, Vlaanderen zit dan aan 77 procent."
Onderstaand lijndiagram beeldt dezelfde regionale sterftecijfers voor 2021 uit, maar dan per week.
Hoeveel doden waren gevaccineerd?
Valt er eigenlijk al iets te zeggen over de verhouding tussen gevaccineerden en niet-gevaccineerden bij overleden of gehospitaliseerde coronapatiënten? Voorlopig nog niet met voldoende zekerheid. In het recentste rapport van Sciensano staat dat 71,84% van de gehospitaliseerde patiënten een onbekende vaccinatiestatus heeft. Te weinig ziekenhuizen doen mee aan de klinische surveillance, en dat aantal daalde de voorbije weken zelfs nog. Daardoor acht Sciensano het niet mogelijk om uitspraken te doen voor het hele land.
Daar kan binnenkort wel verandering in komen: de Interministeriële Conferentie (IMC) Volksgezondheid heeft deze week aan ziekenhuizen gevraagd om formeel te registreren of opgenomen coronapatiënten al dan niet gevaccineerd zijn.