Direct naar artikelinhoud
ReportageCoronapas in Brussel

Brussel mort om Covid Safe Ticket: ‘Helft van cafégangers in Brussel is geen Belg’

Het test- en vaccinatiecentrum Pacheco in Brussel.Beeld Tine Schoemaker

Gaan ongevaccineerde Brusselaars massaal voor hun prik, nu ze weten dat ze zonder coronapas straks geen café of sportzaal meer binnen mogen? Het enthousiasme lijkt eerder klein. ‘De meest gehoorde reactie? Dan maar geen zaalvoetbal meer.’

Rechts aanschuiven voor de PCR-test, links voor het vaccin. Maar links staan paaltjes met rood-witte kettinkjes. “Op zondag doen we geen vaccinaties”, zegt de Securitas-bewaker aan de ingang van het test- en vaccinatiedorp Pacheco, hartje Brussel. “Om te zien waar de vaccinatiebus vandaag staat moet u op de site gaan kijken.”

De meeste mensen die aan Pacheco in de rij staan zijn al gevaccineerd, maar zeggen uit een rode zone te komen.

Voor wie als Brusselaar na de aankondiging van de nieuwe maatregelen geen dag meer wil verliezen is het op deze autoloze zondag puzzelen en zoeken. Volgens coronavirus.brussels zou er een vaccinatiebus in de Graystraat in Elsene moeten staan. Goed plan, zo lijkt het op het eerste gezicht, want er is zon én het is op de markten op de door de Graystraat met elkaar verbonden Flagey- en Jourdanpleinen razend druk. Maar helaas: geen vaccinatiebus te vinden.

“Er is iets fout gelopen”, zegt Inge Neven, hoofd van de Brusselse gezondheidsinspectie. “We hebben de voor Elsene bestemde bus uiteindelijk naar Sint-Gillis verplaatst. Er zijn vijf bussen in de stad, er zijn kleine vaccinatiecentra in enkele stations en ik blijf erop hopen dat we zoveel mogelijk mensen bereiken.”

Goede voorbeelden in Europa

Vanaf 1 oktober zal het Covid Safe Ticket (CST) in Brussel voor al wie ouder is dan 16 jaar gradueel gevraagd worden bij evenementen vanaf 50 bezoekers binnen en 200 buiten, alsook in de hotels, café’s, restaurants, discotheken en sport- en fitnessclubs.

In Parijs leidde de invoering tot een versnelling van de vaccinatiecampagne. De pas is er volledig ingeburgerd. Zo overweegt president Emmanuel Macron zelfs om de verplichting volgende week alweer in te trekken. Frankrijk is met Portugal een van de landen in de Europese Unie waar de pas al werd ingevoerd en het beoogde effect ook lijkt te zijn bereikt. “Toen de gezondheidspassen werden ingevoerd, zag je dat daar de vaccinatiegraad aanzienlijk toenam”, zegt Edouard Mathieu van Our World in Data, een organisatie die wereldwijd alle data over vaccinaties verzamelt, in de krant Algemeen Dagblad. “Die landen zaten tot dat moment op het EU-gemiddelde, maar stegen er daarna bovenuit.”

Nederland gaat het CST vanaf 25 september verplichten voor bioscoop, theater, museum en horeca, en dat vertaalde zich vorige week volgens koepelorganisatie GGD Ghor in bijna een verdubbeling van het aantal prikafspraken.

Een beveiliger staat bij de ingang aan Pacheco.Beeld Tine Schoemaker

Niet naar toilet

In Brussel is daar voorlopig nog weinig van te merken en rijzen onder cafébazen vooral vragen rond de handhaving. “Ik ga één personeelslid met een scanner aan de ingang zetten”, zegt uitbater Simon Duhamel van café Au Bassin aan de Vismarkt. “Na de maandenlange sluiting worden we nog maar eens gestraft voor een misdaad die we niet hebben begaan.”

Wie na 1 oktober ongevaccineerd in een Brussels café iets wil bestellen, kan alleen nog hopen op een vrij stoeltje op een terras. “En als die ene klant dan naar het toilet wil, moeten wij dat verbieden”, zegt Duhamel. “De beleidsmakers lijken er ook aan voorbij te gaan dat de helft van de cafégangers in Brussel geen Belg is. Van concertzaal Ancienne Belgique, waar de pas al langer verplicht is, weet ik van een Canadees die de wereld rondreisde voor dat ene concert, vorige week. Hij mocht niet binnen omdat zijn Canadese QR-code hier niet wordt herkend.

“En dan is er nog het personeel. Bij ons is iedereen gevaccineerd of genezen van corona, maar aangezien het vaccin niet verplicht is, kun je als cafébaas je personeel hooguit verplichten om zich te laten testen, en dat op kosten van de werkgever. Als je die regel volgt, kom je aan 400 euro per maand per personeelslid.”

Geen pestmaatregel

Ook elders klinkt gemor. Een verantwoordelijke voor een Brusselse sportzaal zegt te vrezen voor het gedeeltelijk stilvallen van enkele kleinere zaalvoetbalcompetities. “Ik heb aan enkele clubverantwoordelijken uitgelegd dat we vanaf oktober écht die pas gaan vragen”, klinkt het, “en dat je zonder die pas de zaal niet meer in komt. De meest gehoorde reactie was: dan maar geen zaalvoetbal meer.”

Neven benadrukt dat de coronapas geen pestmaatregel is. “We willen juist tot een situatie komen waarin we de cafés en de restaurants open kunnen houden. Wat we vooral niet willen is een nieuwe lockdown. We hebben in Brussel een achterstand ten opzichte van de rest van het land, maar we zijn aan het opschalen. We mikken nu met een combinatie van acties vooral op de moeilijk te bereiken wijken. We vaccineren vanaf deze week ook meer en meer in scholen. Het streefcijfer blijft hetzelfde als wat we eerder al noemden: 16.000 prikken per week.”

De verwachting bij experts is dat het net als in andere grote steden vooral oudere tieners zullen zijn die zich uiteindelijk tegen eerdere voornemens in toch naar de vaccinatiecentra zullen reppen. Anders dan bij ons is de pas in Nederland verplicht vanaf 13 jaar. “Tieners vinden één ding erg belangrijk: erbij horen”, zegt de Nederlandse psychiater Masche ten Doesschate in de krant Trouw. “Als jij dan de enige bent die niet mee de sportkantine in kan, dan vind je dat erg. En tieners plannen echt niet zo ver vooruit dat ze eerst een test doen voordat ze de bioscoop ingaan.”

Deze vrouw wandelt naar een testcentrum in hartje Brussel.Beeld Tine Schoemaker