#DoNotTouchMyClothes: Afghaanse vrouwen protesteren tegen de kledingregels van de taliban. “We zijn veel meer dan die boerka’s”

De campagne op sociale media werd op gang getrapt door de Afghaanse historicus Bahar Jalali. Zij plaatste een foto online van zichzelf in een smaragdgroene-rode jurk. “Dìt is Afghaanse cultuur”, schrijft ze erbij. “Dìt is een traditionele Afghaanse jurk.” 

_{(Lees verder onder de foto.)}

Veel vrouwen voelden zich geïnspireerd door Bahar. Van over de hele wereld poseerden ze in traditionele kleding en begonnen ze foto’s te delen met de hashtags #DoNotTouchMyClothes, #AfghanCulture en #AfghanWomen. Ook de Belgische blogger Lema Afzal (25) liet van zich horen. “Een paar maanden na mijn geboorte kwamen de taliban voor het eerst aan de macht in Afghanistan. Mijn ouders vluchtten naar België, zo ben ik hier op 4-jarige leeftijd terechtgekomen.” 

Afghaanse kleding is altijd ontzettend belangrijk geweest voor haar, vertelt ze. Het was een manier om zich verbonden te voelen met haar roots. “Voor ons gezin was het zeer moeilijk om naar Afghanistan te reizen. Enkel mijn vader ging af en toe terug, om familie te bezoeken. Elke keer vroeg ik dan: ‘Neem je voor mij een jurk mee? Of een ketting?’ Voor mij zijn dat aandenkens aan mijn thuisland, een puzzelstukje van mijn identiteit.”

“Zulke traditionele kledingstukken zijn bijzonder”, zegt Lema. “Die komen niet zomaar uit een fabriek, maar zijn minutieus met de hand gemaakt, aan de hand van technieken die al honderden jaren in gebruik zijn. Al die geborduurde stoffen, alle prachtige details, alle kralen, spiegels en zelfs muntjes die erin verwerkt zijn... Dat is een kunst an sich.”

_{(Lees verder onder de foto’s.)}

Net omdat Lema zo fier is op haar afkomst en de traditionele klederdracht, is ze in 2012 een Instagramaccount gestart. “Als mensen uit het westen denken aan Afghanistan, denken ze aan ellende, oorlog en vrouwen met een kleed over zich, met een paar kleine gaatjes waar ze door kunnen kijken. Maar we zijn veel meer dan die boerka’s. Onze cultuur is zo veel rijker en kleurrijker. Dat wil ik laten zien via mijn sociale media.” 

“Via Instagram en Twitter volg ik veel mede-Afghanen die over heel de wereld wonen. Safia, ofwel @bestdressedafghan, is er zo eentje. Ze woont in Amerika en is veel bezig met mode. Via haar pagina zag ik de beweging #DoNotTouchMyClothes. Ik wist meteen: ik wil ook meedoen. Nadat ik een foto online had gezet, ontplofte de boel. Elke seconde kreeg ik nieuwe likes, ik werd gecontacteerd door journalisten van Vogue en Al Jazeera om mijn verhaal te doen,... Zot, dat er na al die jaren eindelijk aandacht is. Maar terecht, hé. Ik ben blij dat deze beweging in de schijnwerpers staat, want de échte Afghaanse mode mag gezien worden.” 

_{(Lees verder onder de foto’s.)}

Na haar actie kreeg Lema veel positieve, maar ook enkele kritische reacties. “Sommige mensen stelden me de vraag waarom ik deelnam aan de beweging. ‘Je kan toch nog dragen wat je wil binnenshuis, enkel op straat moet je een zwarte boerka aan’, redeneren ze. Dat klopt, maar ik protesteer tegen de perceptie. De boerka is de stempel van de onderdrukking, en het heeft overschaduwd hoe Afghaanse vrouwen wereldwijd gezien worden. Daarom wil ik tegengewicht bieden; een paar extremisten mogen niet bepalen wie we zijn en hoe we ons moeten gedragen.” 

Naast Bahar en Lema zijn er honderden vrouwen die online protesteerden. De Britse Peymana Assad is van Afghaanse afkomst, en verwoordt het als volgt: “Onze traditionele outfits lijken totaal niet op de dementor-pakken die de taliban willen dat vrouwen dragen.” Daarmee maakt ze een ‘Harry Potter’-verwijzing, naar de griezelige fictieve wezens die gekleed gaan in lange zwarte gewaden. Met andere woorden: de zwarte boerka, die het volledige lichaam en gezicht bedekt, behoort niet tot de Afghaanse traditie, ondanks wat het nieuwe regime beweert.

De online beweging kwam op gang na een betoging in de universiteit van Kaboel. Zo’n driehonderd Afghaanse studentes kwamen op straat om te laten zien dat ze gehoorzamen aan de nieuwe, strenge kledingvoorschriften van de taliban. Zo gingen ze gekleed in zwarte gewaden die hun volledige lichaam, zelfs hun gezicht en handen, bedekten. “We zijn het niet eens met vrouwen die make-up en moderne kledingstukken dragen”, klonk het. “Wie zich niet bedekt, doet iedereen kwaad.” Eerder verplichtten de taliban vrouwelijke studenten om een nikab aan te doen, een sluier die het gezicht bedekt, met uitzondering van de ogen.

Goedele Liekens over vrouwen in Afghanistan: “Misschien zullen de taliban wel even hun rechten respecteren. Met de nadruk op ‘even’” (+)

Nieuw decreet van taliban: studentes moeten apart les volgen met zwarte abaya en sluier die gezicht bedekt